Đề cương ôn tập Lịch sử 7 - Nội dung từ tuần 01 đến tuần 22 - Năm học 2019-2020

Nội dung text: Đề cương ôn tập Lịch sử 7 - Nội dung từ tuần 01 đến tuần 22 - Năm học 2019-2020

1. ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP SỬ 7 ( Nội dung từ tuần 01 đến tuần 22) NĂM HỌC 2019-2020 A. PhÇn tù luËn Câu 1.Xã hội phong kiến Châu Âu được hình thành như thế nào? Đáp án: + Hoàn cảnh lịch sử: - Cuối thế kỉ V, người Giéc-man từu phương Bắc tràn xuống xâm chiếm và tiêu diệt lãnh thổ người Rô-ma lập nên nhiều vương quốc mới - Chúng cướp đất đai của chủ nô Rô-ma chia cho nhau, dần dần xã hội hình thành nhiều giai cấp mới: + Lãnh chúa: gồm quý tộc,tăng lữ, quan lại, địa chủ. . + Nông nô: gồm nông dân và nô lệ => Xã hội phong kiến Châu Âu được hình thành Câu 2. Nguyên nhân, kết quả của những cuộc phát kiến địa lí ? *Nguyên nhân : -Sản xuất phát triển -Cần nguyên liệu - Cần thị trường . *Kết quả : -Tìm ra được những con đường mới . -Đem lại nguồn lợi khổng lồ cho giai cấp tư sản Châu Âu -Đặt cơ sở cho việc mở rộng thị trường của các nước Châu Âu Câu 3. Nêu những chính sách đối nội và đối ngoại của nhà Đường? * Chính sách đối nội - Cử người cai quản các địa phương - Mở khoa thi để tuyển chọn nhân tài - Giảm thuế, chia ruộng đất cho nông dân * Chính sách đối ngoại - Tiến hành gây chiến tranh xâm lược để mở rộng bờ cõi 1
2. Câu 4.Những thành tựu lớn về văn hóa và khoa học kỹ thuật của người Trung Quốc thời phong kiến ? Đáp án: a. Về văn hóa: + Tư tưởng, tôn giáo: Nho giáo, Phật giáo + Văn học, sử học: - Văn học phát triển nhất là thơ Đường (với các nhà thơ nổi tiếng: Lí Bạch, Đổ Phủ, Bạch Cư Dị. ..) và tiểu thuyết Minh-Thanh (Tây Du Ký – Ngô Thừa Ân, Thủy Hử - Thi Nại Am, Hồng Lâu Mộng – Tào Tuyết Cần, Tam Quốc Diễn nghĩa – La Quán Trung - Sử học: nổi tiếng là Sử ký của Tư Mã Thiên + Nghệ thuật: hội họa, điêu khắc, kiến trúc: với nhiều công trình đồ sộ, trình độ tuyệt mĩ b. Khoa học – Kỷ thuật + Tứ đại phát minh: La bàn, thuốc súng, kỷ thuật in và nghề làm giấy - Bên cạnh đó các kỷ thuật trong các ngành: đóng tàu (có bánh lái, khai mỏ, luyện kim đều có đóng góp to lớn của người Trung Quốc Câu 5.So sánh sự hình thành và phát triển của xã hội phong kiến Phương Đông và Phương Tây ? Đáp án: * Giống nhau - Cơ sở kinh tế chủ yếu: nông nghiệp - xã hội có hai giai cấp: Thống trị - bị trị - Giai cấp thống trị có cuộc sống sung sướng dựa vào bóc lột địa tô * Khác nhau: XHPK Phương đông XHPK Châu Âu Thời gian hình thành Hình thành sớm (TCN) - Hình thành muộn (TK V) Giai cấp Hai giai cấp: Địa chủ - nông - Hai giai cấp: Lãnh chúa – nông dân lĩnh canh nô Quá trình phát triển Phát triển chậm, suy vong kéo - Phát triển nhanh, suy vong 2
3. dài nhanh Bản chất nền KT - Nông nghiệp mở rộng - Nông nghiệp khép kín Câu 6.Tại sao lại xảy ra loạn 12 sứ quân? Đáp án: - Do tình hình chính trị xã hội cuối thời Ngô có nhiều hỗn loạn: + 944 Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha cướp ngôi -> nội bộ triều đình lục đục + 950 Ngô Xương Văn lật đổ Dương Tam Kha nhưng không quản lý được đất nước + 965 Ngô Xương Văn chết, các thế lực cát cứ, thổ hào ở khắp nơi nổi dậy, 12 tướng lĩnh chiếm cứ các vùng địa phương -> loạn 12 sứ quân Câu 7.Nhà Lý thành lập trong hoàn cảnh nào, vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy thời Lý ? Đáp án: * Hoàn cảnh : Năm 1009 Lê Long Đỉnh qua đời .Triều thần chán ghét triều Tiền Lê, vì vậy các tăng sư và đại thần tôn Lý Công Uẩn lên làm vua .Nhà Lý được thành lập *Sơ đồ tổ chức bộ máy : -Chính quyền trung ương và địa phương. Vua , quan đại thần Các quan văn Các quan võ Lộ,Phủ Huyện Hương, xã Hương, xã 3
4. Câu 8. Em hãy trình bày về luật pháp và quân đội thời Lý ? Đáp án+ Luật pháp, quân đội thời Lý. Luật pháp: Năm 1042 nhà Lý ban hành bộ hình thư. Quân đội: Gồm có cấm quân và quân địa phương. Nhà Lý thi hành chính sách ngụ binh ư nông. Quan hệ bình đẳng với các nước láng giềng. Câu 9.Em hiểu như thế nào về chính sách “ngụ binh ư nông? Đáp án: - Chính sách “Ngụ binh ư nông” – Gửi binh ở nhà nông: là chính sách quân sự cho quân lính luân phiên nhau giữa sản xuất và luyện tập trong thời bình. lúc có chiến tranh sẽ huy động tất cả đi chiến đấu. Câu 10.Vì sao nhà Tống lại có âm mưu xâm lược nước ta ? - Giữa thế kỷ XI, tình hình nhà Tống gặp nhiều khó khăn: nội bộ triều đình mâu thuẩn, ngân khố tài chính cạn kiệt, nông dân nổi dậy nhiều nơi, biên cương bị quấy nhiễu - Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta để giải quyết những khó khăn trong nước do đó đã xúi giục Chăm-Pa đánh Đại Việt từ phía Nam, ngăn cản việc buôn bán, đi lại giữa hai nước. Câu 11. Trình bày kết quả và ý nghĩa cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt ? Đáp án: Kết quả: Quân giặc 10 phần chết hết năm sáu phần. Quách Quỳ chấp nhận giảng hòa và rút quân về nước. Ý nghĩa-Là trận đánh tuyệt vời trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc. - Nền độc lập tự chủ của Đại Việt được củng cố. - Nhà Tống từ bỏ mộng xâm lược Đại Việt . Câu 12. Nêu cách đánh độc đáo của Lý Thường Kiệt ? 4
5. - Tiến công trước để tự vệ, cho quân yết bảng nêu rỏ mục đích tấn công vào đất Tống là để tự vệ - Chuẩn bị bố phòng vững chắc, biết lợi dụng địa thế hiểm trở của sông Như Nguyệt để xây dựng phòng tuyến kiên cố - Sáng tác bài thơ “Nam quốc Sơn hà” để khích lệ tinh thần binh sĩ - Biết chờ đợi thời cơ phù hợp đê phản công - Chủ động giảng hòa để kết thúc chiến tranh, nhằm giữ thể diện cho nước lớn, tránh những mối nguy hại về sau, đồng thời thể hiện lòng nhân đạo của nhân dân ta. Câu 13. Tại sao Lý Thường Kiệt lại kết thúc cuộc kháng chiến chống Tống bằng biện pháp giảng hòa ? *Sở dĩ Lý Thường Kiệt kết thúc cuộc kháng chiến chống Tống bằng biện pháp giảng hòa : - Để đảm bảo mối quan hệ bang giao hòa hiếu giữa hai nước sau chiến tranh - Không làm tổn thương danh dự của nước lớn - Bảo đảm hòa bình lâu dài cho đất nước - Đó là truyền thống nhân đạo của dân tộc ta. Câu 14. Trình bày những chuyển biến về kinh tế thời Lý ? *Những chuyển biến về kinh tế thời Lý Nông nghiệp: - Nhà nước có nhiều biện pháp quan tâm sản xuất nông nghiệp (lễ cày tịch điền, khuyến khích khai hoang, đào kênh mương, đắp đê phòng lụt, cấm giết hại trâu bò...), Nhiều năm mùa màng bội thu Thủ công nghiệp và xây dựng: - Nghề dệt, làm đồ gốm, xây dựng chùa chiền, cung điện, nhà cửa rất phát triển. - Các nghề làm đồ trang sức bằng vàng, bạc; làm giấy, đúc đồng, rèn sắt... đều được mở rộng. - Nhiều công trình nổi tiếng đã được các thợ thủ công dựng nên như chuông Quy Điền, tháp Báo Thiên (Hà Nội), vạc Phổ Minh (Nam Định). Thương nghiệp: - Việc mua bán trong nước và với nước ngoài được mở mang hơn trước. -Cảng Vân Đồn (Quảng Ninh) là nơi giao thương buôn bán với nước ngoài rất sầm uất. 5
6. Câu 15. Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ ba có gì giống và khác so với hai lần trước ? + Giống:Tránh thế giặc mạnh lúc đầu, ta chủ động rút lui để bảo toàn lực lượng, chờ thời cơ để phản công tiêu diệt giặc, thực hiện kế hoạch “vườn không nhà trống”. + Khác: Lần 3 tập trung tiêu diệt đoàn thuyền chở lương thực của Trương Văn Hổ để quân Mông-Nguyên không có lương thảo nuôi quân, dồn chúng vào thế bị động khó khăn. - Chủ động bố trí trận địa bãi cọc trên sông Bạch Đằng để tiêu diệt thuyền chiến của giặc. Câu 16. Nêu ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên (TK XIII) ? * Nguyên nhân thắng lợi: - Tất cả các tầng lớp nhân dân đề tham gia đông đảo - Nhà Trần có sự chuẩn bị chu đáo - Tinh thần bất khuất không ngại hi sinh của nhân dân ta, đặc biệt là của quân đội Nhà Trần - Có những người chỉ huy tài giỏi, chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo * Ý nghĩa lịch sử: - Đập tan tham vọng và mưu đồ xâm lược Đại Việt của đế chế Nguyên, bảo vệ vững chắc độc lập và toàn vẹn lãnh thổ - Góp phần xây đắp cho truyền thống hào hung của quân sự Việt Nam - Để lại bài học vô cùng quý giá: đoàn kết dân tộc trong sự nghiệp dựng và giữ nước - Ngăn chặn những cuộc xâm lược của quân Nguyên đối với các nước khác Câu 17. Tình hình văn hóa , giáo dục thời Trần ? *Văn hóa , giáo dục thời Trần + Tín ngưỡng cổ truyền được duy trì và có phần phát triển hơn như tục thờ cúng tổ tiên và các anh hùng dân tộc... + Đạo Phật tuy vẫn phát triển nhưng không bằng thời Lý. Nho giáo ngày càng phát triển, có địa vị cao và được trọng dụng. + Các hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian: ca hát, nhảy múa, hát chèo, các trò chơi... vẫn được duy trì, phát triển. + Quốc tử giám được mở rộng, các lộ, phủ đều có trường học, các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều. + Năm 1272 , tác phẩm Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu ra đời. Y học có Tuệ Tĩnh là thầy thuốc nổi tiếng. Câu 18.Trình bày những nét chính về những năm đầu hoạt động của nghĩa quân Lam Sơn ? - Những năm đầu: Lực lượng yếu thiếu lương thực, khí giới. -Quân Minh nhiều lần tấn công bao vây căn cứ . 6
7. - Nghĩa quân đã ba lần phải rút lên núi Chí Linh . + N¨m 1418 nghÜa qu©n ph¶i rót lªn nói ChÝ Linh. +N¨m 1421 qu©n Minh më cuéc cµn quÐt buéc qu©n ta ph¶i rót lªn nói ChÝ Linh lần 3. - 5/1423 Lê Lợi quýêt định hoà hoãn với quân Minh. - Cuối 1424 quân Minh trở mặt tấn công. -> Cuộc khởi nghĩa từ đây bước sang một giai đoạn mới. Câu 19. Em hãy trình bày tóm tắt quá trình nghĩa quân Lam Sơn Giải phóng Nghệ An ; giải phóng Tân Bình, Thuận Hoá ? a.Giải phóng Nghệ An -1424. -Qu©n Minh TÊn c«ng m¹nh . Nguyễn ChÝch ®­a ra kÕ ho¹ch chuyÓn ®Þa bµn vµo NghÖ An. - 12/10/1424 tập kích đồn Đa Căng . - Hạ thành Trà Lân, Khả Lưu (sôngLam). - Tiến vào Nghệ An. - Giải phóng Nghệ An, Diễn Châu-> Thanh Hoá. -> Giặc cố thủ trong thành. b.Giải phóng Tân Bình, Thuận Hoá 1425. - 8/1425 Trần Nguyên Hãn, Lê Ngân chỉ huy quân ở Nghệ An-> Tân Bình. Giải phóng Tân Bình, Thuận Hoá. - Trong vòng 10 tháng từ 10/1424->8/1425 ta giải phóng từ Thanh Hoá-> Thuận Hoá, giặc cố thủ chờ chi viện. Câu 20 . Hãy trình bày những nét chính về chiến thắng Tốt Động- Chúc Động ? a) Hoàn cảnh: - 10/1426, 5 vạn viện binh do vương Thông chỉ huy đã đến Đông Quan , lực lượng giặc ở Đông Quan lên đến 10 vạn - Ta đặt phục binh ở Tốt Đông, Chúc Động b) Diễn biến: -7/11/1426 Vương Thông quyết định tấn công Cao Bộ . - Quân ta từ mọi phía xông vào địch c) Kết quả: - 5 vạn quân địch tử thương, Vương Thông chạy về Đông Quan - Ý nghÜa: + Làm thay đổi tương quan lực lượng giữa ta và địch +ý đồ chủ động phản công của địch bị thất bại 7
8. Câu 21 .Chiến thắng Chi lăng –Xương Giang diễn ra như thế nào ? - 10/1427, 15 vạn viện binh từ TQ kéo vào nước ta chia làm 2 đạo do Liều Thăng và Mộc Thạnh chỉ huy. - Ta: Tập trung lực lượng tiêu diệt quân Liễu Thăng trước b) Diễn biến: - 8/10/1427 Liễu Thăng dẫn quân vào nước ta đã bị phục kích và bị giết ở ải Chi Lăng - Lương Minh lên thay dẫn quân xuống Xương Giang liên tiếp bị phục kích ở Cần Trạm, Phố Cát - Biết Liễu Thăng tử trận, Mộc Thạnh vội vã rút quân về nước. c) Kết quả: - Liễu Thăng, Lương Minh bị tử trận, hàng vạn tên địch bị chết - Vương Thông xin hoà, mở hội thề Đông Quan, rút khỏi nước ta Câu 22 . Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc kn Lam Sơn a) Nguyên nhân thắng lợi. - Nhân dân có lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần đoàn kết, ý chí quyết chiến. - Tinh thần chiến đấu anh dũng quân sĩ - Đường lối chiến thuật đúng đắn của bộ chỉ huy nghĩa quân . b) Ý nghĩa lịch sử. -Kết thúc 20 năm đô hộ của quân Minh. -Mở ra thời kì phát triển mới cho đất nước. -Đập tan hoàn toàn âm mưu xâm lược Minh... -Thể hiện lòng yêu nước và tinh thần nhân đạo sáng ngời của dân tộc ta. Câu 23 .Tổ chức bộ máy chính quyền thời Lê Sơ ? - Lê Lợi lên ngôi hoàng Đế xây dựng bộ máy nhà nước mới. +Đứng đầu nhà nước là vua, nắm mọi quyền. +Giúp việc cho vua có quan đại thần. ở Triều đình có 6 bộ. . + Ngoài ra có cơ quan chuyên trách. + Hàm Lâm Viện . + Quốc sử Viện . + Ngự sử đài . *Ở địa phương. + Chia cả nước thành 13 đạo Thừa Tuyên. + Mỗi đạo có 3 ti phụ trách 3 mặt. + Dưới đạo có phủ, châu, huyện, xã. -> Đây là nhà nước tập quyền chuyên chế hoàn chỉnh nhất thời phong kiến Việt Nam. Câu 24 .Tình hình kinh tế nông nghiệp , thủ công nghiệp ,thương nghiệp thời Lê Sơ ? a) Nông nghiệp. - Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ruéng ®Êt. 8
9. - Thùc hiÖn phÐp qu©n ®iÒn. - KhuyÕn khÝch b¶o vÖ s¶n xuÊt. - Kªu gäi d©n ph©n t¸n vÒ quª lµm ruéng. - §Æt chøc qu©n chuyªn lo vÒ n«ng nghiÖp: KhuyÕn n«ng sø, Hµ ®ª sø, §ån ®iÒn sø. - §¾p ®ª ng¨n mÆn, Kinh tÕ n«ng nghiÖp phôc håi, ph¸t triÓn nhanh chãng, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn. b) Thủ công nghiệp. - C¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng ngµy cµng ph¸t triÓn: kÐo t¬, dÖt lôa, lµm nãn, ®óc ®ång, rÌn s¾t, lµm ®å gèm. - NhiÒu lµng thñ c«ng , ph­êng thñ c«ng (chuyªn nghiÖp ra ®êi ®Æc biÖt Th¨ng Long) - C¸c công x­ëng do Nhµ n­íc qu¶n lÝ: Côc b¸ch t¸c s¶n xuÊt vò khÝ, ®ãng thuyÒn. - NghÒ khai má ®ång, s¾t, vµng ®­îc ®Èy m¹nh c. Th­¬ng nghiÖp - Trong n­íc vua khuyÕn khÝch lËp chî, cã ®iÒu lÖ cô thÓ - N­íc ngoµi duy tr× bu«n b¸n víi n­íc ngoµi, B/ Tr¾c nghiÖm Câu 1. Để trông coi, đốc thúc việc đắp đê nhà Trần đã đặt thêm chức quan gì? A. Khuyến nông sứ. C. Hà đê sứ. B. Đồn điền sứ. D. Án sát sứ. Câu 2. Nhà Trần, đã có chủ trương gì để xây dựng quân đội? A. Quân phải đông nước mới mạnh. B. Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông. C. Quân lính vừa đông vừa tinh nhuệ. D. Quân đội phải văn võ song toàn Câu 3. “Nếu bệ hạ muốn hàng giặc thì trước hãy chém đầu thần rồi hãy hàng” là câu nói của ai? A. Trần Thủ Độ B. Trần Quốc Tuấn C. Trần Khánh Dư D. Trần Nhật Duật Câu 4 . Dưới thời Lý bộ luật nào được ban hành? A. Bộ luật Hình thư.B. Bộ luật Hình Luật. C. Bộ luật Hình văn. D. Bộ luật Hoàng triều luật lệ. Câu 5. Nhà lý có kế sách gì giành thế chủ động trước cuộc xâm lược của quân Tống ? 9
10. A. Đánh bại các cuộc nổi dậy của tù trưởng miền núi. B. Tuyển thêm quân sĩ. C. Tăng cường luyện tập. D. Mở cuộc tiến công vào những nơi tập trung quân lương của nhà Tống gần biên giới. Câu 6. Hằng năm, các vua Lý thường về các địa phương làm lễ cày tịch điền nhằm mục đích A. Khuyến khích nhân dân sản xuất nông nghiệp B. Quản lí việc sản xuất nông nghiệp C. Đẩy mạnh việc khai khẩn đất hoang D. Để nâng cao uy tín của nhà vua, triều đình C©u 7: §inh Bé LÜnh lªn ng«i Hoµng §Õ, ®Æt tªn n­íc lµ g×? a . §¹i ViÖt b . §¹i Cå ViÖt c . §¹i Nam d. §¹i Ngu C©u 8: T¹i sao nhµ Lý l¹i dêi ®« vÒ Th¨ng Long? a. Réng h¬n, b»ng h¬n b. VÞ thÕ ®Ñp, cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc c. Kh¼ng ®Þnh sù lín m¹nh cña ®Êt n­íc d. C¶ 3 ý trªn C©u 9: Ph. Ma-gien-l¨ng lµ ng­êi ®Çu tiªn ®· ? a. T×m ra Ch©u Mü b. §Õn Ch©u óc c. ®i vßng quanh tr¸i ®Êt d . §Õn Ên §é C©u 10: GiÊy viÕt, nghÒ in, la bµn, thuèc sóng ®­îc gäi lµ? a. Tø ®¹i ph¸t minh b . Tø tö anh c. Tø c«ng thêi cuéc d . Tø quý thêi ®¹i Câu 11: Tự xưng là Bình Định vương và dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn vào 2/1418. Ông là ai ? a. Nguyễn Trãi b. Lê Lợi c. Lê Lai d. Nguyễn Chích 10