Giáo án Công nghệ Lớp 9 - Tiết 1 đến 40 - Phan Trung Kiên

Nội dung text: Giáo án Công nghệ Lớp 9 - Tiết 1 đến 40 - Phan Trung Kiên

1. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn:28/8/2007 Tiết 1: Giới thiệu nghề điện dân dụng A. Mục tiêu: - Học sinh biết được vị trí, vai trò của nghề điện dân dụng đối với sản xuất và đời sống - Biết được một số thông tin cơ bản về nghề điện dân dụng. - Có ý thức tìm hiểu nghề nhằm giúp cho việc định hướng nghề nghiệp sau này. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị đồ dùng dạy học: - Tranh vẽ về nghề điện dân dụng. - Bản mô tả nghề điện dân dụng. C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. 2) Bài mới. Giới thiệu bài học: GV dựa vào bản mô tả nghề điện để giới thiệu bài nhằm tạo cho HS một tâm thế thoải mái đối với môn học. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh I. Vai trò, vị trí của nghề điện dân dụng trong sản xuất và đời sống. - Trong cuộc sống của chúng ta ngành - Các nhóm thảo luận và trả lời: điện có vai trò như thế nào? + Hầu hết các hoạt động trong sản xuất và đời sống đều sử dụng điện năng. - Em thấy những người thợ điện thường + Người thợ điện có mặt ở hầu hết các cơ làm việc ở những nơi nào? quan xí nghiệp, nhà máy, công trường - Nghề điện dân dụng có vai trò gì trong + Nghề điện dân dụng góp phần đẩy nhanh tiến trình phát triển đất nước? tốc độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước? II. Đặc điểm và yêu cầu của nghề. 1. Đối tượng lao động của nghề điện dân dụng. - Nghề điện dân dụng làm việc với - HS làm việc theo nhóm thảo luận để trả những đối tượng gì? lời. 2. Nội dung lao động của nghề điện dân dụng. - GV hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung - HS sắp xếp các công việc của ngành điện của nghề điện dân dụng. đúng vói chuyên ngành của nghề điện dân 3. Điều kiện làm việc của nghề điện dân dụng vào bảng ở SGK. dụng. - Công việc lắp đặt đường dây cung cấp a) Làm việc ngoài trời. (x) điện thường được thực hiện trong môi b) Thường phải đi lưu động. (x) trường nào? c) Làm việc trong nhà. ( ) Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 3
2. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn: 03/9/2007 Tiết 2: Vật liệu điện dùng trong lắp đặt mạng điện trong nhà A. Mục tiêu: - Học sinh biết được một số vật liệu điện thường dùng trong lắp đặt mạng điện trong nhà. - Phân biệt được các loại dây dẫn điện và dây cáp điện. - Biết cách sử dụng một số vật liệu điện thông dụng. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị đồ dùng dạy học: - Một số mẫu dây dẫn điện và dây cáp điện. - Một số mẫu vật liệu cách điện của mạng điện. - HS có thể sưu tầm thêm một số mẫu về vật liệu của mạng điện. C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. 2) Bài cũ - Em hãy cho biết nội dung lao động của nghề điện dân dụng. 3) Bài mới. Giới thiệu bài học: Em hãy quan sát mạng điện trong lớp và mạng điện ở gia đình rồi hãy kể tên một số một số dây dẫn và dây cáp điện của mạng điện trong nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Tìm hiểu về dây dẫn điện. - GV giới thiệu một số mẫu dây dẫn - HS quan sát mẫu vật. điện. - Hãy kể tên một số loại dây dẫn mà em - Các nhóm thảo luận và trả lời. biết. - Phân loại dây dẫn điện trong SGK - Hãy điền những từ thích hợp vào chỗ trống trong các câu sau: - Các nhóm thảo luận và thực hiện. + Có nhiều loại dây dẫn điện. Dựa vào + Có nhiều loại dây dẫn điện. Dựa vào lớp lớp vỏ cách điện, dây dẫn điện được chia vỏ cách điện, dây dẫn điện được chia thành thành dây và dây dây trần và dây bọc cáh điện. + Dựa vào số lõi và số sợi của lõi có dây + Dựa vào số lõi và số sợi của lõi có dây một lõi, dây lõi, dây lõi một sợi và một lõi, dây nhiều lõi, dây lõi một sợi và dây lõi sợi. dây lõi nhiều sợi. - Từ đó HS rút ra được những kết luận về cấu tạo dây dẫn. - Khi sử dụng dây dẫn điện cần lưu ý - Thường xuyên kiểm tra vỏ cách điện của những yếu tố nào? dây dẫn để tránh gây tai nạn cho người sử + Lựa chọn dây dẫn điện khi thiết kế và dụng. lắp đặt mạng điện trong nhà. - Đảm bảo an toàn khi sử dụng dây dẫn + Sử dụng dây dẫn điện trong cuộc sống điện nối dài (dây dẫn có phích cắm điện). Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 5
3. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn: 04/9/2007 Tiết 2-3: Vật liệu điện dùng trong lắp đặt mạng điện trong nhà A. Mục tiêu: - Học sinh biết được một số vật liệu điện thường dùng trong lắp đặt mạng điện trong nhà. - Phân biệt được các loại dây dẫn điện và dây cáp điện. - Biết cách sử dụng một số vật liệu điện thông dụng. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị đồ dùng dạy học: - Một số mẫu dây dẫn điện và dây cáp điện. - Một số mẫu vật liệu cách điện của mạng điện. - HS có thể sưu tầm thêm một số mẫu về vật liệu của mạng điện. C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. 2) Bài cũ - Em hãy cho biết nội dung lao động của nghề điện dân dụng. 3) Bài mới. Giới thiệu bài học: Em hãy quan sát mạng điện trong lớp và mạng điện ở gia đình rồi hãy kể tên một số một số dây dẫn và dây cáp điện của mạng điện trong nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Tìm hiểu về dây dẫn điện. - GV giới thiệu một số mẫu dây dẫn - HS quan sát mẫu vật. điện. - Hãy kể tên một số loại dây dẫn mà - Các nhóm thảo luận và trả lời. em biết. - Phân loại dây dẫn điện trong SGK - Hãy điền những từ thích hợp vào chỗ trống trong các câu sau: - Các nhóm thảo luận và thực hiện. + Có nhiều loại dây dẫn điện. Dựa + Có nhiều loại dây dẫn điện. Dựa vào lớp vỏ vào lớp vỏ cách điện, dây dẫn điện cách điện, dây dẫn điện được chia thành dây được chia thành dây và dây trần và dây bọc cáh điện. + Dựa vào số lõi và số sợi của lõi có + Dựa vào số lõi và số sợi của lõi có dây một dây một lõi, dây lõi, dây lõi lõi, dây nhiều lõi, dây lõi một sợi và dây lõi một sợi và dây lõi sợi. nhiều sợi. - Từ đó HS rút ra được những kết luận về cấu tạo dây dẫn. - Khi sử dụng dây dẫn điện cần lưu ý - Thường xuyên kiểm tra vỏ cách điện của dây những yếu tố nào? dẫn để tránh gây tai nạn cho người sử dụng. + Lựa chọn dây dẫn điện khi thiết kế - Đảm bảo an toàn khi sử dụng dây dẫn điện và lắp đặt mạng điện trong nhà. nối dài (dây dẫn có phích cắm điện). Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 7
4. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn: 17/09/2007 Tiết 4-5: dụng cụ dùng trong lắp đặt mạng điện A. Mục tiêu: - Học sinh biết công dụng và phân loại được một số đồng hồ đo điện. - Biết công dụng của một số dụng cụ cơ khí dùng trong lắp đặt điện. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị đồ dùng dạy học: - Một số đồng hồ đo điện: Vôn kế, ampe kế, công tơ, đồng hồ vạn năng. - Một số dụng cụ cơ khí: Thước cuộn, thước cặp, kìm điện các loại, khoan C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. 2) Bài cũ - Em hãy so sánh cấu tạo của dây dẫn điện và dây cáp điện. 3) Bài mới. - Em hãy kể tên những dụng cụ thợ điện thường dùng trong công việc lắp đặt mạng điện. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Tìm hiểu đồng hồ đo điện. - Tìm hiểu công dụng của đồng hồ đo điện: - Hãy kể tên một số đồng hồ đo điện mà - HS có thể kể tên được một vài loại đồng em biết? hồ thông dụng. - Những em khác bổ sung. - Hãy đánh dấu (x) vào ô trống để chỉ ra Cường độ dòng điện x những đại lượng đo của đồng hồ đo Điện trở mạch điện x điện. Đường kính dây dẫn Công suất tiêu thụ của mạch điện x Cường độ sáng Điện năng tiêu thụ của đồ dùng điện x Điện áp x - Tại sao trên vỏ máy biến áp thường lắp - Các nhóm thảo luận và trả lời câu hỏi. ampe kế và vôn kế? Công tơ điện được - HS kết luận công dụng của đồng hồ đo lắp ở mạng điện trong nhà với mục đích điện theo sự hướng dẫn của GV. gì? - Phân loại đồng hồ đo điện. - Em hãy điền những đại lượng đo Đồng hồ đo điện Đại lượng cần đo Kí hiệu tương ứng với đồng hồ đo và ký hiệu Ampe kế Cường độ dòng điện A vào bảng sau: Oát kế Công suất điện W Vôn kế Điện áp V Công tơ Điện năng tiêu thụ Kwh Ôm kế Điện trở mạch điện  Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 9
5. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn:01/10/2007 Tiết 6-7-8: Thực hành: sử dụng đồng hồ đo điện A. Mục tiêu: - Học sinh biết chức năng của một số đồng hồ đo điện. - Biết sử dụng một số đồng hồ đo điện thông dụng. - Đo được điện năng tiêu thụ của mạch điện. - Làm việc khoa học, cẩn thận và bảo đảm an toàn lao động. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị vật liệu, thiết bị và dụng cụ: - Ampe kế điện - từ (thang đo 1A), vôn kế điện từ (thang đo 300V), Oát kế, ôm kế, đồng hồ vạn năng, công tơ điện. - Dụng cụ: Kìm điện, tua vít, bút thử điện, dây dẫn. - Bảng điện thực hành. - Nguồn điện xoay chiều 220V. C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. - Chia nhóm thực hành: Mỗi nhóm khoảng 3 - 4 HS. Để HS có thể dùng chung các dụng cụ thực hành và có cơ hội hợp tác trong học tập. 2) Kiểm tra. - Các nhóm tự kiểm tra việc chuẩn bị của các thành viên (Vật liệu, dụng cụ). Nhóm trưởng nhận dụng cụ cho cả nhóm. 3) Bài mới. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Chuẩn bị: - Giáo viên nêu nội quy thực hành. - Các nhóm thảo luận về mục tiêu thực - Nêu mục tiêu bài thực hành. Các tiêu hành và tiêu chí đánh giá kết quả thực chí đánh giá kết quả thực hành: hành. + Kết quả thực hành (kết quả đo điện trở hoặc điện năng tiêu thụ). + Thực hiện đúng quy trình và thao tác đúng kỷ thuật. + Làm việc nghiêm túc, đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường. 2. Tìm hiểu đồng hồ đo điện. - Giáo viên giao cho các nhóm đồng hồ - Các nhóm trưởng nhận đồ dùng cho đo điện: Ampe kế, vôn kế, công tơ nhóm. điện - GV giao nhiệm vụ thực hành cho các - HS các nhóm thực hiện theo nội dung: nhóm, định thời gian hoàn thành. + Đọc và giải thích những kí hiệu. + Đọc và giải thích những ký hiệu ghi trên + Ghi và phiếu học tập. mặt đồng hồ đo điện. Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 11
6. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn:22/10/2007 Tiết 9: Thực hành: Nối dây dẫn điện A. Mục tiêu: - Học sinh biết yêu cầu của mối nối dây dẫn điện. - Hiểu các phương pháp nối và cách điện mối nối dây dẫn điện. - Làm việc khoa học, cẩn thận và bảo đảm an toàn lao động. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị vật liệu, thiết bị và dụng cụ: - Tranh vẽ quy trình nối dây dẫn điện. - Một số mẫu về các mối nối dây dẫn điện. - Dụng cụ: Kìm điện, kìm tuốt dây, kìm mỏ tròn, tua vít, mỏ hàn. - Vật liệu: Dây dẫn điện lõi một sợi, lõi nhiều sợi, giấy ráp, băng cách điện, nhựa thông, thiếc hàn. C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. - Chia nhóm thực hành: Mỗi nhóm khoảng 3 - 4 HS. Để HS có thể dùng chung các dụng cụ thực hành và có cơ hội hợp tác trong học tập. 2) Kiểm tra. - Các nhóm tự kiểm tra việc chuẩn bị của các thành viên (Vật liệu, dụng cụ). Nhóm trưởng nhận dụng cụ cho cả nhóm. 3) Bài mới. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Chuẩn bị: - Giáo viên nêu nội quy thực hành. - Các nhóm thảo luận về mục tiêu thực - Nêu mục tiêu bài thực hành. Các tiêu hành và tiêu chí đánh giá kết quả thực chí đánh giá kết quả thực hành: hành. + Các mối nối dây đạt yêu cầu kỷ thuật. + Nối dây theo đúng quy trình và thao tác đúng kỷ thuật. + Làm việc nghiêm túc, đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường. 2. Tìm hiểu mối nối dây dẫn điện. - Giáo viên giao cho mỗi nhóm 1 bộ các - Các nhóm trưởng nhận mẫu vật. loại mối nối mẫu (Mỗi loại gồm cả mối nối đã cách điện và mối nối chưa cách điện). - Yêu cầu học sinh phân loại mối nối. - HS phân loại các mối nối. + Mối nối thẳng (nối nối tiếp): Dây bọc đơn lõi một sợi và lõi nhiều sợi. + Mối nối phân nhánh (nối rẽ): Dây bọc đơn lõi một sợi và lõi nhiều sợi. Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 13
7. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn: Tiết 10 - 11: Thực hành: Nối dây dẫn điện A. Mục tiêu: - Học sinh biết yêu cầu của mối nối dây dẫn điện. - Nối và cách điện được các loại mối nối thẳng và phân nhánh dây dẫn điện. - Làm việc khoa học, cẩn thận và bảo đảm an toàn lao động. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị vật liệu, thiết bị và dụng cụ: - Tranh vẽ quy trình nối dây dẫn điện. - Một số mẫu về các mối nối dây dẫn điện. - Dụng cụ: Kìm điện, kìm tuốt dây, kìm mỏ tròn, tua vít, mỏ hàn. - Vật liệu: Dây dẫn điện lõi một sợi, lõi nhiều sợi, giấy ráp, băng cách điện, nhựa thông, thiếc hàn. - Thiết bị: Công tắc điện, phích cắm điện, hộp nối dây C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. - Chia nhóm thực hành: Cho HS làm việc theo nhóm như tiết trước 2) Kiểm tra. - Các nhóm tự kiểm tra việc chuẩn bị của các thành viên (Vật liệu, dụng cụ). Nhóm trưởng nhận dụng cụ cho cả nhóm. 3) Bài mới. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Chuẩn bị: - Giáo viên nhắc lại mục tiêu bài thực hành. Các tiêu chí đánh giá kết quả thực - Các nhóm thảo luận về mục tiêu thực hành: hành và tiêu chí đánh giá kết quả thực + Các mối nối dây đạt yêu cầu kỷ thuật. hành. + Nối dây theo đúng quy trình và thao tác đúng kỷ thuật. + Làm việc nghiêm túc, đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường. 2. Thực hành nối nối tiếp Phần này chỉ thực hiện hết công đoạn nối dây, còn bước hàn và cách điện mối nối được thực hiện ở hoạt động sau. - GV giao nhiệm vụ thực hành, dụng cụ, - Các nhóm trưởng nhận dụng cụ, vật liệu vật liệu thực hành cho mỗi nhóm. cho cả nhóm. Nối nối tiếp dây dẫn lõi 1 sợi: - Cho HS quan sát hình vẽ thao tác của 3 - Quan sát nghiên cứu hình vẽ thao tác của công đoạn đầu của quy trình nối dây. 3 công đoạn đầu của quy trình. - GV làm mẫu 3 bước đầu của quy trình: - HS quan sát theo dõi. Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 15
8. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn: Tiết 12 : Thực hành: Lắp mạch điện bảng điện A. Mục tiêu: - Học sinh hiểu được quy trình chung lắp đặt mạch điện bảng điện. - Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện. - Làm việc khoa học, cẩn thận và bảo đảm an toàn lao động. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị vật liệu, thiết bị và dụng cụ: - Tranh vẽ sơ đồ mạng điện trong nhà. - Vật liệu: Bảng điện, dây dẫn điện, giấy ráp, băng dính cách điện, 1 bóng đèn - Thiết bị: 2 cầu chì, 1 ổ cắm điên, 1 công tắc điện. - Dụng cụ: Kìm điện, kìm tuốt dây, kìm mỏ tròn, tua vít, dao nhỏ, bút thử điện, khoan điện cầm tay, mũi khoan, thước kẻ, bút chì. C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. 2) Bài cũ. - Em hãy nêu các bước của quy trình nối dây. - Nhận xét và trả sản phẩm thực hành của bài trước. 3) Bài mới. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Tìm hiểu chức năng bảng điện. - Giáo viên hướng dẫn HS quan sát - Học sinh quan sát trả lời câu hỏi. mạng điện trong lớp và mô tả: + Hãy liệt kê những thiết bị lắp đặt trên bảng điện? Trình bày chức năngcủa các thiết bị đó trong mạch điện? + Bảng điện trong lớp là bảng điện chính Học sinh rút ra kết luận về vai trò, chức hay bảng điện nhánh của hệ thống điện năng bảng điện trong mạch điện trong nhà. của trường học? + Hãy mô tả cấu tạo một bảng điện nhánh của mạng điện nhà em? 2. Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện. GV hướng dẫn cho HS nhớ lại những - HS nhớ lại. kiến thức đã học ở CN lớp 8. - GV giới thiệu một số sơ đồ điện cho - Học sinh quan sát. học sinh nhận biết. - Em hãy cho biết đâu là sơ đồ nguyên - HS làm việc theo nhóm để tìm hiểu biệt lý, đâu là sơ đồ lắp đặt? sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện, trả lời câu hỏi trong SGK. - Xây dựng sơ đồ lắp đặt phụ thuộc vào - Các nhóm thảo luận để trả lời: những yếu tố nào? + Mục đích sử dụng. Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 17
9. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn: 11/10/2007 Tiết 13 - 14 -15: Thực hành: Lắp mạch điện bảng điện A. Mục tiêu: - Học sinh nắm vững quy trình chung lắp đặt mạch điện bảng điện. - Lắp đặt được bảng điện gồm 2 cầu chì, 1 ổ cắm điện và 1 công tắc điều khiển một bóng đèn. - Làm việc khoa học, cẩn thận và bảo đảm an toàn lao động. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị vật liệu, thiết bị và dụng cụ: - Tranh vẽ sơ đồ mạng điện trong nhà. - Vật liệu: Bảng điện, dây dẫn điện, giấy ráp, băng dính cách điện, 1 bóng đèn - Thiết bị: 2 cầu chì, 1 ổ cắm điên, 1 công tắc điện. - Dụng cụ: Kìm điện, kìm tuốt dây, kìm mỏ tròn, tua vít, dao nhỏ, bút thử điện, khoan điện cầm tay, mũi khoan, thước kẻ, bút chì. C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. - Chia nhóm thực hành: Mỗi nhóm khoảng 3 - 4 HS. Để HS có thể dùng chung các dụng cụ thực hành và có cơ hội hợp tác trong học tập. 2) Bài cũ. - Em hãy nêu các bước của quy trình lắp đặt mạch điện bảng điện. 3) Bài mới. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Chuẩn bị: - Giáo viên nêu nội quy thực hành. - Các nhóm thảo luận về mục tiêu thực - Nêu mục tiêu bài thực hành. Các tiêu hành và tiêu chí đánh giá kết quả thực chí đánh giá kết quả thực hành: hành. + Các bảng điện được lắp đặt đúng yêu cầu kỷ thuật. + Thực hành theo đúng quy trình và thao tác đúng kỷ thuật. + Làm việc nghiêm túc, đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường. - Giao nhiệm vụ thực hành cho HS. - Các nhóm trưởng nhận dụng cụ, vật liệu 2. Thực hành lắp đặt mạch điện bảng cho nhóm. điện. - Giáo viên cho học sinh quan sát mạch - Học sinh quan sát. điện bảng điện mẫu. - Hướng dẫn HS tiến hành các bước theo - HS làm việc theo nhóm, đọc lại nội dung quy trình lắp đặt bảng điện. các công đoạn của quy trình lắp đặt. - GV làm mẫu những thao tác hình - HS quan sát và tiến hành lắp đặt mạch thành kỷ năng mới cho HS. điện theo quy trình và dưới sự hướng dẫn Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 19
10. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn: 23/10/2007 Tiết 16-17-18: Thực hành: Lắp mạch điện đèn ống huỳnh quang A. Mục tiêu: - Học sinh hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện đèn ống huỳnh quang. - Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện đèn ống huỳnh quang - Lắp đặt mạch điện đèn ống huỳnh quang đúng quy trình và yêu cầu kỷ thuật. - Làm việc cẩn thận, khoa học và bảo đảm an toàn lao động. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị vật liệu, thiết bị và dụng cụ: - Tranh vẽ sơ đồ mạch điện đèn ống huỳnh quang. - Vật liệu: Bộ đèn ống huỳnh quang, bảng điện, dây dẫn. - Thiết bị: 1 cầu chì, 1 công tắc hai cực. - Dụng cụ: Kìm điện, kìm tuốt dây, tua vít, dao nhỏ, bút thử điện, khoan điện cầm tay, mũi khoan, thước kẻ, bút chì. C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. - Chia nhóm thực hành: Mỗi nhóm khoảng 3 - 4 HS. Để HS có thể dùng chung các dụng cụ thực hành và có cơ hội hợp tác trong học tập. 2) Bài cũ. - Em hãy nêu các bước của quy trình lắp đặt mạch điện bảng điện. - Các nhóm kiểm tra việc chuẩn bị thực hành của từng thành viên. 3) Bài mới. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Chuẩn bị: - Giáo viên nêu nội quy thực hành. - Các nhóm thảo luận về mục tiêu thực - Nêu mục tiêu bài thực hành. Các tiêu hành và tiêu chí đánh giá kết quả thực chí đánh giá kết quả thực hành: hành. + Mạch điện được lắp đặt đúng yêu cầu kỷ thuật. + Thực hành theo đúng quy trình và thao tác đúng kỷ thuật. + Làm việc nghiêm túc, đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường. - GV giao nhiệm vụ cho HS. - Các nhóm trưởng nhận vật liệu, dụng cụ, thiết bị thực hành cho nhóm. 2. Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện. - Giáo viên cho học sinh quan sát sơ đồ - Học sinh quan sát. Các nhóm thảo luận nguyên lý mạch điện đèn ống huỳnh tìm hiểu, phân tích sơ đồ nguyên lý. quang. + Mạch điện có bao nhiêu phần tử? gọi - Cầu chì, công tắc, chấn lưu, tắc te và ống tên và nêu chức năng các phần tử đó? đèn. Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 21
11. Giáo án Công nghệ 9 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh yêu cầu cần tìm nguyên nhân và sửa - Có thể sửa chữa lại theo sự hướng dẫn của chữa lại. GV. - Thu sản phẩm của các nhóm để chấm. 4) Tổng kết bài học. - GV kiểm tra đánh giá. Có thể cho điểm từng nhóm hoặc thu sản phẩm để chấm sau. - Tổng kết, nhận xét bài thực hành về tinh thần thái độ, tác phong làm việc, thực hiện an toàn lao động và ý thức bảo vệ môi trường. - Thu dọn dụng cụ và làm vệ sinh lớp học. - Dặn dò HS chuẩn bị cho bài học sau. Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 23
12. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn:03/10/2007 Tiết 20-21-22: Thực hành: Lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn A. Mục tiêu: - Học sinh xây dựng được sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn. - Lắp đặt mạch điện đúng quy trình, đảm bảo yêu cầu kỷ thuật. - Làm việc khoa học, cẩn thận và bảo đảm an toàn lao động. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị vật liệu, thiết bị và dụng cụ thực hành. - Vật liệu: 2 bóng đèn sợi đốt, đui đèn, bảng điện, dây dẫn, phụ kiện đi dây, giấy ráp, băng dính cách điện. - Thiết bị: 2 công tắc hai cực, 2 cầu chì, 1 phích cắm điện. - Dụng cụ: Kìm điện, kìm tuốt dây, dao nhỏ, tua vít, khoan, thước lá, bút thử điện. C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. - Chia nhóm thực hành: Mỗi nhóm khoảng 3 - 4 HS. Để HS có thể dùng chung các dụng cụ thực hành và có cơ hội hợp tác trong học tập. 2) Bài cũ. - Trả bài kiểm tra. 3) Bài mới. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Chuẩn bị: - Giáo viên nêu nội quy thực hành. - Các nhóm thảo luận về mục tiêu thực - Nêu mục tiêu bài thực hành. Các tiêu hành và tiêu chí đánh giá kết quả thực chí đánh giá kết quả thực hành: hành. + Mạch điện được lắp đặt đúng yêu cầu kỷ thuật. + Thực hành theo đúng quy trình và thao tác đúng kỷ thuật. + Làm việc nghiêm túc, đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường. - GV giao nhiệm vụ cho HS. - Các nhóm trưởng nhận vật liệu, dụng cụ, thiết bị thực hành cho nhóm. 2. Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện. - Đây là kỷ năng HS đã hình thành từ những bài trước. - GV cho HS tìm hiểu sơ đồ nguyên lý - Học sinh quan sát. Các nhóm thảo luận mạch điện. tìm hiểu, phân tích sơ đồ nguyên lý. + Hai bóng đèn được mắc với nhau như thế nào? - Đại diện nhóm trình bày kết quả, các Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 25
13. Giáo án Công nghệ 9 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh nếu có. + Bố trí các thiết bị hợp lý, đẹp, thuận tiện - Sản phẩm đảm bảo các tiêu chuẩn kỷ cho việc vận hành. thuật, GV nối nguồn, vận hành thử mạch - Các nhóm nạp sản phẩm lại cho GV kiểm điện xem có làm việc theo đúng yêu cầu tra. thiết kế không. - Nếu sản phẩm không vận hành đúng yêu cầu cần tìm nguyên nhân và sửa chữa lại. - Có thể sửa chữa lại theo sự hướng dẫn của - GV đánh giá, chấm điểm sản phẩm. GV. 4) Tổng kết bài học. - Tổng kết, nhận xét bài thực hành: Kết quả thực hành, quy trình tiến hành, thời gian hoàn thành, tinh thần thái độ, tác phong làm việc, thực hiện an toàn lao động và ý thức bảo vệ môi trường. - Thu dọn dụng cụ và làm vệ sinh lớp học. - Dặn dò HS chuẩn bị cho bài học sau. Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 27
14. Giáo án Công nghệ 9 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV giới thiệu sơ đồ cho HS tìm hiểu - Học sinh quan sát. Các nhóm thảo luận nguyên lý làm việc mạch điện. tìm hiểu, phân tích sơ đồ nguyên lý. + Hai công tắc được mắc với nhau như thế nào? - Đại diện nhóm trình bày kết quả, các + Hai công tắc mắc với nguồn như thế nhóm khác bổ sung. nào? + Mối liên hệ điện của đèn với hai công tắc. + Phương án lắp đặt các thiết bị đóng cắt, bảo vệ và phương án đi dây. - Hướng dẫn HS hoàn thiện sơ đồ lắp - HS làm việc theo nhóm xây dựng sơ đồ đặt. lắp đặt theo các bước như bài thực hành - GV kiểm tra sơ đồ lắp đặt của các “Lắp mạch điện bảng điện” nhóm để cho chuyển tiếp sang các hoạt động sau. 3. Lập bảng dự trù vật liệu, dụng cụ và thiết bị. TT Tên dụng cụ, vật Số Yêu cầu - GV hướng dẫn HS cách lập bảng dự trù liệu và thiết bị lượng kỷ thuật dụng cụ vật liệu và thiết bị. 1 2 - Yêu cầu HS phải ghi các số liệu kỷ 3 thuật của các dụng cụ, thiết bị vào bảng. 4 5 5. Lắp đặt mạch điện. - Em hãy nêu quy trình lắp đặt mạch - Học sinh nghiên cứu quy trình lắp đặt điện đèn cầu thang? trong SGK. - Có thể cho HS lập bảng trình bày các + Đo, vạch dấu các vị trí thiết bị, lỗ khoan công đoạn của quy trình lắp đặt mạch trên bảng điện. điện. + Khoan lỗ trên bảng điện. - Sau khi HS xác định được các công + Nối dây và lắp thiết bị điện lên bảng đoạn của quy trình lắp đặt, GV phân tích điện. nội dung, yêu cầu kỷ thuật của từng + Nối dây bộ đèn. công đoạn. + Kiểm tra và vận hành thử. - Trong những công đoạn trên, hầu như - HS trả lời. không có kỷ năng mới. Do vậy, GV kiểm tra những hiểu biết của HS về yêu cầu kỷ thuật từng công đoạn. - Phân tích những sai hỏng dễ mắc phải - HS làm việc theo nhóm, tiến hành thực khi thực hiện. Nhắc nhở HS về an toàn hiện từng công đoạn. lao động. - Yêu cầu làm đúng quy trình và kỷ thuật. - Trong quá trình HS thực hành, GV quan sát và hướng dẫn thường xuyên cho từng nhóm và tới từng HS. Lưu ý về thời gian và tiến độ chung giữa các nhóm. - GV cần quản lý chặt nguồn điện, chỉ sau khi kiểm tra mạch điện được lắp đặt Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 29
15. Giáo án Công nghệ 9 Ngày soạn: 27/11/2006 Tiết 26-27-28: Thực hành: Lắp mạch điện một công tắc ba cực điều khiển Hai bóng đèn A. Mục tiêu: - Học sinh hiểu được nguyên lý làm việc của mạch điện dùng một công tắc ba cực điều khiển hai bóng đèn. - Học sinh xây dựng được sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một bóng đèn. - Lắp đặt mạch điện đúng quy trình, đảm bảo yêu cầu kỷ thuật. - Có ý thức học tập nghiêm túc, yêu thích công việc. Làm việc chính xác, khoa học, cẩn thận và bảo đảm an toàn lao động. B. Chuẩn bị: a) Chuẩn bị nội dung: - GV nghiên cứu bài trong SGK và những thông tin bổ sung. - Lập kế hoạch dạy học. b) Chuẩn bị vật liệu, thiết bị và dụng cụ thực hành. - Vật liệu và thiết bị: 1 công tắc ba cực, 1 cầu chì, 2 bóng đèn sợi đốt, đui đèn, bảng điện, dây dẫn, phụ kiện đi dây, giấy ráp, băng cách điện. - Dụng cụ: Kìm điện, kìm tuốt dây, dao nhỏ, tua vít, khoan, bút thử điện, thước lá. C. Các hoạt động dạy học 1) ổn định tổ chức lớp. - Chia nhóm thực hành: Mỗi nhóm khoảng 3 - 4 HS. Để HS có thể dùng chung các dụng cụ thực hành và có cơ hội hợp tác trong học tập. 3) Bài mới. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1. Chuẩn bị: - Giáo viên nêu nội quy thực hành. - Các nhóm thảo luận về mục tiêu thực - Nêu mục tiêu bài thực hành. Các tiêu hành và tiêu chí đánh giá kết quả thực chí đánh giá kết quả thực hành: hành. + Mạch điện được lắp đặt đúng yêu cầu kỷ thuật. + Thực hành theo đúng quy trình và thao tác đúng kỷ thuật. + Làm việc nghiêm túc, đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường. - GV giao nhiệm vụ cho HS. - Các nhóm trưởng nhận vật liệu, dụng cụ, thiết bị thực hành cho nhóm. 2. Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện. - GV giới thiệu sơ đồ cho HS tìm hiểu - HS làm việc theo nhóm. nguyên lý làm việc mạch điện. + Hai đèn được mắc với nhau như thế - Học sinh quan sát. Các nhóm thảo luận nào? tìm hiểu, phân tích sơ đồ nguyên lý. + Mối liên hệ điện của đèn với công tắc. + Phương án lắp đặt các thiết bị đóng - Đại diện nhóm trình bày kết quả, các Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 31
16. Giáo án Công nghệ 9 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Sản phẩm đảm bảo các tiêu chuẩn kỷ - Các nhóm nạp sản phẩm lại cho GV kiểm thuật, GV nối nguồn, vận hành thử mạch tra. điện xem có làm việc theo đúng yêu cầu thiết kế không. - GV đánh giá, chấm điểm sản phẩm. 4) Tổng kết bài học. - Tổng kết, nhận xét bài thực hành: Kết quả thực hành, quy trình tiến hành, thời gian hoàn thành, tinh thần thái độ, tác phong làm việc, thực hiện an toàn lao động và ý thức bảo vệ môi trường. - Thu dọn dụng cụ và làm vệ sinh lớp học. - Dặn dò HS chuẩn bị cho bài học sau. Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 33
17. Giáo án Công nghệ 9 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Puli sứ: Có thể lắp đặt dây điện trực tiếp trên puli sứ - ống luồn dây PVC. Để giữ dây đẫn và tăng tính thẩm mỹ cho đường dây. - ống nối T. Dùng để phân nhánh dây dẫn. - ống nối L. Dùng nối hai ống vuông góc với nhau. - ống nối thẳng. Dùng nối hai ống luồn dây với nhau. - Kẹp đỡ ống. Dùng để cố định ống luồn dây trên tường. b) Một số yêu cầu kỷ thuật của mạng điện lắp đặt dây dẫn kiểu nổi. HS đọc thông tin ở SGK để trả lời câu hỏi. Hỏi: Khi lắp đặt mạng điện kiểu nổi phải đảm bảo những yêu cầu nào? 2. Lắp đặt mạng điện kiểu ngầm. HS nghe và quan sát. GV giới thiệu tranh ảnh và liên hệ thực tế về phương pháp lắp đặt mạng điện kiểu ngầm. - Việc lắp đặt được thiết kế được thực hiện - Lắp đặt mạng điện kiểu ngầm được trong quá trình thi công công trình. thực hiện như thế nào? - Có ưu điểm là đảm bảo được vẻ đẹp mỹ - Lắp đặt mạng điện kiểu ngầm có thuật và tránh được những tác động xấu của những ưu nhược điểm gì? môi trường đến dây dẫn. Nhưng rất khó sửa chữa khi hỏng hóc. - Việc chọn phương pháp đặt dây điện - Lắp đặt mạng điện kiểu ngầm phải ngầm phải phù hợp với môi trường xung đảm bảo những yêu cầu kỷ thuật nào? quanh, với yêu cầu sử dụng, đặc điểm kết cấu, kiến trúc công trình và kỷ thuật an toàn điện. 4) Tổng kết bài học. - Cho học sinh đọc phần ghi nhớ. - Hướng dẫn trả lời câu hỏi. - GV tổng kết bài, nhận xét giờ học. - Dặn dò HS chuẩn bị cho bài học sau. Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 35
18. Giáo án Công nghệ 9 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh thì phải xử lý như thế nào? b) GV hướng dẫn học sinh kiểm tra dây dẫn điện trong nhà: - Dây dẫn điện trong nhà có nên dùng - Không nên dùng dây trần ở trong nhà vì dây trần không? Vì sao? sẽ không an toàn. - Chúng ta sẽ kiểm tra dây dẫn điện - Kiểm tra dây dẫn có cũ không, có những trong nhà như thế nào? vết nứt, hở cách điện không. - Nếu có cần xử lý như thế nào? - HS suy nghĩ để trả lời. 2. Kiểm tra cách điện mạng điện: - Hướng dẫn học sinh kiểm tra cach điện mạng điện của lớp và trường học. - Chúng ta sẽ kiểm tra những yếu tố - Kiểm tra các ống luồn dây dẫn xem có nào? chắc chắn hay bị giập vỡ không. - Nêu cách xử lý các sự cố? - HS suy nghĩ để trả lời. 3. Kiểm tra thiết bị điện: - Mạng điện trong nhà có những thiết bị - HS trả lời: Có các thiết bị bảo vệ, đóng cắt gì? và lấy điện - Chúng thường được lắp đặt ở đâu? - Các thiết bị này thường được lắp đặt trên các bảng điện trong nhà. - Hướng dẫn HS kiểm tra các thiết bị. a) Cầu dao, công tắc: - Đối với cầu dao, công tắc ta cần kiểm - Kiểm tra vỏ cách điện có bị sứt vỡ không, tra những yếu tố nào? mối nối dây có bị lỏng hoặc oxy hóa không, các cực tiếp xúc có tốt không, kiểm tra vị trí đóng mở của công tắc, cầu dao. - Hướng dẫn HS cách sử dụng đồng hồ - HS quan sát và ghi chép. vạn năng hoặc bút thử điện để kiểm tra. b) Cầu chì: - Cầu chì được lắp đặt ở đâu, nó có - Cầu chì được lắp ở dây pha, có nhiệm vụ nhiệm vụ gì trong mạng điện? bảo vệ các sự cố của mạng điện như quá tải, đoản mạch - Chúng ta kiểm tra cầu chì như thế nào? - Kiểm tra vị trí lắp đặt, vật liệu và kích thước dây chảy, tình trạng an toàn của vỏ bảo vệ c) ổ lấy điện và phích cắm điện: - Em hãy nêu những tiêu chí kiểm tra ổ - Kiểm tra vỏ cách điện, sự chắc chắn của lấy điện và phích cắm điện? các chốt tiếp điện, sự tiếp xúc giữa chốt lấy điện với các cực của ổ lấy điện. - Lưu ý học sinh về các yêu cầu kỷ thuật - Học sinh đọc thông tin ở SGK và ghi trong lắp đặt và sử dụng ổ lấy điện và chép. phích cắm điện. 4. Kiểm tra đồ dùng điện: - Việc kiểm tra an toàn điện cho đồ - Học sinh nghe. dùng điện là rất cần thiết. Nhiều tai nạn điện xảy ra là do sử dụng đồ dùng điện Giáo viên:Phan Trung Kiên - Trường THCS Sơn Tây 37