Hệ thống kiến thức môn Vật ký 6 - Năm học 2019-2020 - Đỗ Thị Quyên

Nội dung text: Hệ thống kiến thức môn Vật ký 6 - Năm học 2019-2020 - Đỗ Thị Quyên

1. PHÒNG GD & ĐT QUỲNH PHỤ TRƯỜNG TH&THCS QUỲNH BẢO HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LÝ 6 Năm học 2019 -2020 NỘI DUNG A. LÝ THUYẾT: 1 GHĐ, ĐCNN của thướ. Cách đo độ dài * Giới hạn đo (GHĐ) của thước là độ dài lớn nhất ghi trên thước + Độ chia nhỏ nhất (ĐCNN) của thước là độ dài giữa 2 vạch chia liên tiếp ghi trên thước. * Cách đo độ dài: + Ước lượng độ dài cần đo + Chọn thước có GHĐ và có ĐCNN thích hợp + Đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch số 0 của thước. + Đặt mắt nhìn hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật. + Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật 2: Các dụng cụ đo thể tích chất lỏng. Cách đo thể tích chất lỏng * Các dụng cụ đo thể tích chất lòng: ca đong, bình chia độ * Cách đo thể tích chất lỏng: + Ước lượng thể tích cần đo + Chọn bình chia độ có GHĐ và ĐCNN thích hợp + Đặt bình chia độ thẳng đứng. + Đặt mắt nhìn ngang với độ cao mực chất lỏng trong bình + Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với mực chất lỏng. 3: Cách đo thể tích vật rắn không thấm nước Thể tích của vật rắn không thấm nước có thể đo được băng cách: + Thả chìm vật đó vào chất lỏng đựng trong bình chia độ. Thể tích của phần chất lỏng dâng lên bằng thể tích của vật. + Khi vật rắn không bỏ lọt bình chia độ thì thả vật đó vào bình tràn. Thể tích của phần chất lỏng tràn ra bằng thể tích của vật. 1
2. 4: Khối lượng của 1 vật Khối lượng của 1 vật chỉ lượng chất chứa trong vật. 5: Lực. Thế nào là 2 lực cân bằng + Tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác gọi là lực. + Nếu chỉ có 2 lực tác dụng vào cùng một vật mà vật vẫn đứng yên thì đó là 2 lực cân bằng. Hai lực cân bằng là hai lực mạnh như nhau có cùng phương nhưng ngược chiều, tác dụng vào cùng một vật. 6: tác dụng của lực Lực tác dụng lên một vật có thể làm biến đổi chuyển động của vật đó hoặc làm nó biến dạng. 7: Trọng lực. Phương chiều của trọng lực.Trọng lượng + Trọng lực là lực hút của Trái Đất + Trọng lực có phương thẳng đứng và có chiều hướng về phía Trái Đất. + Trọng lượng của một vật là cường độ (độ lớn) của trọng lực tác dụng lên vật đó (đo bằng đơn vị N) 8: lực đàn hồi. Đặc điểm của lực đàn hồi Khi vật đàn hồi bị nén hoặc kéo dãn, thì nó tác dụng lực đàn hồi lên các vật tiếp xúc (hoặc gắn) với hai đầu của nó. Đọ biến dạng của vật đàn hồi càng lớn thì lực đàn hồi càng lớn. 9: Khối lượng riêng của một chất. Công thức tính khối lượng riêng Khối lượng của một mét khối một chất gọi là khối lượng riêng của chất đó. * Công thức: Trong đó: + D: Khối lượng riêng (kg/m3) + m: Khối lượng (kg) + V: Thể tích (m3) 10: Trọng lượng riêng. công thức tính trọng lượng riêng Trọng lượng của một mét khối của một chất gọi là trọng lượng riêng của chất đó. * Công thức: Trong đó: + d: Trọng lượng riêng (N/m3) + P: Trọng lượng (N) + V: Thể tích (m3) 11. máy cơ đơn giản. công dụng của máy cơ đơn giản + Các máy cơ đơn giản thường dùng là: mặt phẳng nghiêng, đòn bẩy, ròng rọc. + Công dụng: Máy cơ đơn giản là những dụng cụ giúp thực hiện công việc dễ dàng hơn. B. BÀI TẬP: I.PHẦN TRẮC NGHIỆM: 1. Một bạn dùng thước đo độ dài có ĐCNN là 1cm để đo chiều dài một cái bàn học, trong các kết quả sau đây cách ghi nào đúng? A. 1,5m B. 150cm C. 15dm D. 150,0cm 2
3. 3 3 2. Lan dùng bình chia độ để đo V một hòn sỏi. Ban đầu V1 = 80cm . Sau khi thả V2 = 95cm . Tính Vhòn sỏi ? A. 175 cm3 B. 15 cm3 C. 95 cm3 B. 105 cm3 3. Treo vật nặng có trọng lượng 1N thì lò xo giãn 0,5cm. Treo vật nặng 3N thì lò xo ấy giãn ra bao nhiêu? A. 1,5cm B. 2cm C. 3cm D. 2,5cm 4. Một quyển sách nằm yên trên bàn vì: A. Không có lực tác dụng lên nó B. Nó không hút Trái Đất C. Trái Đất không hút nó D. Nó chịu tác dụng của các lực cân bằng. 5. Biến dạng nào sau đây là biến dạng đàn hồi? A. Một cục sáp bị bóp dẹp B. Một sợi dây cao su bị kéo dãn C. Một tờ giấy bị gập đôi D. Một cành cây bị gãy 6. Một vật có khối lượng 5,4kg; thể tích là 0,002m3. Khối lượng riêng của chất làm nên vật là bao nhiêu? A. 8600N/m3 B. 86 N/m3 C. 860 N/m3 D. 8,6 N/m3 7. Lực không gây ra tác dụng nào trong các tác dụng sau đây? A. Làm cho vật chuyển động nhanh lên B. Làm cho vật chuyển động C. Làm cho vật chuyển động chậm lại D. Làm cho vật biến dạng 8. Trên Mặt Trăng, nhà du hành vũ trụ có thể nhảy lên rất cao so với khi nhảy ở Trái Đất, bới vì lúc đó: A. Trọng lượng của người giảm B. Khối lượng của người giảm C. Khối lượng và trọng lượng của người D. Khối lượng và trọng lượng của người đều giảm tăng. II. ĐIỀN SỐ THÍCH HỢP VÀO CHỖ TRỐNG: + Một ô tô có khối lươnjg 2,5 tấn sẽ có trọng lượng ..Niutơn. + Một vật nặng 475N sẽ có khối lượng gam. + 360cc = ..lít = .m3 + 1200cm3 = ..dm3 = .m3 + 4,1 lít = ..dm3 = .m3. + 320 cm3 = . lít = m3. + 130 kg = g = ..tạ. + 2,5 tấn = ..tạ = kg. + 250mg = .kg = ..yến. + 45,3 tạ = .kg = ..mg. 3
4. Chó ý: 1dm3 = 1l ; 1cm3 = 1cc; 1cm3 = 1 ml = 1cc III.TRẢ LỜI CÂU HỎI C©u 1: H·y kÓ tªn c¸c lo¹i th­íc ®o ®é dµi? T¹i sao ng­êi ta l¹i s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i th­íc kh¸c nhau nh­ vËy Tr¶ lêi: C¸c lo¹i th­íc ®o ®é dµi: Th­íc th¼ng, th­íc mÐt, th­íc nöa mÐt, th­íc kÎ, th­íc d©y, th­íc cuén, th­íc kÑp..... Ng­êi ta s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i th­íc nh­ vËy ®Ó cã thÓ chän th­íc ®o phï hîp víi ®é dµi thùc tÕ cÇn ®o. Ch¼ng h¹n th­íc d©y ®Ó ®o c¸c ®é dµi cong nh­ vßng ngùc, th­íc cuén dïng ®o c¸c ®é dµi lín, th­íc kÎ ®Ó ®o c¸c ®é dµi ng¾n vµ th¼ng. C©u 2: Khi dïng th­íc ®o ®é dµi cÇn chó ý ®Õn nh÷ng yÕu tè nµo? Nªu ®Æc ®iÓm c¸c yÕu tè ®ã? Tr¶ lêi: CÇn chän th­íc cã GH§ vµ §CNN phï hîp. - Giíi h¹n ®o cña th­íc lµ gi¸ trÞ lín nhÊt ghi trªn th­íc ®ã. - §CNN cña th­íc lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai v¹ch liªn tiÕp cña th­íc. C©u 3.Mét lùc t¸c dông vµo vËt cã thÓ g©y ra nh÷ng kÕt qu¶ g×? Cho vÝ dô minh ho¹? TL: Lùc t¸c dông vµo vËt cã thÓ lµm biÕn ®æi chuyÓn ®éng cña vËt hoÆc lµm vËt bÞ biÕn d¹ng. Còng cã thÓ võa lµm biÕn ®æi chuyÓn ®éng võa lµm biÕn d¹ng vËt. VÝ dô: - Xe ®¹p ®ang ®i ta bãp phanh th× xe chuyÓn ®éng chËm l¹i. - Ta kÐo mét sîi d©y cao su th× sîi d©y ®ã dµi ra. - Khi ta ®¸ vµo qu¶ bãng th× qu¶ bãng l¨n ®i ®ång thêi qu¶ bãng bÞ biÕn d¹ng. C©u 4: a. Lùc kÕ dïng ®Ó lµm g×? H·y nªu cÊu t¹o cña mét lùc kÕ lß xo ®¬n gi¶n? Nªu c¸ch dïng lùc kÕ ®Ó ®o mét lùc? b. H·y nªu mèi quan hÖ gi÷a khèi l­îng vµ trong l­îng? Mét vËt cã khèi l­îng 1,5 tÊn th× cã trong l­îng b»ng bao nhiªu Niut¬n? TL: a. Lùc kÕ lµ dông cô dïng ®Ó ®o lùc. ®o lùc kÐo, lùc ®Èy, cã lùc kÕ ®o ®­îc c¶ lùa kÐo vµ lùc ®Èy. CÊu t¹o cña lùc kÕ lß xo: Lùc kÕ cã mét chiÕc lß xo mét ®Çu g¾n chÆt vµo vá lùc kÕ, ®Çu kia cã g¾n mét c¸i mãc vµ mét c¸i kim chØ thÞ. Kim chØ thÞ ch¹y trªn mÆt b¶ng chi ®é. C¸ch ®o lùc : - Tr­íc khi ®o lùc ta ph¶i ®iÒu chØnh ®Ó kim chØ thÞ chØ sè 0. - Cho lùc cÇn ®o t¸c dông vµo mãc cña lùc kÕ 4
5. - CÇm vá lùc kÕ vµ h­íng sao cho lß xo cña lùc kÕ n»m däc theo ph­¬ng cña lùc cÇn ®o. b. Khèi l­îng m (kg) vµ träng l­îng P(N) cña mét vËt liªn hÖ víi nhau bëi c«ng thøc P = 10. m. VËt cã khèi l­îng m = 1,5 tÊn = 1500kg th× cã träng l­îng lµ P = 10.m = 10.1500 = 15 000N C©u 5: a. Nªu c¸ch ®o thÓ tÝch cña vËt b»ng b×nh chia ®é, b»ng b×nh trµn? b. Mét b×nh chia ®é cã chøa 56cm3 n­íc, sau khi bá mét vËt kh«ng thÊm n­íc vµo b×nh chia ®é th× thÊy thÓ tÝch trong b×nh chia ®é lóc nµy lµ 100cm3. Hái thÓ tÝch cña vËt ®ã b»ng bao nhiªu? TL a. Khi vËt bá võa b×nh chia ®é ta dïng b×nh chia ®é ®Ó ®o thÓ tÝch: C¸ch ®o nh­ sau: - Tr­íc hÕt cho chÊt láng vµo b×nh chia ®é ®Õn thÓ tÝch V1. - Sau ®ã cho vËt cÇn ®o vµo b×nh chia ®é th× mùc chÊt láng trong b×nh ®©ng lªn thÓ tÝch V2 . - ThÓ tÝch V cña vËt cÇn ®o lµ: V = V2 – V1 * Khi vËt kh«ng bá võa b×nh chia ®é ta dïng b×nh trµn vµ tiÕn hµnh nh­ sau: - Cho chÊt láng vµo b×nh trµn ®Õn miÖng èng trµn vµ høng b×nh chøa d­íi èng trµn. - Cho vËt cÇn ®o thÓ tÝch vµo b×nh trµn th× l­îng chÊt láng sÏ trµn qua èng trµn vµo b×nh chøa, chê cho ®Õn khi kh«ng trµn n÷a. - LÊy chÊt láng ë b×nh chøa cho vµo b×nh chia ®é råi ®äc sè chØ trªn b×nh chia ®é th× ®ã lµ thÓ tÝch cña vËt cÇn ®o. 3 b. ThÓ tÝch chÊt láng khi ch­ cã vËt lµ V1 = 56cm ; thÓ tÝch chÊt láng khi ®· cã vËt lµ 3 3 V2 = 100cm th× thÓ tÝch cña vËt lµ: V = V2- V1 = 100 – 56 = 44cm C©u 6: LÊy hai ngãn tay Ðp mét lß xo l¹i. NhËn xÐt vÒ t¸c dông cña ngãn tay lªn lß xo vµ cña lß xo lªn ngãn tay. TL: Ngãn tay t¸c dông lùc Ðp lªn lß xo cßn lß xo t¸c dông lùc ®Èy lªn ngãn tay. Hai lùc nµy lµ hai lùc c©n b»ng. C©u 7: Lùc kÕ lß xo trong tr­êng häc cã thang chia ®é lµ Neut¬n. Nh­ng lùc kÕ lß so mµ ng­êi ®i chî mang theo cã thang chia ®é lµ kg. Gi¶i thÝch v× sao ng­êi ta l¹i lµm nh­ vËy? TL: Trong tr­êng häc ta cÇn ®o lùc t¸c dông vµ träng l­îng cña vËt nªn dïng thang chia ®é lµ Neut¬n, cßn ng­êi ®i mua hµng cÇn ®o khèi l­îng cña vËt nªn dïng thang chia ®é lµ kg. Ng­êi ta lµm nh­ vËy lµ dùa theo c«ng thøc P = 10m. NghÜa lµ cø 1N th× øng víi 100g hay 10N øng víi 1kg. 5
6. C©u 7: T¹i sao ®i lªn dèc cµng thoai tho¶i th× cµng rÔ dµng h¬n? T¹i sao khi ®i xe ®¹p lªn dèc ta kh«ng ®i th¼ng mµ th­êng ®i ngo»n ngoÌo? TL: - Dèc cµng thoai tho¶i tøc lµ ®é nghiªng cµng Ýt th× lùc n©ng ng­êi khi ®i cµng nhá nghÜa lµ dÒ ®i h¬n. (MÆt ph¼ng nghiªng cµng dµi th× ®­a vËt lªn cµng dÔ dµng h¬n). - §i nh­ vËy lµ ®i theo ®­êng Ýt nghiªng h¬n nªn tèn Ýt lùc n©ng ng­êi h¬n. C©u 8 a. Khi treo mét vËt b»ng mét sîi d©y, sau khi vËt ®øng yªn th× lùc chÞu t¸c dông cña nh÷ng lùc nµo? C¸c lùc ®ã cã ®Æc ®iÓm g×? b. NÕu dïng kÐo c¾t sîi d©y th× hiÖn t­îng g× x¶y ra? V× sao l¹i nh­ vËy? VËt nÆng TL: a. Sau khi ®øng yªn vËt chÞu t¸c dông cña hai lùc lµ søc c¨ng cña sîi d©y h­íng lªn trªn vµ träng lùc cña vËt h­íng xuèng d­íi. Hai lùc ®ã lµ hai lùc c©n b»ng m¹nh nh­ nhau, cã cïng ph­¬ng nh­ng ng­îc chiÒu. b. Khi c¾t sîi d©y thÞ vËt r¬i xuèng v× lóc ®ã kh«ng cßn lùc c©n b»ng n÷a mµ chØ cßn m×nh träng lùc t¸c dông lªn vËt nªn vËt r¬i vÒ phÝa mÆt ®Êt. C©u 9: Mét vËt ë trªn tr¸i ®Êt cã khèi l­îng m vµ träng l­îng P. NÕu ®em vËt ®ã ra ngoµi kho¶ng kh«ng vò trô th× khèi l­îng vµ träng l­îng thay ®æi nh­ thÕ nµo? V× sao? TL: Khèi l­îng cña vËt kh«ng ®æi v× khèi l­îng lµ l­îng chÊt chøa trong vËt.Cßn träng l­îng cña vËt sÏ thay ®æi v× träng l­îng cña vËt lµ träng lùc (lùc hót cña tr¸i ®Êt t¸c dông lªn vËt). Khi ra ngoµi kho¶ng kh«ng vò trô kh«ng cßn lùc hót cña tr¸i ®Êt n÷a th× träng l­îng cña vËt b»ng 0. IV.BÀI TẬP VẬN DỤNG CÔNG THỨC C©u 1: B¹n An dïng c©n R«bÐc van ®Ó c©n mét vËt, sau khi bæ vËt lªn ®Üa c©n A, An bá lÇn l­ît c¸c qu¶ c©n cã khèi l­îng: 5g, 10g, 15g, 15g, 20g, 2g lªn ®Üa c©n B th× thÊy c©n th¨ng b»ng. Hái vËt ®ã nÆng bao nhiªu gam. Gi¶i: Tæng khèi l­îng c¸c qu¶ c©n trªn ®Üa c©n B lµ: 5 + 10 + 15 + 15 + 20 + 2 = 67g 6
7. V× c©n th¨ng b»ng nªn táng khèi l­îng qu¶ c©n b»ng khèi l­îng vËt. VËy vËt cã khèi l­îng lµ: 67g. C©u 2: Mét hép s÷a cã khèi l­îng 397g vµ thÓ tÝch lµ 320cm3. H·y tÝnh khèi l­îng riªng cña s÷a theo ®¬n vÞ kg/m3 Gi¶i: Ta ®æi: m = 397g = 0,397kg; V = 320cm3 = 0,000320m3 m 0,397 Khèi l­îng riªng cña s÷a lµ: D = = 1240kg/m3 V 0,000320 §/S: 1240kg/m3 C©u 3: TÝnh khèi l­îng vµ träng l­îng cña mét chiÕc dÇm s¾t cã thÓ tÝch 50dm3. BiÕt khèi l­îng riªng cña s¾t lµ: 7800kg/m3 Gi¶i: §æi V = 50dm3 = 0,050m3, D = 7800kg/m3 Khèi l­îng cña dÇm s¾t lµ: m = D. V = 7800. 0,050 = 390kg. Träng l­îng cña dÇm s¾t lµ: P = 10.m = 10. 390 = 3900N §/s: 390kg; 3900N. C©u 4 Mét hßn g¹ch “hai lç” cã khèi l­îng 1,6kg. Hßn g¹ch cã thÓ tÝch 1200cm3. Mçi lç cã thÓ tÝch 192cm3. TÝnh khèi l­îng riªng vµ träng l­îng riªng cña g¹ch. 3 3 3 3 Gi¶i: §æi V1 = 1200cm = 0,0012m ; V2 = 192cm = 0,000192m ThÓ tÝch cña viªn g¹ch kh«ng tÝnh hai lç lµ: 3 V = V1 – 2.V2 = 0,0012 – 2. 0,000192 = 0,000816m m 1,6 Khèi l­îng riªng cña g¹ch lµ: D = 1960,8 kg/m3 V 0,000816 Träng l­îng riªng cña g¹ch lµ: d = 10.D = 10.1960, 8 = 19608N/m3 7
8. Hiệu trưởng ký duyệt Quỳnh Bảo,ngày 18/ 02/2020 Người xây dựng Đỗ Thị Quyên 8