Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 40: Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự - Nguyễn Thị Thược

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 40: Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự - Nguyễn Thị Thược

1. I: Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự: 1:Ví dụ:(1; 2: SGK/117)
2. Kiều ở lầu Ngưng Bích Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân Sân lai cách mấy nắng mưa, Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung. Có khi gốc tử đã vừa người ôm. Bốn bề bát ngát xa trông, Buồn trông cửa bể chiều hôm, Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia. Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa? Bẽ bàng mấy sớm đèn khuya, Buồn trông ngọn nước mới sa, Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng. Hoa trôi man mác biết là về đâu? Tưởng người dưới nguyệt chén đồng, Buồn trông nội cỏ rầu rầu, Tin sương luống những rày trông mai chờ. Chân mây mặt đất một màu xanh xanh. Bên trời góc bể bơ vơ, Buồn trông gió cuốn mặt duềnh, Tấm son gột rửa bao giờ cho phai. Ầm Ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi. Xót người tựa cửa hôm mai, quạt nồng ấm lạnh những ai đó giờ?
3. * Những câu thơ tả ngoại cảnh: * Những câu thơ tả nội tâm: Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân Bên trời góc bể bơ vơ, Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung. Tấm son gột rửa bao giờ cho phai. Bốn bề bát ngát xa trông, Xót người tựa cửa hôm mai, Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia. Quạt nồng ấm lạnh những ai đó giờ? Sân lai cách mấy nắng mưa, Buồn trông cửa bể chiều hôm, Có khi gốc tử đã vừa người ôm. Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa? Buồn trông ngọn nước mới sa, Hoa trôi man mác biết là về đâu? =>Những câu thơ tả nội tâm có đối tượng Buồn trông nội cỏ rầu rầu, là cảm nghĩ, của nàng Kiều về thân Chân mây mặt đất một màu xanh xanh. phận cô đơn, về người thân chốn quê Buồn trông gió cuốn mặt duềnh, nhà: Ầm Ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi. =>Là suy nghĩ, diễn biến nội tâm của nhân vật, qua ngôn ngữ độc thoại nội => Những câu thơ tả ngoại cảnh có đối ?tâm. Những câu thơ tả ngoại cảnh có quan -Y?ếu Điểm tố miêu khác tả nhaungoại cơcảnh bản c ógiữa tác dụngtả tượng là cảnh vật, màu sắc, âm thanh ngoạihệ như cảnh thế nàovà tả với nội việc tâm thể trong hiện nội quanh lầu Ngưng Bích: diễntâm tả nhân cảm vật xúc ? và tâm trạng của Thuýví dụ Kiều trên làở lầugì? Ngưng Bích. => Là miêu tả bên ngoài có thể quan sát trực tiếp.
4. Ví dụ 2 Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. (Lão Hạc – Nam Cao) ? Em có nhận xét gì về cách miêu tả nội tâm nhân vật lão Hạc của tác giả Nam Cao? => ?T Tâmâm trạng trạng đau lão đớn, Hạc hốitrong hận đoạn sau vănkhi bántrên chónhư thông thế nào? qua nét mặt,=> cử Lão chỉ, Hạc hành đau động đớn, của hối Lão hận Hạc sau khi bán chó.
5. * Miêu tả nội tâm Kiều (Ví dụ 1): *Miêu tả nội tâm lão Hạc(Ví dụ 2): Bên trời góc bể bơ vơ, Tấm son gột rửa bao giờ cho phai. Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết Xót người tựa cửa hôm mai, nhăn xô lại với nhau ép cho nước mắt Quạt nồng ấm lạnh những ai đó giờ? chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và Sân lai cách mấy nắng mưa, cái miệng móm mém của lão mếu như Có khi gốc tử đã vừa người ôm. con nít. =>Cảm nghĩ của nàng Kiều về thân phận => Tác giả miêu tả tâm trạng lão Hạc cô đơn, về người thân chốn quê nhà. đau đớn, hối hận sau khi bán chó . => Miêu tả nội tâm Thuý Kiều bằng cách => Miêu tả nội tâm lão Hạc bằng cách tái hiện những suy nghĩ, cảm xúc, của diễn tả nét mặt,cử chỉ, hành động của nhân vật: qua ngôn ngữ độc thoại nội nhân vật: qua lời của ông giáo. tâm. ? Có mấy cách miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự? Nêu đặc điểm của mỗi cách?
6. Khi viết văn bản tự sự có yếu tố miêu tả nội tâm, ta cần chú ý điều gì? * Trả lời: Khi viết văn bản tự sự có yếu tố miêu tả nội tâm, cần chú ý mối quan hệ ngoại cảnh với nội tâm và ngoại hình với phẩm chất tính cách của nhân vật.
7. * Nhóm 1,2: * Nhóm 3,4: Bài 1: Thuật lại đoạn trích Mã Bài 3: Ghi lại tâm trạng của em Giám Sinh mua Kiều, trang 97-98 sau khi để xảy ra một chuyện có lỗi đối với bạn. bằng văn xuôi, chú ý miêu tả nội tâm của nàng Kiều.
8. • Học kĩ bài, nắm được tác dụng và cách sử dụng yếu tố miêu tả miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự. • Chuẩn bị trả bài tập làm văn số 2: Thống kê và nêu tác dụng của các yếu tố miêu tả trong bài viết (Văn tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả).