Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử

1. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" PHẦN I: MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Chương trình bảng tính điện tử là một phần mềm rất phổ biến và thông dụng hiện nay, trong đó chương trình Microsoft Excel là phần mềm phổ biến rộng rãi nhất. Ở chương trình tin học 7 các em đã được học, làm quen và thao tác với chương trình bảng tính điện tử, qua quá trình dạy tin học 7 nhiều năm tôi thấy nhiều Hs khi thực hành nhập bảng tính và tính toán trên bảng tính còn rất chậm lí do là các em không biết chỉnh dấu tiếng việt để gõ, các em còn chưa thuộc cách gõ của kiểu Telex hoặc Vni như thế nào, đặc biệt là các em không nhớ được các chữ cái trên bàn phím nên khi gõ phải đi tìm chữ cái đó ở trên bàn phím. Qua quá trình dạy môn tin học tôi luôn suy nghĩ làm thế nào để các em học tốt môn tin học này, làm thế nào để các em học môn học này một cách hiệu quả nhất trong khi đó đa số các em nhà không có máy tính, không có điều kiện để thực hành để rèn luyện các thao tác trên khi ở nhà. Căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh gia đình Hs và thực tế giảng dạy môn tin học ở trường THCS Thuận Phú tôi xin mạnh dạn đưa ra một vài sáng kiến của riêng mình để giúp Hs học tốt hơn với bảng tính điện tử ở tin học lớp 7. Để nâng cao chất lượng dạy học của bộ môn tin học và căn cứ vào thực tế tại địa phương, hoàn cảnh gia đình các em học sinh để từ đó đưa ra các phương pháp giúp Hs làm sao có thể thực hiện một cách nhanh nhất việc chỉnh dấu trong Vietkey (Unikey), gõ các bài thực hành một cách thành thạo theo đúng yêu cầu của từng bài thực hành và theo đúng yêu cầu cảu giáo viên. Từ đó giúp các em yêu thích và hứng thú hơn với việc học bộ môn tin học này. Qua thời gian trực tiếp giảng dạy môn Tin học nói chung, Tin học 7 nói riêng bản thân tôi nhận thấy rằng nhiều học sinh còn yếu về kĩ năng thực hành trên máy. Thậm chí còn có một số học sinh còn ngại thực hiện các thao tác trên GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG1 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ
2. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" xã hội. Từ thực tế đó để đáp ứng được những yêu cầu của xã hội hiện nay thì đòi hỏi con người phải có những kiến thức và kĩ năng về tin học, vì vậy hiện nay môn tin học đã và đang được đưa vào các cấp học, từ tiểu học, THCS, THPT, TC, CĐ, ĐH, với cấp học THCS thì Hs lớp 6 được làm quen với máy tính , biết cách soạn thảo văn bản đơn giản, với Hs lớp 7 thì biết tính toán bằng bảng tính Excel và học tập một số phần mềm phục vụ một số môn học khác như phần mềm Typing Test dùng để luyện gõ bàn phím nhanh phục vụ cho môn tin học, phần mềm Earth Explorer dùng để học môn địa lí, phần mềm Toolkit Math dùng để phục vụ môn toán học. Đảng và Nhà nước đã có những chủ trương chính sách đầu tư và phát triển về ứng dụng công nghệ thông tin như: - Chỉ thị số 58-CT/TW của bộ chính trị về đẩy mạnh ứng dụng và phát triển CNTT trong sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đã chỉ rõ: “Ứng dụng và phát triển CNTT là một nhiệm vụ ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, là phương tiện chủ lực để đi tắt đón đầu, rút ngắn khoảng cách phát triển so với các nước đi trước”. - Chỉ thị số 29/2001/CT-BGD&ĐT của Bộ GD&ĐT về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT trong ngành giáo dục đã chỉ rõ: Nâng cao nhận thức về vai trò của CNTT: Ứng dụng và phát triển CNTT trong giáo dục và đào tạo sẽ tạo một bước chuyển cơ bản trong quá trình đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy, học tập và quản lí giáo dục. Phấn đấu thực hiện các mục tiêu cụ thể của ngành là: Tổ chức tốt việc dạy và học tin học ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học nhằm phổ cập tin học trong nhà trường, Đặc trưng của môn Tin học là khoa học gắn liền với công nghệ, do vậy một mặt trang bị cho học sinh kiến thức khoa học về Tin học, phát triển tư duy GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG3 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ
3. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" Đầu năm học 2011-2012 được sự quan tâm và đóng góp của hội PHHS trường THCS THUẬN PHÚ đã tu sửa và lắp đặt thêm máy tính cho phòng máy nhằm giúp cho các em có điều kiện được thực hành trên máy tính nhiều hơn. PHẦN II: NỘI DUNG VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. Phương pháp giúp học sinh gõ bàn phím nhanh hơn: Vì thời gian để các em thực hành gõ bàn phím ở trên lớp là còn rất ít. Ở lớp 6 chỉ có 2 tiết để học gõ 10 ngón sang lớp 7 các em chỉ có 4 tiết để luyện gõ 10 ngón, thời gian thực hành để gõ như vậy là còn quá ít nhưng lại càng ít hơn khi máy tính phục vụ các em chưa đủ mà ở nhà đa số các em không có máy tính để luyện tập, đối với những em nhà có máy tính thì các em tương đối tốt vì các em được tiếp xúc sớm với máy tính và các em được luyện tập nhều với các thao tác trên máy tính. Để gõ bàn phím được nhanh thì các em phải biết cách đặt tay ở trên bàn phím các em phải nhớ được cách sắp xếp các chữ cái trên bàn phím và cách gõ dấu tiếng việt theo kiểu Telex hoặc Vni. Để gõ bàn phím nhanh thì ta phải dùng 10 ngón, cách để tay trên bàn phím là: Hai bàn tay để hờ trên bàn phím, hai ngón trỏ đặt ở hai phím có gai (phím F và phím J), Khi gõ mỗi ngón chỉ gõ một số phím nhất định ở phần mềm Mario đã hướng dẫn cách gõ này. ( mô hình bàn phím và cách gõ) GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG5 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ
4. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" Các chương trình gõ thường cho phép nhiều kiểu gõ khác nhau. Hai kiểu gõ phổ biến nhất là kiểu Telex hoặc kiểu Vni. Hai kiểu đó được thể hiện ở bảng dưới đây. Để có chữ Kiểu TELEX Kiểu VNI ă aw a8 â aa a6 đ dd d9 ê ee e6 ô oo o6 ơ ow hoặc [ o7 ư uw hoặc ] u7 Để có dấu Sắc ( / ) s 1 Huyền ( \ ) f 2 Hỏi ( ) r 3 Ngã ( ~ ) x 4 Nặng ( . ) j 5 (Hình 2) Để gõ được nhanh và thành thạo thì chúng ta phải luyện tập , do điều kiện thực tế của Hs không có đủ mỗi em một máy tính và thời gian trên lớp để tập gõ còn hạn chế nên để các em gõ tốt được thì giáo viên phải chuẩn bị một mô hình bàn phím máy tính trên giấy rồi sau đó phô tô cho các em mỗi bạn một bản (Phô tô kèm theo hình 2 và hình 3 để các em học luôn) để học gõ và giao nhiệm vụ cho các em về nhà phải học thuộc các chữ cái ở trên bàn phím, từ đó các em không phải đi tìm các chữ cái khi gõ văn bản. Qua cách này giúp các em thành thạo hơn trong việc gõ bàn phím. Nhưng để đạt được kết quả cao thì giáo viên phải kiểm tra công việc đã giao cho các em để xem các em về nhà có học bài hay không. Từ đó có biện pháp thích hợp như nhắc nhở, khuyến khích các em về nhà luyện tập, tuyên dương những em có kết quả gõ tiến bộ, Trong các GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG7 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ
5. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" Gv: Gọi 2 -3 Hs lên bảng thực hiện việc chỉnh dấu để gõ chữ tiếng việt Hs: Lên bảng thực hiện Gv: Cho Hs nắm được cách chọn bảng mã phù hợp với font chữ đã chọn Font chữ Bảng mã tương ứng .Vntime, .VnArial, TCVN3 VNI- Times, VNI- Helve, VNI-WINDOWS Time New Roman, Arial, Tahoma, UNICODE (Font chữ chuẩn) (Hình 3) Trong chương trình tin 7 các em phải chỉnh và gõ được dấu trong bảng tính, cách chỉnh dấu trong bảng tính như sau: - Khởi động bảng tính, chọn cả bảng tính sau đó chọn font chữ, cỡ chữ ( chọn cỡ chữ từ 12 - 14) - Khởi động Vietkey (Unikey), chọn bảng mã tương ứng với font chữ, chọn kiểu gõ (Vni hoặc Telex) (Với phần mềm Vietkey trong thẻ kiểu gõ nhớ chọn " bỏ dấu tự do" và chỉnh xong nháy nút Tasbar, còn Unikey chọn phím chuyển CTRL + SIFT và chỉnh xong nháy nút "Đóng") Gv: Cho Hs dưới lớp thực hành chỉnh dấu tiếng việt cho bảng tính với font Time New Roman, cỡ chữ 14, kiểu gõ mà em biết gõ theo kiểu gõ đó. Hs: Thực hành Gv: Kiểm tra và nhận xét kết quả thực hành của Hs, sửa sai cho những nhóm Hs còn mắc phải lỗi trong thực hành. 3. Thực hiện tốt các phép tính toán ở bảng tính: 3.1. Đối với tiết lí thuyết: GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG9 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ
6. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" thù đây là môn học cần phải thực hành nên chúng ta cho các em ghi ngắn ngọn, xúc tích, dễ học, dễ vận dụng kiến thức để thực hành. - Gv cần xác định mục tiêu của bài học: Kiến thực trọng tâm, kĩ năng cần đạt, thái độ tình cảm của Hs. Lưu ý: Khi dạy cần phải phân loại Hs để dạy, tùy thuộc vào từng lớp, từng đối tượng Hs mà đưa ra yêu cầu cần đạt được theo từng đối tượng Ví dụ như ta dạy tiết lí thuyết " SỬ DỤNG CÁC HÀM ĐỂ TÍNH TOÁN" ở tiết 1 tôi chỉ dạy phần 1, 2, và phần 3a. Kiến thức trọng tâm trong tiết này: Hàm trong chương trình bảng tính là gì, cách sử dụng hàm và nắm được cú pháp và chức năng của hàm Sum Kĩ năng cần đạt là: Vận dụng được kiến thức để làm bài tập và thực hành. - Để biết được hàm trong chương trình bảng tính là gì thì Gv lấy 2-3 ví dụ từ công thức: Ví dụ: ? Nêu công thức tính tổng hai số: 3, 5 từ bảng trên Hs: =(3+5) Gv: Đưa ra hàm tương ứng tính tổng hai số 3, 5 như sau: =sum(3,5) ? Nêu công thức tính trung bình cộng 2 số: 3, 5 Hs: =(3+5)/2 Gv: Đưa ra hàm tương ứng tính trung bình cộng 2 số 3 và 5 như sau: =average(3,5) Gv: Cho Hs xác định số 3, số 5 tương ứng ở những ô tính nào Hs: Xác định số 3 thuộc ô A1, số 5 thuộc ô B1 GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG11 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ
7. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" Gv: Dặn dò các em về học: +Cách sử dụng hàm + Học thuộc cú pháp và chức năng của hàm Sum 3.2. Đối với tiết thực hành: Giống như tiết thực hành để đạt kết quả cao thì cũng như tiết lí thuyết Gv cũng phải xác định được kiến thức, kĩ năng, thái độ tình cảm cần đạt. - Thiết kế một bài dạy linh hoạt phù hợp cho nhiều đối tượng học sinh + Đối tượng học sinh yếu: Nhập được công thức, sử dụng được một số hàm để tính toán ở mức đơn giản. + Đối tượng học sinh khá-giỏi: Sử dụng khá thành thạo công thức, hàm để tính toán - Chuẩn bị trước phòng máy chuẩn bị cho tiết thực hành Các bước tiến hành tiết thực hành: - Giáo viên nêu vấn đề, yêu cầu và nội dung thực hành - Giáo viên hướng dẫn cho học sinh các kĩ năng thao tác trong bài thực hành, thao tác mẫu cho học sinh quan sát - Tổ chức hướng dẫn các nhóm thực hành, gợi mở, khuyến khích học sinh tích cực hoạt động. - GV quản lí, giám sát học sinh thực hành theo nhóm : + Trong quá trình học sinh thực hành, giáo viên theo dõi quan sát và bổ trợ khi cần. + Chỉ rõ những kĩ năng, thao tác nào được dành cho đối tượng học sinh yếu trong các nhóm, những kĩ năng, thao tác nào được dành cho đối tượng học sinh khá giỏi trong nhóm. GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG13 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ
8. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" Trong tiết thực hành các em đã thực hiện tốt được các yêu cầu đơn giản của bài thực hành, đối với các em khá - giỏi thì còn làm đuợc những yêu cầu phức tạp hơn. Kết quả của việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm này trong các năm học theo bảng thống kê như sau: Năm Tổng số 0-2 5 trở lên 8-10 2008-2009 203 0 180 (88,7%) 21 (10,3%) 2009-2010 202 0 181(89,6%) 24 (11,9%) 2010-2011 62 (7A3, 7A4) 0 58 (93,5%) 18 (29%) PHẦN IV BÀI HỌC KINH NGHIỆM 1. Thiết kế bài giảng phù hợp với nhiều đối tượng học sinh: - Giáo viên phải nắm bắt đối tượng học sinh về kĩ năng thực hành và phân loại đối tượng rõ ràng, chính xác. - Sau mỗi tiết học lí thuyết phải củng cố kiến thức trọng tâm của bài học, Có thể củng cố bằng nhiều hình thức khác nhau để gây hứng thú cho tiết dạy như: Hỏi lại kiến thức đã học và Hs trả lời, có thể là cho Hs trả lời câu hỏi trắc nghiệm, có thể cho các em củng cố bằng các trò chơi, 2. Điều hành tổ chức hoạt động của học sinh trên lớp: - Giáo viên cần đưa ra các yêu cầu thực hành, yêu cầu về các kĩ năng đối với học sinh. GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG15 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ
9. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" 3. Chuẩn kiến thức kĩ năng môn tin học THCS 4. Sáng kiến kinh nghiệm khác PHỤ LỤC Phần I: Mở đầu 1. Lí do chọn đề tài 2. Cơ sở lí luận 3. Cở sở thực tiễn Phần II: Nội dung và giải pháp thực hiện 1. Phương pháp giúp học sinh gõ bàn phím nhanh hơn 2. Biết được cách chỉnh dấu trong Vietkey (Unikey) 3. Thực hiện tốt các phép tính toán ở bảng tính 3.1. Đối với tiết lí thuyết 3.2. Đối với tiết thực hành Phần III: Kết quả thực hiện Phần IV: Bài học kinh nghiệm 1. Thiết kế bài giảng phù hợp với nhiều đối tượng học sinh 2. Điều hành tổ chức hoạt động của học sinh trên lớp 3. Đánh giá và theo dõi kết quả học tập của học sinh Phần V: Kết luận Phần VI: Tài liệu tham khảo GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG17 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ
10. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" Ý kiến của Trường: GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG19 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ
11. Đề tài: "Phương pháp giúp học sinh học tốt hơn với bảng tính điện tử" GV: LÊ THỊ ÁNH DƯƠNG21 TRƯỜNG THCS THUẬN PHÚ