Hệ thống kiến thức môn Lịch sử 6, 7, 8, 9 - Trường TH&THCS Quỳnh Trang

Nội dung text: Hệ thống kiến thức môn Lịch sử 6, 7, 8, 9 - Trường TH&THCS Quỳnh Trang

1. HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ -TRƯỜNG TH &THCS QUỲNH TRANG. HỆ THỐNG KIẾN THỨC CƠ BẢN LỊCH SỬ 6. A/ KIẾN THỨC CƠ BẢN - Nước Âu Lạc từ thế kỷ II(TCN) đến thế kỷ I có gì thay đổi? - Trình bày cuộc khởi nghĩa hai Bà Trưng ( Năm 40) - Hai bà Trưng đã làm gì sau khi giành độc lập? - Cuộc kháng chiến chống xâm lược Hán ( 42 - 43 ) đã diễn ra như thế nào? - Việc nhân dân ta lập đền thờ Hai Bà Trưng ở khắp nơi nói lên điều gì? - Chế độ cai trị của các triều đại PK phương Bắc đối với nước ta từ TKI - TK VI. - Tình hình kinh tế nước ta từ TK I đến thế kỉ VI có gì thay đổi? - Những chuyển biến về xã hội và văn hoá nước ta các TKI - VI? Vì sao người Việt vẫn giữ được phong tục tập quán, tiếng nói của mình? - Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu - 248 diễn ra như thế nào? - Chính sách cai trị của nhà Lương đối với Giao Châu? - Trình bày về cuộc khởi nghĩa Lý Bí? - Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược đó diễn ra như thế nào? - Triệu Quang Phục đánh bại quân Lương như thế nào? - Nước Vạn Xuân độc lập đó kết thúc như thế nào? - Dưới ách đô hộ của nhà Đường, đất nước ta cú gỡ thay đổi? ( Nêu những chính sách cai trị của nhà Đường đối với nhân dân ta? Có gì khác trước.) - Khởi nghĩa Mai Thúc Loan ( 722 ) - Nước Vạn Xuân độc lập đó kết thúc như thế nào? - Dưới ách đô hộ của nhà Đường, đất nước ta cú gỡ thay đổi? ( Nêu những chính sách cai trị của nhà Đường đối với nhân dân ta? Có gì khác trước.) - Khởi nghĩa Phùng Hưng ( Trong khoảng 776 - 791 ) (Bố cái đại vương) - Nước Chăm Pa được thành lập và phát triển như thế nào? - Trinh bày tình hình kinh tế - văn hoá Chăm Pa từ TK II - TK X? -Theo em sau hơn 1000 năm Bắc thuộc, tổ tiên chúng ta vẫn giữ được những phong tục tập quán gì?Ý nghĩa của những điều này? - Sau hơn 1000 năm đấu tranh giành độc lập , tổ tiên chúng ta đó để lại cho chúng ta những gì? - Họ Khúc đã giành lại độc lập cho đất nước như thế nào và làm những gì để củng cố quyền tự chủ? - Dương Đình Nghệ chống quân xâm lược Nam Hán lần thứ nhất (930 - 931). - Ngô Quyền đã chuẩn bị đánh quân Nam Hán như thế nào? (Tại sao quân Nam Hán xâm lược nước ta?) - Chiến thắng Bạch đằng năm 938. 1
2. HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ -TRƯỜNG TH &THCS QUỲNH TRANG. -Trong thời gian Bắc thuộc, nước ta đã bị mất tên, bị chia ra, nhập vào với các quận, huyện của Trung Quốc với những tên gọi khác nhau như thế nào? Hãy thống kê cụ thể từng giai đoạn bị đô hộ? - Nhà Lương siết chặt ách đô hộ như thế nào? - Khởi nghĩa Lý Bí. - Vì sao khởi nghĩa Lý Bí giành được thắng lợi? - Lý Bí đã làm gì sau khi giành thắng lợi? - Em có suy nghĩ gì về việc đặt tên nước là Vạn Xuân? - Triệu Quang Phục là ai? Vì sao ông đánh bại được quân Lương, giành lại độc lập cho đất nước? - Nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc như thế nào? - Nước ta thời thuộc Đường có gì thay đổi? - Trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan? - Nêu tóm tắt điễn biến cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng? - Tại sao sử cũ gọi giai đoạn lịch sử của nước ta từ năm 179 TCN đến thế kỉ X là thời kì Bắc thuộc? -Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến Trung Quốc đối với nhân dân ta trong thời Bắc thuộc như thế nào? Chính sách thâm hiểm nhất của họ là gì? - Tại sao quân Nam Hán lại xâm lược nước ta lần thứ 2? - Trình bày diễn biến của trận quyết chiến trên sông Bạch Đằng? Ý nghĩa của chiến thắng này là gì? -Hãy nêu các biểu hiện cụ thể của những biến chuyển về kinh tế, văn hóa ở nước ta trong thời Bắc thuộc? -Theo em, sau hơn một nghìn năm bị đô hộ, tổ tiên chúng ta vẫn giữ được phong tục, tập quán gì? Ý nghĩa của điều này? - Họ Khúc đã giành lại độc lập cho đất nước như thế nào và làm được những gì để củng cố quyền tự chủ? Ý nghĩa của điều đó? -Dương Đình Nghệ chống quân xâm lược Nam Hán (930-931)? Ý nghĩa của cuộc kháng chiến là gì? - Hãy kể tên các vị anh hùng đã giương cao lá cờ đấu tranh chống Bắc thuộc, giành độc lập cho tổ quốc và năm khởi nghĩa. -Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến Phương Bắc đối với dân ta trong thời Bắc thuộc như thế nào? Chính sách thâm hiểm nhất của họ là gì? -Hãy nêu những chuyến biến về kinh tế, văn hóa ở trong nước ta trong thời Bắc thuộc. - Quá trình thành lập nước Champa độc lập? -Nêu diễn biến và ý nghĩa lịch sử của trận Bạch Đằng năm 938 ? 2
3. HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ -TRƯỜNG TH &THCS QUỲNH TRANG. - Sau hơn 1000 năm bị đô hộ,tổ tiên chúng ta vẫn giữ được những phong tục,tập quán gì?Ý nghĩa của những điều này? -Sau hơn 1000 năm đấu tranh giành độc lập, tổ tiên đã để lại cho chúng ta những gì? B/ BÀI TẬP Chương III: THỜI KÌ BẮC THUỘC VÀ ĐẤU TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP BÀI 17: CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG ( năm 40) Câu 1- Nước Âu Lạc từ thế kỷ II(TCN) đến thế kỷ I có gì thay đổi? *Về đơn vị hành chính: - Năm 179 (TCN) Triệu Đà xác nhập Âu Lạc vào Nam Việt. Chia Âu Lạc thành 2 quận là : Giao Chỉ và Cửu Chõn - Năm 111 (TCN) nhà Hán chiếm Âu Lạc,chia thành 3 quận: Giao chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam. Gộp với 6 quận của Trung Quốc thành Châu Giao ( nhà Hán muốn chiếm đóng lâu dài và xóa tên nước ta, biến nước ta thành bộ phận lónh thổ Trung Quốc) - Đứng đầu châu là Thứ Sử. - Đứng đầu quận là Thỏi thỳ coi việc chớnh trị, Đô uý coi việc quân sự. Những viên quan này đều là người Hán. - Dưới quận là huyện, đứng đầu là các Lạc tướng người Việt. * Chính sách cai trị : - Vơ vét bóc lột nhân dân ta bằng cách đặt ra hàng trăm thứ thuế nhất là thuế muối và sắt - Bắt dân ta phải cống nạp những sản vật quý: Sừng tờ, ngà voi.... - Bắt dân ta phải sống theo phong tục Hán... - Cho người Hán sang sống cùng người Việt nhằm đồng hóa dân tộc ta... - Bọn quan lại người Hán rất tham lam, tàn bạo, điển hình là Tô Định => Năm 34 Tô Định làm Thái thú Giao Chỉ -> Cuộc sống nhân dân ngày càng khổ cực. Câu 2- Trình bày cuộc khởi nghĩa hai Bà Trưng ( Năm 40) *Hoàn cảnh:(Nguyên nhân) - Bấy giờ ở Huyện Mê Linh có 2 chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị con gái Lạc Tướng. Chồng TrưngTrắc là con trai Lạc Tướng huyện Chu Diên, 2 gia đình cùựng nhau mưu việc lớn. - Do chính sách áp bức bóc lột tàn bạo của nhà Hán. Thi Sách bị quân Hán giết. => Hai Bà Trưng nổi dậy khởi nghĩa . * Mục tiêu cuộc khởi nghĩa: - Giành độc lập dân tộc 3
4. HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ -TRƯỜNG TH &THCS QUỲNH TRANG. - Dựng lại cơ nghiệp họ Hùng - Trả thù cho chồng - Cống hiến sức mình cho đất nước * Diễn biến: - Mùa xuân năm 40 hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa ở Hát Môn ( Hà Tây). - Cuộc khởi nghĩa đã thu hút đông đảo hào kiệt, nhân dân tham gia như: bà Nguyễn Tam Trinh (Hà Nội), bà Lê Chân ( Hải Phũng), bà Vũ Thị Thục ( Thái Bình), - Nghĩa quân nhanh chóng đánh bại kẻ thù làm chủ Mê Linh. Từ Mê Linh tiến đánh Cổ Loa, Luy Lâu. *Kết quả: + Tô Định bỏ thành, cắt tóc, cạo râu trốn về nước. + Quân Hán bị đánh tan, khởi nghĩa thắng lợi * Nguyên nhân thắng lợi: - Do sự lãnh lạo tài tình của 2 Bà Trưng. - Do sự ủng hộ của đông đảo quần chúng nhândân. - Do tinh thần đoàn kết, ý thức bảo vệ độc lập dân tộc. * Ý nghĩa lịch sử: - Thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí đấu tranh quật cường của dân tộc ta. - Chứng tỏ vai trò to lớn của người phụ nữ trong các phong trào đấu tranh chống xâm lược, giải phóng dân tộc. - Giáng 1 đòn nặng nề vào chế độ phong kiến nhà Hán - Báo hiệu thế lực phong kiến phương Bắc không thể cai trị vĩnh viễn trên đất n- ước ta. - Để lại nhiều bài học quý cho các cuộc khởi nghĩa sau này - Góp phần hình thành nên truyền thống yêu nước, chống ngoại xâm của dân tộc ta. BÀI 18: TRƯNG VƯƠNG VÀ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC HÁN. Câu 3: Hai bà Trưng đã làm gì sau khi giành độc lập? - Trưng Trắc được suy tôn làm vua, lấy hiệu là Trưng Vương, đóng đô ở Mê Linh. - Phong chức tước cho người có công, lập lại chính quyền. - Xá thuế cho dân 2 năm liền. - Xoá bỏ chế độ lao dịch, luật pháp hà khắc của chính quyền đô hộ. => Những việc làm thiết thực đem lại quyền lợi cho nhân dân, góp phần ổn định đời sống nhân dân và tình hình chính trị, tạo nên sức mạnh để tiến hành cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán. Câu 4: Cuộc kháng chiến chống xâm lược Hán ( 42 - 43 ) đã diễn ra như thế nào? * Nguyên nhân: - Hai Bà Trưng khởi nghĩa thắng lợi. 4
5. HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ -TRƯỜNG TH &THCS QUỲNH TRANG. - Trưng Trắc xưng vương, vua Hán nổi giận khẩn trương chuẩn bị lực lượng đàn áp cuộc khởi nghĩa * Diễn biến: - Tháng 4- 42 quân Hán tấn công Hợp Phố. Mã Viện chiếm được Hợp Phố liền cho quân chia thành 2 đạo thuỷ, bộ tiến vào Giao Chỉ và hợp lại ở Lãng Bạc. - Hai Bà Trưng từ Mê Linh về Lãng Bạc nghênh chiến. Cuộc chiến đấu diễn ra quyết liệt. - Quân ta lui về giữ Cổ Loa, Mê Linh. - Bị quân giặc truy đuổi ráo riết, quân ta rút về Cấm Khê, tại đây quân ta ra sức chống giặc - Tháng 3 - 43 Bà Trưng hi sinh ở Cấm Khê. Cuộc kháng chiến vẫn tiếp tục đến tháng 11 năm 43 * Kết quả: Kháng chiến của ta thất bại. Quân giặc bị thiệt hại quá 1 nửa. * Ý nghĩa: - Tiêu biểu cho ý chí quật cường bất khuất của nhân dân. - Nêu cao gương yêu nước, quyết tâm giành độc lập, tự chủ - Thể hiện sự tài giỏi, tinh thần bất khuất, ý chí quật cường của người phụ nữ Việt Nam Câu 5: Việc nhân dân ta lập đền thờ Hai Bà Trưng ở khắp nơi nói lên điều gì? Cảm nhận của em về nhân vật Hai Bà Trưng: - Lòng kính trọng, biết ơn của nhân dân ta với Hai Bà Trưng . - Truyền thống đạo lý của người Việt: "Uống nước nhớ nguồn" - Kỉ niệm Hai Bà Trưng vào ngày mùng 6,8 tháng 2(âm lịch), vào dịp 8/3 hàng năm... * Cảm nhận của em về nhân vật Hai Bà Trưng : Yêu mến, khâm phục, kính trọng và biết ơn Hai Bà Trưng. Hai Bà Trưng tuy là nữ giới nhưng cũng có khả năng lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa, đền nợ nước, trả thù nhà... BÀI 19+ 20: TỪ SAU TRƯNG VƯƠNG ĐẾN TRƯỚC LÝ NAM ĐẾ (Giữa TK I - giữa TK VI) Câu 6: Chế độ cai trị của các triều đại PK phương Bắc đối với nước ta từ TKI - TK VI. * Chính sách cai trị: - Từ đầu thế kỉ III, nước ta được gọi là Giao Châu - Nhà Hán đưa người Hán sang thay người Việt làm Huyện lệnh, trực tiếp cai quản các huyện. 5
6. HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ -TRƯỜNG TH &THCS QUỲNH TRANG. * Chính sách bóc lột: - Bắt dân ta đóng nhiều thứ thuế nhất là muối và sắt. - Bắt nhân dân ta phải lao dịch nặng nề - Bắt nhân dân ta phải cống nạp các sản vật quý: Sừng tê, ngà voi, vàng, bạc, thợ khéo. * Chính sách đồng hóa - Đồng hoá nhân dân ta bằng cách: bắt nhân dân ta học chữ Hán, tuân theo luật pháp và phong tục tập quán của người Hán, đưa người Hán sang sống cùng người Việt => Chính sách đồng hóa là thâm hiểm nhất nhằm biến nước ta thành một bộ phận của Trung Quốc... Câu 7: Tình hình kinh tế nước ta từ TK I đến thế kỉ VI có gì thay đổi? * Nôngg nghiệp có nhiều điểm mới như: - Việc cày, bừa do trâu bò kéo diễn ra phổ biến - Nhân dân đó biết đắp đê phòng lụt, đào kênh, ngòi - Biết trồng 2 vụ lúa trong năm là vụ chiêm và vụ mùa - Cây trồng và chăn nuôi phong phú - Biết áp dụng một số kĩ thuật sáng tạo: dùng côn trùng diệt côn trùng, bón phân cho lúa, ... * Thủ công nghiệp: - Chính quyền đô hộ nắm độc quyền về muối và sắt. - Nghề sắt ở Giao Châu vẫn phát triển. Biểu hiện: xuất hiện nhiều công cụ bằng sắt như: cuốc, rìu, dao, lưới sắt, ... - Nghề gốm phát triển. Sản phẩm gốm phong phú về chủng loại như: nồi, vò, bát, đĩa, .... Gốm được tráng men, vẽ trang trí - Các nghề khác cũng phát triển như: dệt vải bông, vải gai, vải tơ,... * Thương nghiệp: - Khá phát triển, nhiều chợ làng , đặc biệt là ở Luy Lâu, Long Biên. - Buôn bán với nước ngoài: Ấn Độ, Trung Quốc, Gia Va. - Chính quyền đô hộ giữ độc quyền ngoại thương Câu 8: Những chuyển biến về xã hội và văn hoá nước ta các TKI - VI? Vì sao người Việt vẫn giữ được phong tục tập quán, tiếng nói của mình? * Những chuyển biến về xó hội: Sơ đồ phân hóa xó hội: Thời Văn Lang - Âu Lạc Thời kì bị đô hộ Vua Quan lại đô hộ Quý tộc Hào trưởng Việt Địa chủ Hán Nông dân công xã Nông dân công xã Nông dân lệ thuộc 6
7. HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ -TRƯỜNG TH &THCS QUỲNH TRANG. Nô tì Nô tì - Từ TK I - TK VI: Người Hán thâu tóm quyền lực vào tay mình trực tiếp nắm đến các huyện, từ huyện trở xuống là người Việt cai quản. -> Xãhội phân hóa thành nhiều giai cấp, tầng lớp như: quan lại đô hộ, hào trưởng người Việt, địa chủ Hán, nông dân công xã, nông dân lệ thuộc, nô tỳ * Những chuyển biến về văn hoá. - Mở trường dạy chữ Hán ở các quận - Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo và phong tục của người Hán du nhập vào nước ta. - Tiếp tục đồng hoá nhân dân ta - Tuy nhiên dân ta vẫn sử dụng tiếng nói của tổ tiên và giữ một số phong tục tập quán của mình như: ăn trầu, xăm minh, làm bánh trưng, bánh giày, * Người Việt vẫn giữ được phong tục tập quán, tiếng nói của mình vì: - Xuất phát từ truyền thống yêu nước, nhân dân ta không ngừng đấu tranh chống lại âm mưu đồng hóa, Hán hóa của chính quyền đô hộ. - Nhân dân ta tiếp thu 1 cách có chọn lọc những nét văn hóa tiến bộ ở bên ngoài ảnh hưởng vào nước ta - Các phong tục tập quán và tiếng nói của tổ tiên đó được hình thành và xác định vững chắc từ lâu đời, nó đó trở thành đặc trưng riêng của người Việt, bản sắc dân tộc Việt và của sức sống bất diệt. Câu 9: Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu - 248 diễn ra như thế nào? * Nguyên nhân: - Do ách thống trị bócc lột tàn bạo của nhà Ngô - Nhân dân ta vô cùng cực khổ -> Nổi dậy đấu tranh. * Diễn biến: - Giữa thế kỉ III, ở quận Cửu Chân nổi lên cuộc khởi nghĩa của Bà Triệu - Bà Triệu tên thật là Triệu Thị Trinh quê ở Thanh Hóa. Là người có sức khỏe, có chí lớn, giàu mưu trí. Năm 19 tuổi bà cùng anh trai là Triệu Quốc Đạt tập hợp nghĩa sĩ, chuẩn bị khởi nghĩa - Năm 248 cuộc khởi nghĩa bùng nổ ở Phú Điền ( Hậu Lộc - Thanh Hoá ). - Bà Triệu lãnh đạo nghĩa quân đánh phá các thành ấp của quân Ngô ở Cửu Chân rồi từ đó đánh ra khắp Giao Châu. - Quân Ngô cử Lục Dận đem 6000 quân sang Giao châu đàn áp cuộc khởi nghĩa * Kết quả: Cuộc khởi nghĩa thất bại. Bà Triệu hi sinh. * Nguyên nhân thất bại: - Do lực lượng chênh lệch, quân Ngô lại lắm mưu nhiều kế, tìm cách mua chuộc, chia rẽ nghĩa quân * Ý nghĩa: - Tiêu biểu cho ý chí đấu tranh quật cường để giành độc lập của cha ông ta. - Để lại nhiều bài học cho các cuộc khởi nghĩa sau này 7
8. HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ -TRƯỜNG TH &THCS QUỲNH TRANG. - Thể hiện sự tài giỏi, tinh thần bất khuất, ý chí quật cường của người phụ nữ Việt Nam BÀI 21: KHỞI NGHĨA LÝ BÍ. NƯỚC VẠN XUÂN ( 542 - 602). Câu 10: Chính sách cai trị của nhà Lương đối với Giao Châu? - Đầu thế kỉ VI nhà Lương đô hộ Giao Châu. Chính quyền đô hộ chia nước ta thành 6 châu: Giao Châu, Ái Châu, Đức Châu, Lợi Châu. Ninh Châu và Hoàng Châu. - Nhà Lương chủ trương chỉ có tôn thất nhà Lương và một số dòng họ lớn mới được giao những chức vụ quan trọng. - Thứ sử Giao Châu bấy giờ là Tiêu Tư đặt ra hàng trăm thứ thuế. Tiêu Tư tàn bạo mất lòng dân. Câu 11: Trình bày về cuộc khởi nghĩa Lý Bí? * Nguyên nhân: - Do chính sách cai trị bóc lột tàn bạo của nhà Lương => Mâu thuẫn sâu sắc giữa nhân dân ta với nhà Lương * Diễn biến: - Lãnh đạo là Lý Bí. + Ông quê ở Thái Bình (Sơn Tây), Tổ tiên là người Trung Quốc. + Được cử giữ chức chỉ huy quân đội ở Đức Châu. +Vì căm ghét bọn đô hộ nên ông từ quan về quê, ngấm ngầm liên hệ với các hào kiệt trong vùng, chuẩn bị khởi nghĩa. - Năm 542 - Lý Bí phất cờ khởi nghĩa ở Thái Bình (Sơn Tây) hào kiệt khắp nơi kéo về hưởng ứng. -Trong vòng chưa đầy 3 tháng nghĩa quân chiếm hầu hết các quận, huyện. Tiêu Tư bỏ chạy về Trung Quốc. - Tháng 4 - 542 nhà Lương kéo quân từ Quảng Châu sang đàn áp, bị nghĩa quân đánh bại. Nghĩa quân giải phóng thêm Hoàng Châu - Đầu năm 543 nhà lương kéo quân sang lần 2, ta chủ động đánh chúng ở Hợp Phố, quân Lương đại bại. * Kết quả: (Sau khi khởi nghĩa giành thắng lợi, Lý Bí đã làm gì ? ) Cuộc khởi nghĩa thắng lợi hoàn toàn. - Mùa xuân năm 544 Lí Bí lên ngôi Hoàng Đế (Lí Nam Đế ) - Đặt tên nước là Vạn Xuân. - Dựng kinh đô ở vùng sông Tô Lịch ( Hà Nội). Đặt niên hiệu: Thiên Đức - Thành lập triều đình với 2 ban văn, võ.... Suy nghĩ của em về việc đặt tên nước là Vạn Xuân: - Khẳng định độc lập chủ quyền của dân tộc ta, khẳng định nước ta là nước tự chủ, có vua, có tên gọi riêng, hoàn toàn không phụ thuộc vào phong kiến phương Bắc. 8
9. HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ -TRƯỜNG TH &THCS QUỲNH TRANG. - Mong muốn đất nước được trường tồn, nhân dân ấm no. * Nguyên nhân thắng lợi: ( Vì sao cuộc khởi nghĩa của Lý Bí giành thắng lợi?) - Do tài cầm quân của Lí Bí và các tướng như: Triệu Quang Phục, Phạm Tu, ... - Do sự ủng hộ, tham gia của mọi tầng lớp nhân dân. - Do lòng yêu nước, ý chí đấu tranh chống xâm lược, giành lại độc lập cho dân tộc. * Ý nghĩa lịch sử: - Đó lật đổ được ách thống trị của nhà Lương, giành lại độc lập cho đất nước - Thể hiện được lòng yêu nước, ý chí đấu tranh quật cường của cha ông ta - Để lại bài học cho các cuộc khởi nghĩa sau này: bài học về tinh thần đoàn kết,... * BÀI 22: KHỞI NGHĨA LÝ BÍ. NƯỚC VẠN XUÂN ( 542 - 602) ( Tiếp theo) Câu 12. Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược đó diễn ra như thế nào? - Tháng 5/ 545, vua Lương cử Dương Phiêu làm Thứ sử Giao Châu, cùng với tướng Trần Bá Tiên chỉ huy một đạo quân lớn theo hai đường thủy, bộ tiến xuống Vạn Xuân - Lý Nam Đế chống cự không nổi, phải lui về giữ thành ở cửa sông Tô Lịch (Hà Nội). Thành bị vỡ, lão tướng Phạm Tu tử trận. Lý Nam Đế phải đem quân ngược sông Hồng về giữ thành Gia Ninh (Việt Trì – Phú Thọ). - Đầu năm 546, quân Lương chiếm được thành Gia Ninh, Lý Nam Đế phải chạy đến miền núi Phú Thọ; sau đó lại đem quân ra đóng ở hồ Điển Triệt. - Vào một đêm trời mưa to, gió lớn, Trần Bá Tiên chỉ huy đoàn quân đánh úp vào hồ Điển Triệt. Quân ta tan vỡ, Lý Nam Đế phải chạy vào động Khuất Lão. Anh trai vua là Lý Thiên Bảo cùng Lý Phật Tử (một người trong họ và là tướng của Lý Nam Đế) đem một cánh quân lui về Thanh Hóa. - Năm 548, Lý Nam Đế mất Câu 13: Triệu Quang Phục đánh bại quân Lương như thế nào? * Tiểu sử( Triệu Quang Phục là ai? )- Dạ Trạch Vương - Triệu Quang Phục là con trai Triệu Túc, quê ở vùng Chu Diên - Ông là một tướng giỏi, có nhiều công lao trong khởi nghĩa nên được Lý Bí rất yêu qúy và trọng dụng * Hoàn cảnh: - 5/ 545 quân Lương theo 2 đường thủy bộ sang xâm lược nước ta. Quân ta dưới sự chỉ huy của Lý Nam Đế đã chiến đấu anh dũng nhưng thất bại. - Sau thất bại ở hồ Điển Triệt Lí Nam Đế giao quyền chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân Lương cho Triệu Quang Phục . - Triệu Quang Phục quyết định lui quân về đầm Dạ Trạch, dùng lối đánh du kích. (Vì đây là vùng đồng lầy, lau sậy um tùm, giữa có bãi đất cao có thể đóng quân, đường vào khó khăn, thuận lợi cho lối đánh du kích, ) 9
10. HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ -TRƯỜNG TH &THCS QUỲNH TRANG. * Diễn biến: - Quân Lương tăng cường bao vây Dạ Trạch và cố sức tấn công, nghĩa quân anh dũng chống trả. Tình thế giằng co kéo dài. - Năm 550 nhà Lương có loạn. Trần Bá Tiên bỏ về nước chớp thời cơ đó nghĩa quân phản công đánh tan quân Lương chiếm được thành Long Biên. * Kết quả: Năm 550 kháng chiến kết thúc thắng lợi. * Nguyên nhân thắng lợi: ( Vì sao cuộc kháng chiến chống quân Lương do Triệu Quang Phục lãnh đạo giành được thắng lợi? ) - Do sự lãnh đạo tài tình của Triệu Quang Phục, thể hiện ở việc chọn căn cứ kháng chiến là vùng Dạ Trạch ( Hưng Yên)- một vùng có địa thế hiểm yếu. - Được sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân. - Do quân ta biết chớp thời cơ để phản công giành thắng lợi quyết định (lúc bấy giờ nhà Lương có biến, tướng giặc là Trần Bá Tiên phải bỏ về nước) * Ý nghĩa lịch sử: - Đánh tan quân Lương xâm lược, giữ vững độc lập của tổ quốc. - Thể hiện được lòng yêu nước, ý chí đấu tranh quật cường của cha ông ta - Để lại bài học cho các cuộc khởi nghĩa sau này: bài học về tinh thần đoàn kết, cách đánh, chớp thời cơ, ...\ Câu 14. Nước Vạn Xuân độc lập đó kết thúc như thế nào? - Sau khi đánh bại quân Lương, Triệu Quang Phục lên ngôi vua (Triệu Việt Vương), tổ chức lại chính quyền. 20 năm sau (571), Lý Phật Tử cướp ngôi vua (Hậu Lý Nam Đế) - Năm 603, mười vạn quân Tùy tấn công Vạn Xuân, Lý Phật Tử bị bắt và bị giải về Trung Quốc Nước Vạn Xuân rơi vào ách đô hộ phương Bắc BÀI 23: NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN TRONG CÁC TK VII - IX Câu 15: Dưới ách đô hộ của nhà Đường, đất nước ta cú gỡ thay đổi? ( Nêu những chính sách cai trị của nhà Đường đối với nhân dân ta? Có gì khác trước.) * Về chính trị: - Năm 679 nhà Đường đổi Giao Châu thành An Nam đô hộ phủ và đặt các chức quan cai trị.Trụ sở của phủ đô hộ đặt ở Tống Bình (Hà Nội) - Lập thêm đường xá. Xây thành, đắp luỹ, tăng cường quân. * Về kinh tế: - Đặt ra nhiều thứ thuế: Ruộng đất, muối, sắt.... - Bắt nhân dân ta cống nạp những sản vật quý hiếm: ngọc trai, ngà voi....đặc biệt vải(quả).. * Chính sách cai trị của nhà Đường khác trước ở chỗ: Siết chặt hơn chính sách đô hộ và đồng hóa, tăng cường bóc lột, hà khắc hơn, nặng nề hơn... 10