Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài 4: Giai điệu đất nước

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài 4: Giai điệu đất nước

1. BÀI 4. GIAIĐIỆUĐẤTNƯỚC. Tiết 47, 48 - Văn bản 2: GÒ ME ( Hoàng Tố Nguyên)
2. I. Trải nghiệm cùng văn bản. 1. Tác giả. - Hoàng Tố Nguyên ( 1929-1975) - Tên khai sinh là Lê Hoằng Mưu, quêở xã Bình Ân, huyện Gò CôngĐông, tỉnh Tiền Giang. - Ông là nhà thơlớn của đất nước. Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam (1957). - Tham gia kháng chiến và hoạt động văn nghệ ở chiến khu Tây Nam Bộtừ những năm kháng chiến chống thực dân Pháp. * Các tác phẩmđã xuất bản: - Gò Me 1957, Quê chung 1962, Truyện thơ Đổi đời (1955), Từ nhớ đến thương 1980, Đất nước (1956), Từ nhớ đến thương 1950, Gửi chiến trường chống Mỹ 1966, Tên quê hương 1976.
3. 2. Tác phẩm. - Thể loại: thơ trữ tình - PTBĐ: biểu cảm kết hợp miêu tả. - Trích trong tập thơ cùng tên. -Tập thơ “Gò Me” của Hoàng Tố Nguyên gồm 13 bài, xuất bản năm 1957đã gây được tiếng vang lớn, tạo nên tên tuổi Hoàng Tố Nguyên. Nội dung tập thơ chủyếu thể hiện tấm lòng thương nhớ quê hương của tác giả. 3. Đọc bài thơ:
4. Quê tôiđó! Mặt trông ra bể, GÒ ME Ôi, thuở ấu thơ, Đóm hải đăng tắt lóeđêmđêm. Cắt cỏ, chăn bò. Conđê cát đỏcỏ viền, Gối đầu lên áo, Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò. Nằm dưới làn me, nghe tre thổi sáo. Ruộng vây quanh, bốn mùa gió mát, Lòng nghe theo bướm, theo chim, Lúa Nàng - keo chói rực mặt trời. Mạ non cong vắt lưỡi liềm, Ao làng trăng tắm, mây bơi, Lá xanh nhưdải lụa mềm lửng lơ. Nước trong nhưnước mắt người tôi yêu. [ ]Tôi nằm trên võng mẹ đưa, Quê tôi sớm sớm, chiều chiều, Có chim cu gáy giữa trưa hanh nồng. Lao xao vườn mía. Tiếng ai vút đầu bông lúa chín, Mái lá khoan thai thở làn khói nhẹ, Gió dìu vương xao xuyến bờ tre: Những chị, những em má núng đồng tiền. “Hòơ... Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên, Không vì sắc lịch, mà chỉ vì mê giọng hò!” Véo vonđiệu hát cổ truyền. Chị tôi má đỏ thẹn thò, Tre thôi khúc khích, mây chìm lắng nghe: Giã me bên trã canh chua ngọt ngào. “Hòơ... Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me, Không vì sắc lịch, mà chỉ vì mê giọng hò”. ( HOÀNG TỐ NGUYÊN)
5. II. Khám phá văn bản. 1. Vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên và con người.
6. *Cảnh sắc thiên nhiên. Quê tôiđó! Mặt trông ra bể, Nằmdưới làn me, nghe tre thổi sáo. Đóm hải đăng tắt lóeđêmđêm. Lòng nghe theo bướm, theo chim, Conđê cát đỏcỏ viền, Me non cong vắtlưỡi liềm, Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò. Lá xanh nhưdảilụa mềmlửng lơ. Ruộng vây quanh, bốn mùa gió mát, [ ]Tôi nằm trên võng mẹ đưa, Lúa Nàng - keo chói rựcmặt trời. Có chim cu gáy giữa trưa hanh nồng. Ao làng trăng tắm, mây bơi, Tiếng ai vút đầu bông lúa chín, Nước trong nhưnước mắt người tôi yêu. Gió dìu vương xao xuyến bờ tre: Quê tôi sớmsớm, chiều chiều, Lao xao vườn mía. Mái lá khoan thai thở làn khói nhẹ,
7. *Vẻ đẹp con người. Những chị, những em má núng đồng tiền. Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên, Véo vonđiệu hát cổ truyền. Tre thôi khúc khích, mây chìm lắng nghe: Chị tôi má đỏ thẹn thò, Giã me bên trã canh chua ngọt ngào.
8. *Bảng tổng hợp. Nội dung Hìnhảnh, từ ngữ tiêu Cảm nhận của bản thân biểu Cảnh sắc thiên nhiên Vẻ đẹp con người Cảm xúc của nhà thơ
9. Nội dung Hìnhảnh, từ ngữ tiêu biểu Cảm nhận củabản thân Cảnh - Conđê - cát đỏcỏ viền - Hìnhảnh sinh động, giàu sứcgợi sắc - Lúa nàng keo- chói rực mặt trời - Ao làng- trăng tắm, mây bơi -> Vẻ đẹp nên thơ, xanh mát. thiên -Nước - trong nhưnước mắt người tôi yêu; nhiên - Me non - cong vắtlưỡi liềm - Lá - xanh nhưdảilụa mềmlửng lơ;... Vẻ đẹp - Những chị, những em - má núng đồng tiền con Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên. -> Hìnhảnh những con người lao động chân chất, khoẻ khoắn, duyên dáng, yêu người Véo vonđiệu hát cổ truyền; - Chị tôi - má đỏ, thẹn thò đời, gắn bó với quê hương xứsở,... Giã me bên trã canh chua ngọt ngào Cảm xúc của nhà thơ
10. II. Khám phá văn bản. 1. Vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên và con người. a. Vẻ đẹp cảnh sắc thiên nhiên: * Chi tiết: - Conđê - cát đỏcỏ viền - Lúa nàng keo- chói rực mặt trời - Ao làng- trăng tắm, mây bơi -Nước - trong nhưnước mắt người tôi yêu; - Me non - cong vắt lưỡi liềm - Lá - xanh nhưdải lụa mềm lửng lơ;... -> Hìnhảnh sinh động, giàu sức gợi => Vẻ đẹp nên thơ, xanh mát.
11. - b. Vẻ đẹp con người: - Những chị, những em - má núng đồng tiền Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên. Véo vonđiệu hát cổ truyền; - Chị tôi - má đỏ, thẹn thò Giã me bên trã canh chua ngọt ngào -> Hìnhảnh những con người lao động chân chất, khoẻ khoắn, duyên dáng, yêu đời, gắn bó với quê hương xứsở,...
12. II. Khám phá văn bản. 1. Vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên và con người. 2. Cảm xúc của nhà thơ:
13. Nội dung Hìnhảnh, từ ngữ tiêu biểu Cảm nhận củabản thân Cảnh sắc - Conđê - cát đỏcỏ viền - Hìnhảnh sinh động, giàu sứcgợi thiên - Lúa nàng keo- chói rực mặt trời - Ao làng- trăng tắm, mây bơi -> Vẻ đẹp nên thơ, xanh mát. nhiên -Nước - trong nhưnước mắt người tôi yêu; - Me non - cong vắtlưỡi liềm - Lá - xanh nhưdảilụa mềmlửng lơ;... Vẻ đẹp - Những chị, những em - má núng con người đồng tiền -> Hìnhảnh những con người lao động Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm chân chất, khoẻ khoắn, duyên dáng, yêu duyên. đời, gắn bó với quê hương xứsở,... Véo vonđiệu hát cổ truyền; - Chị tôi - má đỏ, thẹn thò - Tình yêu, sựgắn bó với quê hương, Cảm xúc Giã me bên trã canh chua ngọt ngào của nhà nỗi nhớ da diết khi phải xa quê và niềm tự hào vềvẻ đẹp của quê thơ -Hòơ... Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me. hương - vẻ đẹp của thiên nhiên, con ... người, văn hoá, lịch sử,...
14. 2. Cảm xúc của nhà thơ. “Hòơ... Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me, Không vì sắclịch, mà chỉ vì mê giọng hò”. . -> Tình yêu và nỗi nhớ da diết đối với quê hương, với những sinh Ôi, thuởấu thơ, hoạt văn hoá truyền thống của quê Cắtcỏ, chăn bò. hương. Chínhđiệu hòđã góp phần Gối đầu lên áo, Nằmdưới làn me, nghe tre thổi sáo. quan trọng làm nên vẻ đẹp, bản . sắc của vùng đất này, nên ngườiđi xa khi nhớvề quê hương thường “Hòơ... Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me nhớvề những câu hò thân thương. Không vì sắclịch, mà chỉ vì mê giọng hò!”
15. 2. Cảm xúc của nhà thơ: - Hòơ... Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me. ... -> Tình yêu, sựgắn bó với quê hương, nỗi nhớ da diết khi phải xa quê và niềm tự hào vềvẻ đẹp của quê hương - vẻ đẹp của thiên nhiên, con người, văn hoá, lịch sử,...
16. III. Tổng kết. 1. Nghệ thuật. - Thể thơ trữ tình, sửdụng hìnhảnh, ngôn ngữ giàu sức gợi. 2. Nội dung. -Vẻ đẹp thiên nhiên và con người. - Tình yêu, nỗi nhớ da diết, niềm tự hào đối với quê hương.
17. IV. Luyện tập. BT1. nhớlại một số tác phẩm mà emđã học,đã đọc trongđó tác giả cũng lấy tên một vùng đất làm nhan đềtương tự như bài thơ Gò Me -Gợi ý: Các tác phẩm như: Cô Tô, Hang Én, Cửu Long Giang taơi,...