Đề cương ôn môn Ngữ văn 7 - Năm học 2019-2020

Nội dung text: Đề cương ôn môn Ngữ văn 7 - Năm học 2019-2020

1. §Ò c­¬ng «n tËp cuối n¨m m«n Ng÷ v¨n 7 §Ò c­¬ng «n m«n ng÷ v¨n 7 n¨m häc 2019- 2020 PhÇn I:TiÕng ViÖt .I.«n tËp tõ ghÐp vµ tõ l¸y A. KiÕn thøc : 1 .tõ ghÐp : Cã 2 lo¹i tõ ghÐp : ghÐp chÝnh phô vµ ghÐp ®¼ng lËp . vÝ dô:- GhÐp ®¼ng lËp : s¸ch vë , m­a n¾ng , ®åi nói , mÆt mòi . - ghÐp chÝnh phô : hoa hång , tr¾ng tinh , cµ chua , c¶i b¾p , rau riÕp 2 . Tõ l¸y : Cã 2 lo¹i tõ l¸y :tõ l¸y toµn bé vµ tõ l¸y bé phËn NghÜa cña tõ l¸y ®­îc t¹o thµnh nhê ®Æc ®iÓm ©m thanh cña tiÕng vµ sù hoµ phèi ©m thanh gi÷a c¸c tiÕng ..... B Bµi tËp Bµi 1. Nèi c¸c tiÕng ë cét A víi c¸c tiÕng ë cét B ®Ó t¹o thµnh tõ ghÐp chÝnh phô . A B 1.s¸ch a, vu«ng 2.bµn b, tËp ®äc 3 .xe c, gang 4 .nåi d, bß 5. giµy e, da Bµi 2. Cho c¸c tiÕng : hoa , lµm, tr©u , ¨n , rau , ngñ , vë, th­íc ; t×m tiÕng t­¬ng øng ®Ó t¹o thµnh tõ ghÐp ®¼ng lËp Bµi 3 X¸c ®Þnh vµ ph©n lo¹i tõ ghÐp chÝnh phô vµ tõ ghÐp ®¼ng lËp trong ®o¹n v¨n sau: " Ngµy mai lµ ngµy khai tr­êng líp mét cña con . MÑ sÏ ®­a con ®Õn tr­êng cÇm tay con d¾c qua c¸nh cæng råi bu«ng tay con mµ nãi : "§i ®i con h·y can ®¶m lªn , thÕ giíi nµy lµ cña con b­íc qua c¸nh cæng tr­êng lµ mét thÕ giíi kú diÖu sÏ më ra" . Bµi 4 §äc 2 ®o¹n v¨n sau a. " Trong v­ên l¾c l­ nh÷ng chïm qu¶ xoan vµng lÞm , kh«ng tr«ng thÊy cuèng , nh­ nh÷ng chuçi chµng h¹t bå ®Ò l¬ l÷ng L¸c ®¸c c©y lôi cã mÊy chiÕc l¸ ®á . H¬I thë cña ®Êt trêi , mÆt n­íc th¬m th¬m , nhÌ nhÑ " b. " Mïa xu©n . Kh«ng , kh«ng ph¶i m­a . §ã lµ sù b©ng khu©ng gieo h¹t xuèng mÆt ®Êt nång Êm, mÆt ®Êt lóc nµo còng phËp phång nh­ muèn thëdµi v× bæi hæi ,xèn xang Hoa xoan r¾c nhí nhung xuèng cá non ­ít ®Èm . §åi ®Êt ®á lÊm tÊm mét th¶m hoa trÇu tr¾ng " ? G¹ch ch©n tõ l¸y cã trong 2 ®o¹n v¨n trªn ? Ph©n lo¹i c¸c tõ l¸y ®· t×m ®­îc Bµi 5 T×m hiÓu nghÜa cña c¸c tõ l¸y : khÊp khÓnh , bËp bÒnh , mÊp m« , gËp ghÒnh Bµi 6 Chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chæ trèng : ( nhá nhÆt , nhá nh¾n , nhá nhÎ , nhá nhen , nhá nhoi , nho nhá ) a )ChÞ Êy cã vãc ng­êi b )Con trai mµ ¨n nãi .nh­ con g¸i c )Nh÷ng chuyÖn .. nh­ thÕ ®Ó bông lµm g× d )¤ng ta tÝnh rÊt . Bµi 7 ViÕt ®o¹n v¨n chñ ®Ò tù chän dµi tõ 5 ®Ðn 8 c©u cã sö dông tõ l¸y vµ tõ ghÐp II.tõ h¸n viÖt A . KiÕn thøc : 1 . Kh¸i niÖm : Tõ h¸n viÖt lµ tõ m­în tõ tiÕng h¸n 2 §¬n vÞ cÊu t¹o tõ h¸n viÖt : -PhÇn lín c¸c yÕu tè h¸n viÖt kh«ng ®­îc dïng ®éc lËp nh­ tõ mµ chØ dïng ®Ó t¹o tõ ghÐp VD : quèc , s¬n , hµ . N¨m häc 2019 - 2020
2. §Ò c­¬ng «n tËp cuối n¨m m«n Ng÷ v¨n 7 -Mét sè yÕu tè h¸n viÖt nh­ : hoa , qu¶ , bót , b¶ng , häc , tËp , cã lóc dïng ®Ó t¹o tõ ghÐp , cã lóc ®­îc dïng ®éc lËp nh­ mét tõ -Cã nhiÒu yÕu tè h¸n viÖt ®ång ©m nh­ng nghÜa kh¸c xa nhau . VD : Thiªn cã nghÜa : nghiªng , thiªn lÖch ;thiªn vÞ , thiªn kiÕn .. 3 . Tõ ghÐp h¸n viÖt : 2 lo¹i Tõ ghÐp ®¼ng lËp vµ tõ ghÐp chÝnh phô TrËt tù cña c¸c yÕu tè trong tõ ghÐp chÝnh phô h¸n viÖt : - Cã tr­êng hîp gièng trËt tù tõ ghÐp thuÇn viÖt : yÕu tè chÝnh ®øng tr­íc , yÕu tè phô ®øng sau - Cã tr­êng hîp kh¸c víi trËt tù tõ ghÐp thuÇn viÖt : yÕu tè phô ®øng tr­íc , yÕu tè chÝnh ®øng sau 4.Sö dông tõ h¸n viÖt : T¹o s¾c th¸i trang träng , thÓ hiÖn th¸I ®é t«n kÝnh T¹o s¾c th¸i tao nh· tr¸nh g©y c¶m gi¸c th« tôc ghª sî T¹o s¾c th¸i cæ phï hîp víi bÇu kh«ng khÝ XH x­a . B . Bµi tËp : Bµi 1. §äc ®o¹n v¨n sau ®©y : “ Hoµi V¨n HÇu lµm tr¸i phÐp n­íc téi Êy ®¸ng lÏ kh«ng dung . Nh­ng Hoµi V¨n cßn trÎ t×nh còng ®¸ng th­¬ng , l¹i biÕt lo cho mÑ cho n­íc , chÝ Êy ®¸ng träng . TruyÒn cho hai chó ch¸u ®øng dËy vµ nãi tiÕp ” ( nguyÔn Huy T­ëng ) ? Hai tõ dung vµ truyÒn ë ®©y cã nghÜa g× ? 2 tõ h¸n viÖt nµy gãp phÇn t¹o s¾c th¸i g× cña v¨n b¶n ? Bµi 2: X¸c ®Þnh vµ gi¶I nghÜa c¸c tõ H¸n ViÖt trong bµi th¬ sau ; ®ång thêi cho biÕt c¸c tõ h¸n viÖt nµy t¹o cho bµi th¬ s¾c th¸i g× ? ChiÒu h«m nhí nhµ ( Bµ HuyÖn Thanh Quan ) Trêi chiÒu b¶ng l¶ng bãng hoµng h«n . TiÕng èc xa ®­a v¶ng trèng dån G¸c m¸i ng­ «ng vÒ viÔn phè . Gâ sõng môc tö l¹i c« th«n . Ngµn mai giã cuèn chim bay mái. DÆm liÔu s­¬ng sa kh¸ch b­íc dån . KÎ chèn Tr­¬ng §µi ng­êi l÷ thø . LÊy ai mµ kÓ næi hµn «n . Bµi 3 ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n (5 – 7 c©u ) chñ ®Ò tù chän cã sö dông tõ h¸n viÖt III.®¹i tõ A . KiÕn thøc : 1 .Kh¸i niÖm : §¹i tõ dïng ®Ó trá ng­êi , sù vËt , ho¹t ®éng , tÝnh chÊt .®­îc nãi ®Õn trong mét ng÷ c¶nh nhÊt ®Þnh cña lêi nãi hoÆc dung ®Ó hái . =>§¶m nhiÖm vai trß NP: CN, VN trong c©u hay phô ng÷ cña DT, TT, §T 2 . Ph©n lo¹i : 2 lo¹i §¹i tõ ®Ó trá §¹i tõ ®Ó hái Trá ng­êi , sù vËt ( gäi Hái vÒ ng­êi , sù vËt : lµ ®¹i tõ x­ng h« ) t«i , ai , g× tí , tao , mµy mi , nã , chóng t«i , chóng bay . Trá sè l­îng : bao Hái vÒ sè l­îng : bao nhiªu , bÊy nhiªu ... nhiªu , mÊy Trá ho¹t ®éng , tÝnh Hái vÒ ho¹t ®éng , tÝnh chÊt cña sù viÖc : vËy , chÊt cña sù viÖc : sao , thÕ thÕ nµo.. N¨m häc 2019 - 2020
3. §Ò c­¬ng «n tËp cuối n¨m m«n Ng÷ v¨n 7 B . Bµi tËp : Bµi 1 Cho biÕt tõ “nã” chØ c¸c ®èi t­îng nµo ? a. Con ngùa ®ang ®øng , Nã bæng léng lªn . b. C­êi lµ mét hµnh ®éng hån nhiªn cña con ng­êi . Nã gióp cho ng­êi ta s¶ng kho¸i , phÊn chÊn h¬n gÇn gòi nhau h¬n . c. Xanh lµ mµu s¾c cña n­íc biÓn . Nã khiÕn nhiÒu nhµ th¬ liªn t­ëng ®Õn tuæi xu©n vµ t×nh yªu bÊt diÖt . Bµi 2 Tõ nã trong c¸c c©u sau ®©y gi÷ chøc vô ng÷ ph¸p g× ? a . Ng­êi häc giái nhÊt líp 7A lµ nã . b , Mäi ng­êi ®Òu nhí nã . Bµ3 C¸c tõ ®Ó hái trong nhiÒu tr­êng hîp dïng ®Ó trá chung . §Æt c©u víi mçi tõ : ai , sao , bao nhiªu , ®Ó trá chung Bµi 4 ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n ( chñ ®Ò tù chän dµi tõ 5 – 7 c©u ) cã sö dông 2 ®¹i tõ ®· häc IV.quan hÖ tõ A . KiÕn thøc : 1 .Kh¸i niÖm - QHTõ lµ tõ dïng ®Ó biÓu thÞ c¸c ý nghÜa qhÖ nh­: Së h÷u, so s¸nh,nh©n qu¶ gi÷a c¸c bé phËn cña c©u, hay gi÷a c©u-c©u trong ®o¹n. * VÝ dô. -C¸c qh tõ: cña, nh­, bëi, nªn. -a.cña-> nèi ®Þnh ng÷ víi trung t©m. ->chØ quan hÖ së h÷u. b.nh­->nèi BN víi TT. ->chØ qhÖ so s¸nh. c.bëi nªn->nèi 2 vÕ cña mét c©u ghÐp. ->qhÖ nguyªn nh©n –kqu¶. 2. Sö dông quan hÖ tõ. - Khi nãi –viÕt -> Cã tr­êng hîp b¾t buéc dïng qht.Còng cã tr­êng hîp kh«ng cÇn VÝ dô: -§©y lµ th­ Lan. - Hs th¶o luËn ®­a ra c¸ch hiÓu cña m×nh. +§©y lµ th­ cña Lan. +§©y lµ th­ do Lan viÕt. +§©y lµ th­ göi cho Lan. - Cã mét sè qht d­îc dïng thµnh cÆp 3 . C¸c lçi th­êng gÆp vÒ quan hÖ tõ. - ThiÕu quan hÖ tõ. - Dïng quan hÖ tõ kh«ng thÝch hîp vÒ nghÜa. - Thõa quan hÖ tõ. - Dïng quan hÖ tõ mµ kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt. B . Bµi tËp : Bµi 1 Trong c¸c dßng sau dßng nµo cã sö dông quan hÖ tõ A . Võa tr¾ng l¹i võ trßn B . Tay kÎ nÆn C . Gi÷ tÊm lßng son Bµi 2 Quan hÖ tõ “h¬n ’’ trong c©u sau biÓu hiÖn ý nghÜa quan hÖ g× ? “Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai .” Bµi 3 §Æt c©u víi c¸c cÆp quan hÖ tõ . a) NÕu . Th× b) Cµng ..cµng c) Tuy nh­ng d) Bëi .nªn N¨m häc 2019 - 2020
4. §Ò c­¬ng «n tËp cuối n¨m m«n Ng÷ v¨n 7 Bµi 4 G¹ch ch©n c¸c quan hÖ tõ trong ®o¹n v¨n sau “ ThÕ råi DÕ Cho¾t t¾t thë . T«i th­¬ng l¾m . Võa th­¬ng võa ¨n n¨n téi m×nh . Gi¸ t«i kh«ng trªu chÞ Cèc th× ®©u ®Õn nçi Cho¾t viÖc g× . C¶ t«i n÷a , nÕu kh«ng nhanh ch©n ch¹y vµo hangth× còng chÕt toi råi . ” Bµi 5 C©u sau m¾c lçi g× vÒ quan hÖ tõ ? Qua bµi th¬ “B¹n ®Õn ch¬i nhµ ” cho ta hiÓu t×nh b¹n b×nh dÞ vµ s©u s¾c cña nhµ th¬ . Bµi 6 C©u nµo m¾c lçi vÒ quan hÖ tõ ? a ) T«i mµ nã còng ch¬i b ) Trêi m­a to vµ t«i còng ®Õn tr­êng . c ) Nã th­êng ®Õn tr­êng víi xe ®¹p . d ) Gi¸ h«m nay trêi kh«ng m­a th× thËt tèt . Bµi 7 Chän quan hÖ tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç ( ) cßn mét tªn x©m l­îc trªn ®Êt n­íc ta .. ta cßn ph¶i chiÕn ®Êu quÐt s¹ch chóng ®i V. Tõ ®ång nghÜa, tr¸i nghÜa A. KiÕn thøc : 1. Tõ ®ång nghÜa : Tõ ®ång nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng nhau. Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc vµo nhiÒu nhãm tõ ®ång nghÜa kh¸c nhau. Tõ ®ång nghÜa cã hai lo¹i: nh÷ng tõ ®ång nghÜa hoµn toµn( Kh«ng ph©n biÖt nhau vÒ s¾c th¸i nghÜa) vµ nh÷ng tõ ®ång nghÜa kh«ng hoµn toµn ( cã s¾c th¸i nghÜa kh¸c nhau). 2 Tõ tr¸i nghÜa : Lµ nh÷ng tõ cã nghÜa tr¸i ng­îc nhau. VÝ dô. rau giµ -rau non, cau giµ - cau non. ->Tr¸i nghÜa vÒ tÝnh chÊt. ( Lµ tõ nhiÒu nghÜa ) - Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau. VÝ dô: +XÊu ->ng­êi xÊu – ng­êi tèt.( tÝnh nÕt ) Ng­êi xÊu – ng­êi ®Ñp.( h×nh d¸ng) T¹o c¸c h×nh t­îng t­¬ng ph¶n, g©y Ên t­îng m¹nh, lµm cho lêi nãi thªm sinh ®éng. B . Bµi tËp : Bµi 1 . H·y so s¸nh c¸c tõ trong tõng nhom tõ ®ång nghÜa sau ®©y ; a. Réng , réng r·i , bao la , b¸t ng¸t , mªnh m«ng b. Vui , vui vÎ , phÊn khëi , vui mõng , mõng Bµi 2 . h·y cho biÕt sù kh¸c nhau vÒ s¾c th¸i biÓu c¶m cña nh÷ng tõ ®ång nghÜa in ®Ëm trong c¸c vÝ dô sau : a. Bè mÑ cho em 2 quyÓn vë - MÑ biÕu bµ mét hép s÷a - Em tÆng b¹n em mét b«ng hoa hång b. Em bÐ xinh qu¸ . - Bøc tranh nµy ®Ñp qu¸ Bµi 3 . T×m 5 cÆp tõ ®ång nghÜa hoµn toµn vµ ®Æt c©u víi chóng Bµi 4 T×m tõ ®ång nghÜa víi c¸c tõ sau vµ ®Æt c©u víi chóng - Ti vi : m¸y thu h×nh , v« tuyÕn - V« : vµo - Trµn trÒ : trµn ®Çy - L¬ th¬ : l¸c ®¸c - H¶i ®¨ng : ®Ìn biÓn Bµi 5 §iÒn tõ thÝch hîp vµo c¸c c©u sau ; Nhanh chãng , nhanh nhÈu , nhanh nhÑn a. C«ng viÖc ®· hoµn thµnh b. Con bÐ nãi n¨ng c. §«i ch©n Nam ®i b«ng rÊt N¨m häc 2019 - 2020
5. §Ò c­¬ng «n tËp cuối n¨m m«n Ng÷ v¨n 7 VI. tõ ®ång ©m A. KiÕn thøc : 1. ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m. - Ph¸t ©m gièng nhau, nghÜa kh¸c nhau, kh«ng liªn quan ®Õn nhau. VÝ dô: - nh÷ng ®«i m¾t s¸ng. - thøc ®Õn s¸ng. -S¸ng(1) : chØ tÝnh chÊt cña m¾t, tr¸i víi ®ôc, mê. -S¸ng(2) : thêi gian, ph©n biÖt víi tr­a, chiÒu, tèi. - C¬m chÝn, qu¶ chÝn , suy nghÜ chÝn ch¾n -> ë møc ®é cao, kÜ, chÝn muåi. ->Kh«ng ph¶i tõ ®ång ©m, v× tõ ®ång ©m lµ nh÷ng tõ cã nÐt nghÜa kh¸c xa nhau. Cßn ë ®©y nghÜa cña chóng vÉn cã mét nÐt chung, liªn quan => §©y lµ tõ nhiÒu nghÜa.) 2. Sö dông tõ ®ång ©m. VÝ dô: +§em c¸ vÒ kho->chÕ biÕn thµnh mãn ¨n ( nÊu ) ->n¬i chøa c¸ ( nhµ kho ) =>Chó ý ®Çy ®ñ ®Õn ng÷ c¶nh ®Ó tr¸nh hiÓu sai nghÜa cña tõ. -Tr¸nh dïng tõ víi nghÜa n­íc ®«i. VÝ dô: Trêi m­a ®Êt thÞt tr¬n nh­ mì. Dß ®Õn hµng nem ch¶ muèn ¨n B . Bµi tËp : Bµi 1 T×m vµ gi¶i nghÜa c¸c tõ ®ång ©m trong c¸c c©u sau : a. B¸c b¸c trøng , T«i t«i v«i . b. Ruåi ®Ëu m©m x«i , m©m x«i ®Ëu . KiÕn bß ®Üa thÞt , ®Üa thÞt bß . c. T«i võa c©u c¸ , võa ®äc mét c©u th¬ võa häc . Gîi ý : a.B¸c (1 ) chÞ anh cña bè mÑ B¸c (2) ChØ ho¹t ®éng T«i (1) chØ chÝnh m×nh T«i (2) chØ 1ho¹t ®éng b. §Ëu (1) ho¹t ®éng §Ëu (2) chØ h¹t cña c©y Bß (1) ho¹t ®éng Bß (2) chØ con bß c. KiÓu nãi n­íc n­íc ®«i biÓu thÞ sù ®ång thêi cña 2 sù viÖc Võa (3) biÓu thÞ sù viÖc x¶y ra liÒn ngay tr­íc thêi ®iÓm Bµi 2 . T×m nh÷ng tõ chøa c¸c tiÕng ®ång ©m : a. lîi b. b×nh c. ®µo d. ®­êng Gîi ý : HS tù t×m Bµi 3 . Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ “®ång ”trong c¸c vÝ dô sau : a. Trèng ®ång b. Lµm viÖc ngoµi ®ång c. §ång lßng d. §ång tiÒn Gîi ý : a. ®ång (1) chØ mét lo¹i kim lo¹i , chÊt liÖu b. ®ång (2) ®ång ruéng , n¬i sx ra s¶n phÈm c. ®ång (3) cïng chung d. ®ång (4) ®¬n vÞ mua b¸n N¨m häc 2019 - 2020
6. §Ò c­¬ng «n tËp cuối n¨m m«n Ng÷ v¨n 7 Bµi 4 . §Æt c©u víi mçi cÆp tõ ®ång ©m sau : a. ®¸ ( danh tõ ) ®¸ ( ®éng tõ ) b. B¾c ( danh tõ ) b¾c ( ®éng tõ ) c. Th©n ( danh tõ ) th©n ( ®éng tõ ) Gîi ý : a. b¹n H¹nh ®¸ b¹n Thu lµm Thu ng· vµo côc ®¸ . b. Nhµ em n»m ë h­íng b¾c Anh b¾c hé nåi c¬m xuèng cho em víi . c. Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßn . Em vµ b¹n Êy th©n nhau l¾m Bµi 5 ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n tõ 8 ®Õn 10 c©u cã sö dông tõ ®ång ©m . Gîi ý : HS tù viÕt VII. c¸c kiÓu c©u ®¬n A – Phaân loaïi theo muïc ñích noùi : 1. Caâu traàn thuaät . 2. Caâu nghi vaán . 3.Caâu caàu khieán . 4.Caâu caûm thaùn . B – Phaân loaïi theo caáu taïo : 1. Caâu bình thöôøng 2.Caâu ñaëc bieät . VIII. c¸c lo¹i dÊu c©u 1. Daáu chaám . 2.Daáu phaåy . 3.Daáu chaám phaåy . 4.Daáu chaám löûng . 5.Daáu gaïch ngang . IX.C¸c phÐp biÕn ®æi c©u 1Thªm bít thµnh phÇn c©u a. Rót gän c©u. -L­îc bít mét thµnh phÇn nµo ®ã trong c©u -T¸c dông: Lµm c©u gän h¬n, võa th«ng tin ®­îc nhanh võa tr¸nh lÆp l¹i nh÷ng tõ ng÷ ®· xuÊt hiÖn ë tr­íc. Ngô ý hµnh ®äng nãi trong c©u lµcña chung mäi ng­êi. b.Më réng c©u. b1. Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u. -ý nghÜa: thªm vµo c©u ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian, n¬i chèn, nguyªn nh©n , ph­¬ng tiÖn c¸ch thøc,... -H×nh thøc: Cã thÓ ®øng ®Çu c©u, cuèi, gi÷a c©u. Gi÷a TN vµ CN, VN th­¬ng cã qu·ng nghØ khi nãi, dÊu phÈy khi viÕt. B2.Dïng côm C-V më réng c©u. - Khilµm thµnh phÇn c©u hoÆc côm tõ ®Ó më réng c©u. -C¸c thµnh phÇn c©u më réng nh­: CN,VN, phô ng÷ cña ®éng tõ, danh tõ, tÝnh tõ. 2.ChuyÓn ®æi kiÓu c©u:ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng. -C©u chñ ®éng: chñ ng÷ chØ ng­êi, vËt thùc hiÖn hµnh ®éng -C©u bÞ ®éng:Chñ ng÷ chØ ng­êi, vËt ®­îc ho¹t ®äng cña ng­êi, vËt kh¸c h­íng vµo. X.C¸c phÐp tu tõ có ph¸p ®· häc 1.§iÖp ng÷: -LÆp ®i lÆp l¹i mét tõ, ng÷ nµo ®ã cã t¸c dông nhÊn m¹nh ý, næi bËt ý -C¸c lo¹i ®iÖp ng÷: +§iÖp ng÷ vßng: “Cïng tr«ng......ai sÇu h¬n ai”. +§iÖp ng÷ nèi tiÕp: N¨m häc 2019 - 2020
7. §Ò c­¬ng «n tËp cuối n¨m m«n Ng÷ v¨n 7 “Th­¬ng ai ,th­¬ng ai biÕt mÊy...”. +§iÖp ng÷ c¸ch qu·ng: “Kh¨n th­¬ng nhí ai. Kh¨n r¬i xuèng ®Êt..’’ 2. LiÖt kª. -Lµ s¾p xÕp nèi tiÕp hµng lo¹t tõ hay côm tõ cïng lo¹i ®Ó diÔn t¶ ®Çy ®ñ h¬n, s©u s¾c h¬n c¸c khÝa c¹nh cña vÊn ®Ò -C¸c kiÓu: +CÊu t¹o:LiÖt kª theo cÆp vµ kh«ng theo cÆp. +ý nghÜa: LiÖt kª t¨ng tiÕn vµ kh«ng t¨ng tiÕn. PHÇn II: V¨n häc Phaàn toång hôïp STT THEÅ LOAÏI ÑAËC ÑIEÅM NOÄI DUNG ÑAËC ÑIEÅM NGHEÄ THUAÄT Ca dao daân Baøi thô , baøi haùt tröõ tình daân Thô luïc baùt ca gian cuûa quaàn chuùng nhaân - Hình aûnh so saùnh aån duï . daân . Dieãn taû ñôøi soáng taâm ñieäp ngöõ , töông phaûn , nhaân hoùa hoàn , tö töôûng tình caûm cuûa VD : Ca dao tình caûm gia ñình 1. Vaên nhaân daân . queâ höông , than thaân. hoïc Tuïc ngöõ Laø caâu noùi daân gian ngaén - Ngaén goïn coù ñoái xöùng vôùi nhau daân goïn , oån ñònh nhòp ñieäu giaøu veà hình thöùc vaø noäi dung .Vaàn gian hình aûnh .Theå hieän kinh gieo giöõa caâu. nghieäm ,vaän duïng vaøo cuoäc - So saùnh, aån duï soáng . VD : Tuïc ngöõ thieân nhieân , lao ñoäng saûn xuaát . Tuïc ngöõ veà con ngöôøi xaõ hoäi Thô tröõ tình Thô bieåu hieän tình caûm , - Thaát ngoân töø tuyeät ( baùnh troâi caûm xuùc cuûa con ngöôøi , nöôùc ? thieân nhieân , tình yeâu ñaát - Thaát ngoân baùt cuù ( Qua ñeøo nöôùc loøng nhaân ñaïo . ngang) - Nguõ ngoân töù tuyeät ( Tónh daï töù) Dieãn ñaït coâ ñuùc , giaøu hình aûnh , pheùp ñoái thô , luaät thô Ñöôøng. 2 Truyeän ngaén Söï vieäc coát truyeän phöùc taïp - Pheùp töông phaûn Vaên hieän ñaïi höôùng vaøo vieäc khaéc hoaï - Pheùp taêng caáp hoïc hieän töôïng , phaùt hieän baûn Vieát chaát trong quan heä nhaân sinh. Coång höùông Caûm nhaän vaøo hieåu ñöôïc - Phöông thöùc töï söï keát hôïp bieåu môû ra nhöõng tình caûm ñeïp ñeõ cuûa caûm mieâu taû. ngöôøi meï daønh cho con nhaân ngaøy khai tröôøng .YÙ nghóa lôùn lao cuûa nhaø tröôøng ñoái cuoäc soáng N¨m häc 2019 - 2020
8. §Ò c­¬ng «n tËp cuối n¨m m«n Ng÷ v¨n 7 STT THEÅ LOAÏI ÑAËC ÑIEÅM NOÄI DUNG ÑAËC ÑIEÅM NGHEÄ THUAÄT Meï toâi Hieåu bieát vaø thaém thía - Phöông thöùc töï söï keát hôïp bieåu nhöõng thieân lieâng saâu naëng caûm mieâu taû. cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi vaø con ñoái vôùi cha meï Cuoäc chia - Tình caûm chaân thaät saâu - Phöông thöùc töï söï keát hôïp bieåu cuûa nhöõng naëng cuûa Thaønh vaø Thuyû . caûm mieâu taû. con buùp beâ - Noãi ñau xoùt xa , chia seû nhöõng treû em gaëp caûnh baát haïnh . Moät thöù quaø Caûm nhaän phong vò ñaët bieät - Theå loaïi tuøy buùt , taäp trung tính cuûa luùa non : , neùt ñeïp vaên hoùa giaûn dò bieåu caûm . Coám cuûa daân toäc . - Giaøu hình aûnh , tröõ tình . Saøi Goøn toâi Neùt ñeïp rieâng cuûa Saøi Goøn , - Theå loaïi tuøy buùt , taäp trung tính yeâu vôùi thieân nhieân , khí haäu bieåu caûm . nhieät ñôùi vaø phong caùch - Giaøu hình aûnh , tröõ tình . ngöôøi Saøi Goøn . Soáng cheát - Leân aùn gay gaét teân quan - Ngheä thuaät töông phaûn maëc baây boùc loät ngöôøi – baøy toû long - Pheùp taêng caáp thöông caûm . - Giaù trò hieän thöïc , nhaân ñaïo Nhöõng troø loá - Hai tính caùch , ñaïi dieän hai - Ngheä thuaät töông phaûn , ñoái laäp hay laø Varen löïc löôïng xaõ hoäi ñoái laäp thôøi vaø Phan Boäi Phaùp thuoäc . Chaâu - Varen phaûn boäi lyù töôûng , quen chôi troø loá bòch . - Phan Boäi Chaâu vò anh huøng , vò thieân söù , xaõ thaân vì ñoäc laäp . Ca Hueá treân Caûnh sinh hoaït vaên hoùa ôû coá - Pheùp tu töø , lieät keâ . soâng Höông ñoâ Hueá , moät vuøng daân ca - Mieâu taû , thuyeát minh , bieåu phong phuù veà noäi dung , caûm vaø bình luaän . giaøu coù veà laøn ñieäu . - Giaøu hình aûnh , chaát tröõ tình . *t¸c phÈm tr÷ t×nh I. HÖ thèng t¸c gi¶ vµ c¸c t¸c phÈm tr÷ t×nh T¸c gi¶ T¸c phÈm LÝ B¹ch C¶m nghÜ trong ®ªm thanh tÜnh TrÇn Quang kh¶i Phß gi¸ vÒ kinh Xu©n Quúnh TiÕng gµ tr­a Hå ChÝ Minh C¶nh khuya H¹ Tri Ch­¬ng NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª NguyÔn KhuyÕn B¹n ®Õn ch¬i nhµ TrÇn Nh©n T«ng Buæi chiÒu ®øng phñ Thiªn Tr­êng tr«ng ra §ç Phñ Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ N¨m häc 2019 - 2020
9. §Ò c­¬ng «n tËp cuối n¨m m«n Ng÷ v¨n 7 II. S¾p xÕp tªn t¸c phÈm phï hîp víi néi dung ,t­ t­ëng t×nh c¶m ®­îc biÓu hiÖn. T¸c phÈm ND t­ t­ëng t×nh c¶m ®­îc biÓu hiÖn. Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ Tinh thÇn nh©n ®¹o, lßng vÞ tha cao c¶. Qua ®Ìo ngang Nçi nhí th­¬ng qu¸ khø ®i ®«i víi nçi buån ®¬n lÎ, thÇm lÆng gi÷a nói ®Ìo hoang s¬. NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ T×nh c¶m quª h­¬ng ch©n thµnh pha chót ngËm ngïi khi míi quª vÒ quª. S«ng nói n­íc Nam ý thøc tù chñ, quyÕt t©m tiªu diÖt kÎ thï x©m l­îc. TiÕng gµ tr­a T×nh c¶m quª h­¬ng , gia ®×nh qua nh÷ng kØ niÖm ®Ñp cña tuæi th¬. Bµi ca C«n S¬n Nh©n c¸ch thanh thanh cao , sù giao hoµ tuyÖt ®èi víi thiªn nhiªn. C¶m nghÜ trong ®ªm thanh tÜnh T×nh c¶m quª h­¬ng s©u l¾ng trong kho¶nh kh¾c ®ªm v¾ng C¶nh khuya T×nh yªu thiªn nhiªn, lßng yªu n­íc s©u nÆng vµ phong th¸i ung dung l¹c quan. III. S¾p xÕp l¹i tªn c¸c t¸c phÈm (®o¹n trÝch) khíp víi thÓ th¬ T¸c phÈm ThÓ th¬ Sau phót chia li( trÝch Chinh phô ng©m khóc) Song thÊt lôc b¸t Qua ®Ìo ngang ThÊt ng«n b¸t có Bµi ca C«n S¬n Lôc b¸t TiÕng gµ tr­a C¸c thÓ th¬ kh¸c ngoµi c¸c thÓ th¬ trªn( ngò ng«n) C¶m nghÜ trong ®ªm thanh tÜnh Ngò ng«n tø tuyÖt S«ng nói n­íc Nam ThÊt ng«n tø tuyÖt * VAÊN NGHÒ LUAÄN I: Toùm taét noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa caùc baøi nghò luaän ñaõ hoïc : _ HS ñoïc laïi caùc baøi nghò luaän ñaõ hoïc ( baøi 21, 23, 24, 25 ) vaø ñieàn vaøo khung caâm treân baûng theo maãu trong SGK/66. _ Goïi 4 HS – moãi HS traû lôøi 1 baøi – ghi baûng : STT Teân baøi Taùc giaû Ñeà taøi nghò luaän Luaän ñieåm chính PP laäp luaän Tinh thaàn Hoà Chí Tinh thaàn yeâu Daân ta coù moät loøng noàng naøn yeâu Chöùng minh 1 yeâu nöôùc Minh nöôùc cuûa daân toäc nöôùc. Ñoù laø moät truyeàn thoáng quí cuûa nhaân Vieät Nam baùu cuûa ta daân ta Söï giaøu Ñaëng Söï giaøu ñeïp cuûa Tieáng Vieät coù nhöõng ñaëc saéc cuûa Chöùng minh 2 ñeïp cuûa Thai Tieáng Vieät moät thöù tieáng ñeïp, moät thöù tieáng (keát hôïp giaûi Tieáng Mai hay thích ) Vieät Ñöùc tính Phaïm Ñöùc tính giaûn dò Baùc giaûn dò trong moïi phöông (Keát hôïp giaûi giaûn dò Vaên cuûa Baùc Hoà dieän : böõa côm (aên), caùi nhaø (ôû), thích vaø bình 3 cuûa Baùc Ñoàng loái soáng , caùch noùi vaø vieát. Söï luaän ) Hoà giaûn dò aáy ñi lieàn vôùi söï phong phuù, roäng lôùn veà ñôøi soáng tinh thaàn ôû Baùc YÙ nghóa Hoaøi Vaên chöông vaø yù Nguoàn goác cuûa vaên chöông laø ôû Giaûi thích ( vaên Thanh nghóa cuûa noù ñoái tình thöông ngöôøi, thöông muoân keát hôïp bình chöông vôùi con ngöôøi loaøi, muoân vaät. Vaên chöông hình luaän ) N¨m häc 2019 - 2020
10. §Ò c­¬ng «n tËp cuối n¨m m«n Ng÷ v¨n 7 dung vaø saùng taïo ra söï soáng, nuoâi döôõng vaø laøm giaøu cho tình caûm cuûa con ngöôøi II : Cuûng coá hieåu bieát veà ñaëc tröng cuûa vaên nghò luaän qua söï ñoái saùnh vôùi loaïi hình tröõ tình töï söï. _ Trong chöông trình ngöõ vaên lôùp 6 vaø hoïc kyø I lôùp 7, em ñaõ hoïc nhieàu loaïi thuoäc caùc theå truyeän, kyù ( loaïi hình töï söï ) vaø thô tröõ tình, tuyø buùt ( loaïi hình tröõ tình ). Baûng keâ döôùi ñaây lieät keâ caùc yeáu toá coù trong caùc vaên baûn töï söï, tröõ tình vaø nghò luaän. Caên cöù vaøo hieåu bieát cuûa mình, em haõy choïn trong coät beân phaûi nhöõng yeáu toá coù trong moãi theå loaïi ôû coät beân traùi roài ghi vaøo vôû. _ Goïi moãi HS traû lôøi 1 theå loaïi. HS khaùc nhaän xeùt vaø boå sung GV choát laïi vaø ghi baûng Theå loaïi Yeáu toá Truyeän _ Coát truyeän, nhaân vaät, nhaân vaät keå chuyeän Kyù _ Nhaân vaät, nhaân vaät keå chuyeän Thô töï söï _ Coát truyeän, nhaân vaät, nhaân vaät keå chuyeän, vaàn, nhòp Thô tröõ tình _ Vaàn, nhòp Tuyø buùt _ Nhaân vaät keå chuyeän Nghò luaän _ Luaän ñieåm, luaän cöù. *GV dieãn giaûng : Nhöõng yeáu toá neâu trong caâu hoûi naøy chæ laø 1 phaàn trong nhöõng III : Luyeän taäp _ Baøi taäp traéc nghieäm : Em haõy ñaùnh daáu x vaøo caâu traû lôøi maø em cho laø chính xaùc. 1/. Moät baøi thô tröõ tình : a) Khoâng coù coát truyeän vaø nhaân vaät b) Khoâng coù coát truyeän nhöng coù theå coù nhaân vaät c) Chæ bieåu hieän tröïc tieáp tình caûm, caûm xuùc cuûa taùc giaû. d) Coù theå bieåu hieän giaùn tieáp tình caûm, caûm xuùc qua hình aûnh thieân nhieân, con ngöôøi hoaëc söï vieäc. 2/. Trong vaên baûn nghò luaän : a) Khoâng coù coát truyeän vaø nhaân vaät b) Khoâng coù yeáu toá mieâu taû, töï söï c) Coù theå bieåu hieän tình caûm, caûm xuùc d) Khoâng söû duïng phöông thöùc bieåu caûm 3/. Tuïc ngöõ coù theå coi laø : a) Vaên baûn nghò luaän b) Khoâng phaûi laø vaên baûn nghò luaän c) Moät loaïi vaên baûn nghò luaän ñaëc bieät ngaén goïn. PhÇn iii. TËp lµm v¨n I.kÜ n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n A. KiÕn thøc I. Liªn kÕt trong v¨n b¶n : Liªn kÕt lµ méy trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña v¨n b¶n lµm cho v¨n b¶n trë nªn cã nghÜa , dÔ hiÓu . §Ó v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt ng­êi viÕt , ng­êi nãi lµm néi dung c¸c c©u c¸c ®o¹n thèng nhÊt vµ g¾n bã víi nhau , ®ång thêi ph¶I biÕt kÕt nèi c¸c c©u c¸c ®o¹n ®ã b»ng ph­¬ng tiÖn ng«n ng÷ ( tõ ng÷ ) II . Bè côc trong v¨n b¶n Bè côc lµ sù bè trÝ s¾p xÕp c¸c phÇn c¸c ®o¹n theo mét tr×nh tù mét hÖ thèng rµnh m¹ch hîp lý N¨m häc 2019 - 2020