Nội dung ôn tập Ngữ văn 6 - Chủ đề 1: Truyện hiện đại Việt Nam - Nguyễn Thị Thơm

Nội dung text: Nội dung ôn tập Ngữ văn 6 - Chủ đề 1: Truyện hiện đại Việt Nam - Nguyễn Thị Thơm

1. PHÒNG GD& ĐT QUỲNH PHỤ TRƯỜNG TH& THCS QUỲNH HOA NỘI DUNG ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 1: TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM: 1) Bài học đường đời đầu tiên- Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí”- Tô Hoài: a) Tóm tắt nội dung đoạn trích: DM vốn là một thanh niên cường tráng, với đôi càng mẫm bóng, đôi cánh dài kín xuống tân chấm đuôi. Mỗi khi vỗ cánh nghe thấy tiếng phành phạch giòn giã. Khi Mèn đi bách bộ thì cả người rung rinh một màu nâu bóng mỡ có thể soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu DM to và nổi từng tảng, hai cái răng đen nhánh, sợi râu dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng. Mèn thích cà khịa với tất cả mọi người. Bà con lối xóm không ai thích to tiếng với Mèn. Chính vì vậy mà Dế Mèn càng tưởng mình là một tay ghê gớm có thể đứng đầu thiên hạ. Cạnh nhà Dế Mèn có một anh Dế Choắt, vốn bẩm sinh đã yếu đuối. DC ở trong một cái hang nông, sát mặt đất. Một lần DM sang chơi, thấy DC sống cẩu thả, nhà cửa tuềnh toàng, Mèn tỏ ý coi thường, lên mặt dạy đời. Thấy thế DC liền than rằng: - Anh đã nghĩ thương em thì anh đào giúp em một cái ngách sang bên nhà anh phòng khi tắt lửa tối đèn em chạy sang DM không chút bận tâm bỏ về. Một hôm trời mưa rất to. Bỗng chị Cốc từ dưới đầm bay lên đậu gần hang DM. Vốn tính thích trêu chọc, DM cất tiếng hát trêu chọc chị Cốc. Chị Cốc tức lắm bèn lên tiếng: - Đứa nào cạnh khóe gì tao? DM sự quá liền chui tọt vào hang. Nhìn quanh không thấy ai, một lúc chị Cốc phát hiện ra DC đang loay hoay trong cửa hang, chị bèn quát lớn: - Mày vừa nói gì? Mặc dù DC van lạy nhưng chị Cốc cứ liên tục giáng mỏ xuống người DC. DC đau quá kêu váng lên. Sau khi đã hả cơn tức, chị Cốc bay đi. Biết chị Cốc đã đi rồi, DM mới mon men bò ra khỏi hang và đến bên DC. Lúc này DC không dậy được nữa nằm thoi thóp. Trước khi chết, DC nói với DM: “ Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ thì sớm muộn cũng mang vạ vào thân”. Thế rồi DC 1
2. tắt thở. Đau đớn trước cái chết của bạn và ăn năn với hành động của mình DM đứng lặng trước nấm mộ của DC nghĩ về bài học đường đời đầu tiên. b) Ý nghĩa: ND: Đoạn trích miêu tả DM có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết kiêu căng , xốc nổi. Do bày trò nghịch ngợm thiếu suy nghĩ nên đã gây ra cái chết thảm thương cho DC. DM đã hối hận và rút ra bài học đường đời cho mình. Đó là bài học về thói kiêu căng và lòng nhân ái. NT: Cách miêu tả của Tô Hoài rất sinh động; Cách kể chuyện ở ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn; ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình. c) Bài tập: Bài tập 1: Đoạn trích được đặt tên “ Bài học đường đời đầu tiên”. Theo em nhan đề này có thích hợp với nội dung đọa trích không? Còn có thể đặt cho văn bản này tên nào khác? Gợi ý: Tên văn bản hay đoạn trích cần phải thâu tóm được nội dung của VB và gây sự chú ý của người đọc. Theo tiêu chí đó, nhan đề “ Bài học ” dặt cho đoạn trích là khá phù hợp. Ngoaid ra còn có thể đặt một nhan đề khác: DM và DC. Bài tập 2: Hãy tưởng tượng và miêu tả lại hình ảnh và tâm trạng của DM khi đứng trước nấm mộ của DC. Gợi ý: Mở bài: - Giới thiệu nhân vật DM ( ở tác phẩm nào? Của ai? Đã xảy ra sự việc gì?) < Học xong chương I “ Bài học ” trích trong tác phẩm “ DM phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoài, em không sao quên được hình ảnh chàng DM cường tráng nhưng kiêu ngạo, đặc biệt là thói tự phụ coi mình là giỏi hơn người mà Mèn đã gây ra cái chết của DC cứ ám ảnh em mãi. Thân bài: - Tóm tắt sự việc DM trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của DC: + Thấy chị Cốc đứng trước cửa hang, DM rue DC trêu chị Cốc. + DC khồn dám, Mèn lên mặt ta đây cất tiếng hát véo von. + Chị Cốc tức lắm, nhìn quanh thấy DC loay hoay trong cửa hang, chị đã mổ những cú trời giángkhến DC đâu quá kêu váng lên 2
3. + Chị Cốc bỏ đi, Mèn mon men lại gần. Lúc này DC đang nằm thoi thóp. Trước khi chết DC nói với DM: “ Ở đồ mà có thói hung hăng bậy bạ .” - Tả hình ảnh DM khi đứng trước nấm mộ của DC: + Chôn cất DC xong, DM đứng lặng trước ngôi mộ của bạn. + Dáng vẻ hùng dũng thường ngày biến mất, thay vào đó là dáng mệt mỏi, ủ rũ, bơ phờ ( Râu không còn uốn cong mà rủ xuống trước mặt, đầu cúi gằm, đôi cánh rũ xuống, đặc biệt là đôi mắt đượm buồn và chứa đầy sự ăn năn, hối hận, nhìn như hút vào nấm mộ, dáng xiêu xiêu như sắp ngã ) - Tưởng tượng tâm trang của DM: + Đau đớn, xót xa và ân hận ( vì mình mà DC phải chết, vì thói hung hăng hống hách, quen bắt nạt kẻ yếu, cứ tưởng là mình giỏi nhất trong thiên hạ rồi xách mé với người trên, chỉ vì một trò đùa cợt, một phút kiêu ngạo thật chóng vánh mà hậu quả thì khôn lường. + Thương DC( Ốm yếu bệnh tật, bị coi thường khinh rẻ,, chết trong đau đớn ) + Ao ước ( Giá như DC không chết thì sẽ đào cho DC một cái tổ thật sâu thông ngách sang tổ Mèn, không coi thường DC nữa, sẽ bảo vệ Choắt, sẽ giúp đỡ Choắt khi ốm đau ) - Suy nghĩ về bài học đường đời mà DC để lại: “ Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, ngông nghênh cậy tài cậy giỏi gây ra những chuyện là hại người khác thì sẽ đem tai họa đến cho chính mình. Kết bài: Nêu suy nghĩ của bản thân về nhân vật DM trong truyện: ( Sự ân hận của DM tuy muộn màng nhưng nó thực sự có ý nghĩa khi DM biết sửa lối sống cũ; gây ra lỗi lầm nhưng biết nhận lỗi và sửa lỗi cũng là một việcđáng khen. Bài học của DM cũng là bài học của tất cả chúng ta.) Bài tập 3: Thay lời DM kể lại việc mèn đối xử với DC và việc trêu chị Cốc dẫn tới cái chết của DC. Gợi ý: Mở bài: - Giới thiệu nhân vật DM < ngôi thứ nhất- DM – xưng “ Tôi” - Nêu thái độ đối với DC và việc trêu chị Cốc. ( * Các bạn đã bao giờ mắc một lỗi lầm để rồi phải ân hận, dằn vặt chưa? Còn tôi thì đã một lần rồi đấy. Bây giờ kể lại cho các bạn nghe 3
4. mà trong lòng tôi vẫn đầy hối hận vì những việc làm và thái độ hơm hĩnh của mình * Chào các bạn! Tôi là DM trong “ DM phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoài đây. Thủa thanh niên ai chẳng có những phút giây nông nổi, bồng bột và có những việc làm ngu ngốc nhưng những việc mà tôi đã làm để gây ra cái chết của DC thì thật khó mà tha thứ ) Thân bài: a) Thái độ đối với DC: - Giới thiệu hoàn cảnh sống: Gần nhà DC, thường xuyên sang chơi - Coi thường DC: Thấy Choắt ốm yếu, bẩn thỉu, xấu xí, đặt tên là Choắt.. tỏ ý khinh thường, xưng hô – gọi DC là chú mày với vẻ trịch thượng bề trên. Lớn tiếng chê bai cách ăn ở của DC. Vô tâm chối phắt lời yêu cầu của DC: Đào ngách thông sang tổ mình - Xúi bẩy DC trêu chị Cốc.. * Nói thêm về DC: - Ý thức về bản thân mình: ốm yếu, bệnh tật , nghe Mèn nói DC chỉ im lặng thở dài - Sẵn lòng khiêm tốn, trước lời rủ rê của Mèn, DC từ chối không trêu chị Cốc. - Tai họa vẫn giáng xuống DC, kể trực tiếp trêu chị Cốc là DM nhưng người gánh chịu hậu quả là DC. b) Thái độ của Mèn trong việc trêu chị Cốcdẫn đến cái chết của DC: - Lúc đầu Mèn muốn đùa vui và cũng muốn kéo DC vào trò đùa vui của mình. - Thấy DC sợ hãi thì lên giọng anh hùng ta đây coi trời bằng vung: “ Giương mắt lên xem tao trêu con mụ Cốc đây này” - Hát ghẹo chị Cốc bằng những câu ca xấc xược: “ Cái cò cái vạc ” - Chị Cốc tức giận, lò dò đi về phía cửa hang thì Mèn chui tọt vào hang nằm khểnh bắt chân chữ ngũ tỏ vẻ thú vị. - DC bị trừng phạt: Chị Cốc vung mỏ như cái dùi sắt giáng xuống DC. Mèn nằm im thin thít khiếp sợ: “ Nếu như là Mèn thì chắc cũng tan xác” - Khi thấy DC nằm hấp hối, Mèn hoảng hốt ân hận, hối lỗi, vì trò đàu ngu dại của mình ( Mèn quì xuống nâng đầu DC mà than rằng: “ nào tôi . Làm thế nào bây giờ”) - DC tắt thở, Mèn thương cảm ăn năn: Giá tôi không trêu chị Cốc thì đâu đến nỗi Choắt việc gì..? 4
5. - Chôn cất DC, Mèn nghĩ về bài học đường đời của mình: Vì thói hung hăng kiêu ngạo, tự phụ, không coi ai ra gì của mình mà dẫn đến cái chết thê thảm của DC, nếu không sửa chữa thì có ngày mang vạ vào bản thân. Kết bài: - Sau cái chết của DC, Mèn đã thực sự thay đổi. - Nhắc nhở bài học với tất cả mọi người: Hãy yêu thương và tôn trọng mọi người, hãy giúp đỡ và bênh vực kẻ yếu, hãy sống chan hòa và đối xử với mọi người bằng lòng nhân ái Bài tập 3: Thay lời DM kể lại việc mèn đối xử với DC và việc trêu chị Cốc dẫn tới cái chết của DC. Gợi ý: Mở bài: - Giới thiệu nhân vật DM < ngôi thứ nhất- DM – xưng “ Tôi” - Nêu thái độ đối với DC và việc trêu chị Cốc. ( * Các bạn đã bao giờ mắc một lỗi lầm để rồi phải ân hận, dằn vặt chưa? Còn tôi thì đã một lần rồi đấy. Bây giờ kể lại cho các bạn nghe mà trong lòng tôi vẫn đầy hối hận vì những việc làm và thái độ hơm hĩnh của mình * Chào các bạn! Tôi là DM trong “ DM phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoài đây. Thủa thanh niên ai chẳng có những phút giây nông nổi, bồng bột và có những việc làm ngu ngốc nhưng những việc mà tôi đã làm để gây ra cái chết của DC thì thật khó mà tha thứ ) Thân bài: a) Thái độ đối với DC: - Giới thiệu hoàn cảnh sống: Gần nhà DC, thường xuyên sang chơi - Coi thường DC: Thấy Choắt ốm yếu, bẩn thỉu, xấu xí, đặt tên là Choắt.. tỏ ý khinh thường, xưng hô – gọi DC là chú mày với vẻ trịch thượng bề trên. Lớn tiếng chê bai cách ăn ở của DC. Vô tâm chối phắt lời yêu cầu của DC: Đào ngách thông sang tổ mình - Xúi bẩy DC trêu chị Cốc.. * Nói thêm về DC: - Ý thức về bản thân mình: ốm yếu, bệnh tật , nghe Mèn nói DC chỉ im lặng thở dài - Sẵn lòng khiêm tốn, trước lời rủ rê của Mèn, DC từ chối không trêu chị Cốc. - Tai họa vẫn giáng xuống DC, kể trực tiếp trêu chị Cốc là DM nhưng người gánh chịu hậu quả là DC. 5
6. b) Thái độ của Mèn trong việc trêu chị Cốcdẫn đến cái chết của DC: - Lúc đầu Mèn muốn đùa vui và cũng muốn kéo DC vào trò đùa vui của mình. - Thấy DC sợ hãi thì lên giọng anh hùng ta đây coi trời bằng vung: “ Giương mắt lên xem tao trêu con mụ Cốc đây này” - Hát ghẹo chị Cốc bằng những câu ca xấc xược: “ Cái cò cái vạc ” - Chị Cốc tức giận, lò dò đi về phía cửa hang thì Mèn chui tọt vào hang nằm khểnh bắt chân chữ ngũ tỏ vẻ thú vị. - DC bị trừng phạt: Chị Cốc vung mỏ như cái dùi sắt giáng xuống DC. Mèn nằm im thin thít khiếp sợ: “ Nếu như là Mèn thì chắc cũng tan xác” - Khi thấy DC nằm hấp hối, Mèn hoảng hốt ân hận, hối lỗi, vì trò đàu ngu dại của mình ( Mèn quì xuống nâng đầu DC mà than rằng: “ nào tôi . Làm thế nào bây giờ”) - DC tắt thở, Mèn thương cảm ăn năn: Giá tôi không trêu chị Cốc thì đâu đến nỗi Choắt việc gì..? - Chôn cất DC, Mèn nghĩ về bài học đường đời của mình: Vì thói hung hăng kiêu ngạo, tự phụ, không coi ai ra gì của mình mà dẫn đến cái chết thê thảm của DC, nếu không sửa chữa thì có ngày mang vạ vào bản thân. Kết bài: - Sau cái chết của DC, Mèn đã thực sự thay đổi. - Nhắc nhở bài học với tất cả mọi người: Hãy yêu thương và tôn trọng mọi người, hãy giúp đỡ và bênh vực kẻ yếu, hãy sống chan hòa và đối xử với mọi người bằng lòng nhân ái Bài tập 4: Khi đã già DM thường kể cho các cháu của mình nghe về những cuộc phiêu lưu trước đây và giúp các cháu rút ra bài học bổ ích. Hôm nay, DM kể về DC. Em hãy thay lời DM để kể lại kỉ niêm về chú DC bất hạnh. Bài tập 4: Khi đã già DM thường kể cho các cháu của mình nghe về những cuộc phiêu lưu trước đây và giúp các cháu rút ra bài học bổ ích. Hôm nay, DM kể về DC. Em hãy thay lời DM để kể lại kỉ niêm về chú DC bất hạnh 2) Đoạn trích “ Sông nước Cà Mau” của nhà văn Đoàn Giỏi: a) Tóm tắt nội dung đoạn trích: “ Sông nước Cà Mau” là một đoạn văn được trích từ chương 18 của truyện “ Đất rừng Phương Nam” của nhà văn Đoàn Giỏi. Đoạn văn 6
7. miêu tả cảnh quan của một vùng sông nước Cà Mau rộng lớn, nguyên sơ và đầy sức sống, nổi bật là những sông ngòi , kênh rạch và cảnh chợ Năm Căn đông vui, tấp nập họp ngay trên mặt nước. b) Ý nghĩa: ND: Cảnh thiên nhiên sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ đầy sức sống hoang dã. Chợ Năm Căn là hình ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú, độc đáo ở vùng đất tận cùng phía Nam của Tổ quốc. NT: Bức tranh thiên nhiên sông nước và cuộc sống ở vùng Cà Mau hiện lên vừa chi tiết cụ thể, vừa bao quát thông qua sự cảm nhận trực tiếp và vốn hiểu biết phong phú của tác giả. c) Bài tập: Bài tập 1: Hãy xác định vị trí của người quan sát và miêu tả trong đoạn văn “ Sông nước Cà Mau” và nêu trình tự miêu tả? Vị trí qua sát và miêu tả ấy có phù hợp với nhau không? Gợi ý: Trong bài có một câu trực tiếp nói về vị trí của người quan sát miêu tả: “ Thuyền chúng tôi chèo thoát qua kênh Bọ Mắt, dổ ra con sông Cửa Lớn, xuôi về Năm Căn” nhưng không chỉ có câu ấy mà trong toàn văn bản cũng thấy rõ vị trí và điểm nhìn của người miêu tả là đang ở trên thuyền xuôi theo các dòng kênhvà con sông Vùng Cà Mau để tới chợ Năm Căn nơi tụ họp đông vui và trù phú nhất của cả vùng. - Văn bản được miêu tả theo trình tự không gian từ gần tới xa. Trình tự này rất phù hợp với vị trí quan sát của người miêu tả. Bài tập 2: Qua bài “ Sông nước Cà Mau” em cảm nhận như thế nào về thiên nhiên và cuộc sống ở vùng đất cực Nam của Tổ Quốc. Gợi ý: - Ấn tượng nổi bật về vùng Cà Mau mà bài văn gợi lên là gì? - Em hình dung tưởng tượng như thế nào về thiên nhiên và cuộc sống con người ở vùng đất ấy. Tham khảo: “Sông nước cà Mau” là một đoạn trích trong tác phẩm “ Đất rừng phương Nam” của nhà văn Đoàn Giỏi. Ngay từ đầu đoạn trích em đã bị thu hút bởi cảnh quan thiên nhiên của vùng sông nước Cà Mau, vùng đất tận cùng phía Nam của Tổ Quốc. Cảnh thiên nhiên ở đây thật rộng lớn, hoang dã và hùng vĩ. 7
8. Cảnh xa lạ mà vẫn gợi bao yêu mến, nhớ thương. Những sông ngòi, kênh rạch, bủa giăng chi chít như mạng nhện. Tất cả được bao trùm trong màu xanh của trời, của nước, của rừng cây và tiếng rì rào bất tận của sóng và của gió. - Tại đây, người ta gọi tên đất, tên sông không phải bằng những danh từ mĩ lệ mà cứ theo đặc điểm riêng biệt của nó mà gọi thành tên: Rạch Mái dầm vì hai bên bờ rạch mọc toàn những cây mái giầm; kênh Bọ Mắt vì ở đó tụ tập cơ man nào là bọ mắt Cách gọi tên thật giản dị, chất phác bởi con người ở đây sống rất gần với thiên nhiên. - Cà Mau hấp dẫn không chỉ về một vùng không gian rộng lớn mênh mông của cảnh thiên nhiên sông nước. Đến với Cà Mau là đến với chợ Năm Căn trù phú, ồn ào, đông vui, tấp nập và sự độc đáo của nó. Chợ họp ngay trên sông nước với đủ loại hàng hóa, với những nhà bè như những phố nổi và những con thuyền bán hàng len lỏi mọi nơi, có thể mua bất cứ thứ gì mà không cần bước ra khỏi thuyền. Cũng tại chợ này, chúng ta sẽ bắt gặp những người bán hàng thuộc nhiều dân tộc khác nhau: người Hoa, người Miên, người Chà Châu Giang đủ kiểu ăn vận sặc sỡ đã điểm tô cho Năm Căn một màu sắc độc đáo hơn tất cả các xóm chợ vùng rừng Cà Mau. Gấp sách lại, em nghĩ về nhà văn Đoàn Giỏi. Xin cám ơn ông đã viết cho chúng em những trang thật kì thú về vùng đất mũi Cà Mau- mảnh đất phía Nam của Tổ Quốc. Bài tập 3:Hãy kể tên một vài con sông ở quê em hoặc địa phương mà em đang ở. Giới thiệu vắn tắt về một trong những con sông ấy. ( Về nhà tự làm) Bài tập 4: Viết một đoạn văn trình bày cảm nhận của em về vùng Cà mau qua bài “ Sông nước Cà Mau”. Gợi ý: Trong Vb “ Sông nước Cà Mau”, dưới ngòi bút tài tình của nhà văn Đoàn Giỏi, cả vùng sông nước Cà Mau hiện lên thật sinh động. Cảnh vật biến hóa, màu sắc biến hóa: Màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ Những dòng sông, kênh rạch,rừng đước và cả chợ Năm Căn nữa hiện lên vừa hùng vĩ, hoang sơ, vừa dạt dào sức sống. Thiên nhiên Cà Mau bao la, hào phóng; con người Cà Mau mộc mạc, hồn hậu, dễ thương. Đọc những trang văn của Đoàn Giỏi, ta có cảm 8
9. giác như đang đi giữa sông nước Cà Mau, tận hưởng hương rừng cà Mau, đến chơi chợ Năm Căn, dừng lại, bước lên những ngôi nhà bè xem và mua một vài món quà lưu niệm. Cảm giác được chu du giữa cả một miền sông nước như thế mới thú vị biết bao. 2) Truyện ngắn : Bức tranh của em gái tôi”của tác giả Tạ Duy Anh. a) Tóm tắt nội dung VB: Truyện ngắn “ Bức tranh của em gái tôi” của tác giả Tạ Duy Anh kể về mọt câu chuyện trong đời sống hàng ngày ở một gia đình có hai anh em, trong đó người em tên là Kiều Phương. Kiều Phương còn có cái tên là Mèo, (do anh trai nó đặt) vì mặt nó luôn bị chính nó bôi bẩn. Một ngày nọ, người anh bắt gặp em gái mình trộn thứ bột gì đó rất đen. Sau khi tiến hành điều tra, người anh biết đó là bột vẽ do chính Mèo tự chế ra. Một hôm, có chú Tiến Lê đến nhà chơi mang theo cả bé Quỳnh. Mèo mừng lắm bèn lôi Quỳnh ra vườn và cho bé xem những bức tranh mà nó vẽ. lát sau, bé Quỳnh chạy thẳng vào nhà thì thầm to nhỏ với chú Tiến Lê và kéo chú ra vườn. Từ ngoài vườn trở vào, chú nói với bố của hai anh em: - Anh chị có phúc lớn rồi. Anh có biết con gái anh là một thiên tài hội họa không? Nói xong, chú trải những bức tranh ra trước mặt bố Mèo. Người bố ngây người như không tin vào mắt mình. Ông không ngờ con gái ông lại vẽ đẹp như vậy. Từ hôm đó cả cha và mẹ cô bé đều hào hứng mua sắm cho Mèo những thứ cần cho công việc vẽ. Qua lời giới thiệu của chú Tiến Lê, Mèo được đi tham dự vẽ tranh quốc tế. Thật không ngờ! trong kì thi này, Mèo đoạt giải nhất. Cả nhà đều rất vui nhưng chỉ có anh trai nó là tỏ thái độ mặc cảm trước thành tích mà em gái mình đạt được. Trong khi đó thì Mèo lại rất vô tư, Mèo muốn trong kì lĩnh giải này phải có sự hiện diện của anh trai. Người trong bức tranh mà nó vẽ không phải ai xa lạ mà chính là anh trai nó. Người anh đến xem vô cùng bỡ ngỡ và cảm động vì sự chân tình của em gái. b) Ý nghĩa: ND: Truyện ca ngợi tình cảm trong sáng, hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em gái có năng khiếu hội họa đã giúp người anh nhận ra sự hạn chế của chính mình và vượt lên được lòng tự ái, đố kị 9
10. Truyện còn đề cao sức mạnh của nghệ thuật: Nghệ thuật chân chính có sức cảm hóa mạnh mẽ đối với con người, hướng con người tới những điều tốt đẹp. NT: Truyện đã miêu tả tinh tế tâm lí người anh qua cách kể chuyện từ ngôi kể thứ nhất c) Bài tập: Bài tập 1: Khi đứng trước bức tranh đoạt giải của em gái, người anh đã muốn khóc vì bức tranh đẹp quá, cậu bé trong bức tranh hoàn hảo quá. Nhìn vào bức tranh, người anh không nhận ra đó là mình để rồi khi nhận ra thì ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ. Vì sao? Gợi ý: Đoạt giải cao trong cuộc thi hội họa quốc tế, em gái vui mừng và muốn chung vui cùng anh trai. Người anh, do mặc cảm tự ti, cảm thấy mình thật bất tài, nên khi em gái sung sướng ôm lấy anh thì thầm, thì người anh đã đẩy em ra. Cuối cùng người anh cũng iễn cưỡng cùng gia đình đến nhận giải với em. Khi đứng trước bức tranh của em gái, người anh đã muốn khóc vì bức tranh đẹp quá, cậu bé trong tranh hoàn hảo quá. Nhìn vào bứ tranh, người anh không nhận ra đó là mình, để rồi khi nhận ra thì ngỡ ngàn, hãnh diện, xấu hổ. Ngỡ ngàng vì người em mình vẫn coi thường, giận ghét lại vẽ mình trong bức tranh dự thi, coi mình là người thân thuộc nhất. Và bức tranh đẹp quá, ngoài sức tưởng tượng. Người anh hãnh diện vì mình được đưa vào trong tranh mà lại là bức tranh đoạt giải, vì mình thật đẹp, thật hoàn hảo, vì em mình thật giỏi, thật tài năng. Từ ngỡ ngàng, hãnh diện, người anh thấy xấu hổ vì mình đã xa lánh em, ghen tị với em, không hiểu em và tầm thường hơn em. Người anh cảm thấy xấu hổ trước nét vẽ và tấm lòng nhân hậu của người em. Như thế người anh đã nhận ra thói xấu của mình, nhận ra tình cảm trong sáng và tấm lòng nhận hậu của em gái và thực sự xấu hổ, hối hận. Bài tập 2: Em có cảm nhận gì về cô em gái trong truyện “ Bức tranh ”. Điều gì khiến em cảm mến nhất ở nhân vật này? Gợi ý: Cô em gái trong truyện là một người hồn nhiên, hiếu động, thích tìm tòi, khám phá ( Tự chế ra màu vẽ); là người có tài năng hội họa ( Đoạt giải cao trong kì thi vẽ tranh quốc tế). Nhưng điều khiến ta cảm mến nhất là Kiều Phương có một tâm hồn trong sáng, có tấm lòng bao dung và nhân hậu ( dành tình cảm tốt đẹp cho anh trai trong việc thể hiện bức 10