SKKN Biện pháp nâng cao chất lượng dạy Lớp ghép 1,2 theo Chương trình GDPT 2018

Nội dung text: SKKN Biện pháp nâng cao chất lượng dạy Lớp ghép 1,2 theo Chương trình GDPT 2018

1. 1 I. PHẦN MỞ ĐẦU Chương trình giáo dục phổ thông 2018 chú trọng đến hình thành các năng lực học tập cho học sinh. Trên cơsở đó các môn học được chuyển sang định hướng phát triển năng lực cho các em. Ở bậc tiểu học nhiệm vụ của giáo viên ngoài công tác giảng dạy thì hoạt động nâng cao chất lượng dạy học cũng là nhiệm vụ rất quan trọng. Thái độ, kỹ năng học tập của học sinh lệ thuộc rất nhiều vào người giáo viên chủ nhiệm. Để có thể học tốt các môn học thì học sinh bắt buộc phải có nền nếp học tập tốt. Việc xây dựng nền nếp học tập tốt sẽ giúp các em làm việc độc lập, hoạt động nhóm một cách tự giác và hiệu quả hơn. Nền nếp lớp sẽ giúp cho giáo viên quản lý lớp tốt, việc triển khai các hoạt động học tập sẽ chủ động, nhanh chóng và hiệu quả hơn. Ở bậc Tiểu học nói chung và học sinh lớp 1,2 nói riêng, các em còn nhỏ nên về ý thức tự giác học tập là chưa cao. Cácm cần phải có sự quan tâm của nhà trường và giađình trong quá trình học tập và rèn luyện. Mà muốn làm đượcđiềuđó thì người giáo viên chủ nhiệm lớp phải thật nhiệt tình và phát huy hết khả năng của mình. Bản thân tôi cũngđã nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, qua tiếp xúc với các em trong quá trình chủ nhiệm tôi nhận thấy rằng khả năng tự giác, tự rèn luyện của các em trong học tập là rất thấp, nền nếp học tập của cácm chưa khoa học. Cácm thường mất trật tự trong giờ học, chưa có kỹ năng hoạt động nhóm, các kỹ năng cần thiết trong học tập cũng chưa được hình thành. Cácm thường rất bị động, hầu như chỉ làm theo những yêu cầu của giáo viên chủ nhiệm. Đềuđó dẫn đến chất lượng học tập của các em rất thấp,đó cũng là một vấnđề rất trăn trở của các thầy cô giáo. Đặc biệt, dạy học lớp ghép là một hình thức tổ chức dạy học mà một giáo viên có trách nhiệm tổ chức dạy học ở hai hay nhiều trình độ khác nhau đạtđến những mục tiêu giáo dụcđã đặt ra. Nhưvậy, có rất nhiều yêu cầu đặt ra cho người giáo viên dạy lớp ghép trong công tác tổ chức dạy họcđể nâng cao chất lượng giáo dục. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
2. 2 Từ những vấnđề nêu trên, bản thân tôi trong quá trình công tácđã suy nghĩvàtìm ra những giải pháp hiệu quả để phát huy chấtlượng trong học tập và rèn luyện của học sinh. Từ đầu năm học 2021 – 2022 tôiđãmạnh dạn triển khai sáng kiến: “Biện pháp nâng cao chất lượng dạy lớp ghép 1,2 theo Chương trình GDPT 2018”. Với những giải pháp thiết thực, hiệu quả gắn liền với thực tế công tác tại đơn vị và có những hiệu quả cao. Tôi rất mong những sáng kiến của bản thân sẽ đóng góp một phần kinh nghiệm cho quá trình làm công tác chủ nhiệm và giảng dạy của cá nhân cùng cácđồng nghiệp ở cấp tiểu học. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
3. 3 II. NỘI DUNG 1. Thời gian thực hiện: Từ tháng 9/2021 đến tháng 5/2022 2.Đánh giá thực trạng Nămhọc 2021-2022, Trường PTDTBT TH&THCS Trà Bùi nói riêng và ngành Giáo dục nói chung bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, gây ảnh hưởng không ítđến chất lượng dạy và học. Trong bối cảnh dịch diễn biến phức tạp và cả đặc thù lứa tuổi học sinh, hình thức học tập online hoặc giao bài tập về nhàđòi hỏi rất nhiều nỗ lực, khắc phục khó khăn của thầy cô, nhà trường, phụ huynh, giúp cho hành trình học tập của học sinh không bị giánđoạn, đạt hiệu quả như mong muốn. Với phương châm “dừngđến trường, không dừng việc học,” thực hiện mục tiêu kép vừa đảm bảo phòng, chống dịch vừa thực hiện nhiệm vụ năm học, nhà trườngđã xây dựng chi tiết, sinh hoạt nội quy nămhọc mới cho học sinh một cách linh hoạt. Nămhọc 2021 – 2022 bản thân tôi được Ban giám hiệu nhà trường tin tưởng phân công chủ nhiệm lớp ghép 2D+1E. Số liệu tổ chức của lớp tôi quản lý như sau: - Tổng số học sinh: 13 - Học sinh nữ: 11 - Học sinh mồ côi: 1 - Học sinh có hoàn cảnh khó khăn: 3 Để có thể làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ngay từ đầu năm tôiđã tiến hành thống kê, tìm hiểu một số thuận lợi và khó khăn của học sinh ở lớpđể từ đó có những phương hướng, việc làm cụ thể để giáo dục học sinh tốthơn. 2.1. Thuận lợi - Được sự quan tâm của Ban giám hiệu và các tổ chức,đoàn thể trong nhà trường trong các hoạtđộng giáo dục. - Các em học sinh rất ngoan, biết vâng lời thầy cô giáo, tỉ lệ đi học chuyên cần tương đối cao. Chất lượng học tập của lớp tương đốiđồngđều. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
4. 4 - Các em học sinh trong lớp cũng rất mạnh dạn trong các hoạt động chung của nhà trường. - Đa số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em mình. Thường xuyên liên lạc trao đổi tình hình học tập của các em với giáo viên chủ nhiệm. 2.2. Khó khăn - Phụ huynh chưa quan tâmđúng mức đến việc tự học của con em mình, chưa nhận thấy tầm quan trọng của việc này. Khôngđôn đốc con em học tập ở nhà. - Giáo viên chưa biết cách dạy học sinh tự học. - Học sinh chưa ham thích tự học và giađình chưa tạođiều kiệnđể học sinh tự học - Giáo viên có ít thông tin liên quanđến vấnđề giáo dục cho học sinh tính tự học. - Đặc biệt là học sinh lớp ghép 1 và 2 nên đối tượng, độ tuổi và nội dung học tập khác nhau dẫnđến gặp nhiều khó khăn trong quá trình học tập, giao tiếp. - Lớp học làđiểm trường lẻ rất xa trường ở điểm chính nên việcđi lại rất khó khăn. - Qua quãng thời gian các em nghỉ hè, hơn nữa ảnh hưởng củađại dịch Covid-19,đầu năm học công tác gặp gỡ, tổ chức lớp chưa được nhiều. 2.3. Kết quả thống kê đầunămhọc * Ngay từ đầu năm họcđể có thể tham mưu với ban giám hiệu Trường PTDTBT TH&THCS Trà Bùi tiến hành các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng trong học tập và rèn luyện cho học sinh. Bản thân tôiđã tiến hành thống kê thực tế của lớp để có những căn cứ, số liệu cụ thể, thì từ đó sẽ có những giải pháp hay và hiệu quả hơn. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
5. 5 Nội dung thống kê Số lượng Đạt Chưa đạt học sinh SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ được % khảo sát Có góc học tập ở nhà 2 15.4 11 84.6 Có thói quen tự học ở nhà 3 23.1 10 76.9 Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng 4 30.8 9 69.2 học tập khi lên lớp Có tinh thần và thường xuyên phát biểu xây dựng 3 23.1 10 76.9 bài 13 Tích cực, tự giác hoàn thành công việc được 4 30.8 9 69.2 nhóm giaođúng hen Chủ động khi thực hiện 5 38.5 8 61.5 các nhiệm vụ học tập Mạnh dạn khi tham gia các hoạt động chung của 3 23.1 10 76.9 lớp, trường Nhiệt tình trong các hoạt động chung của lớp, 4 30.8 9 69.2 trường Mạnh dạn trong giao tiếp 3 23.1 10 76.9 với thầy cô giáo Có kĩnăng hoạt động 4 30.8 9 69.2 nhóm Tự tin trong giao tiếp ứng 2 15.4 11 84.6 xử với các bạn trong lớp SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
6. 6 2.4. Những mặt còn hạn chế Thực tế dạy học cho thấy, giáo viênđã cố gắng sử dụng nhiều biện pháp dạy họcđa dạng và khác nhau nhưng học sinh vẫn còn rất thụ động trong việc học tập. Từ đó sinh ra cảm giác nhàm chán trong giờ học, các em thấy khô khan bị động, Kết quả của việc này là kết quả học tập không cao, khôngđạt được hiệu quả như mong muốn. Bên cạnhđó cũng còn tồn tại trường hợp giáo viên trong quá trình công tác, mà cụ thể ở đây là công tác chủ nhiệmđã không nhiệt tình với công việc của mình. Các giáo viên có tâm lý làm cho xong việc, áp đặt học sinh trong các hoạt động mà không đặt các em vào trung tâm của mọi hoạt động giáo dục. Ví dụ cụ thể ở lớp 2D+1E do tôi chủ nhiệm ngay từ đầu năm khi tôi tiếp xúc với lớp, qua những tuần đầu học tập. Tôi cảm nhận các em tuy ngoan, nhưng còn lười học. Về nhà cóm được bố me nhắc nhở thì tốt, còn rất nhiềum không được sự quan tâm của phụ huynh thì hầu nhưbỏ bê việc học, ôn bài cũ, luyện viết, dẫnđến là lên lớp cácm thường quên các kiến thức cũ đã học.Điềuđócũng do cácm cònảnh hưởng nhiều về cách học và thường học tập theo kiểu thụ động, về đến nhà thì quên hết. Nếu thầy cô có nhắc nhở thì học vet, hiểu không chắc vấnđề. 3. Nguyên nhân 3.1. Nguyên nhân đạt được - Được sự quan tâm của Ban giám hiệu và các tổ chức,đoàn thể trong nhà trường trong các hoạtđộng giáo dục. - Nhà trường luôn tạođiều kiện thuận lợi cho giáo viên học tập lẫn nhau trao dồi kiến thức qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề, thao giảng cụm, thao giảng trường. - Các em học sinh rất ngoan, biết vâng lời thầy cô giáo, rất mạnh dạn trong các hoạtđộng chung của trường, lớp. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
7. 7 - Giáo viên có kinh nghiệm, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao, giờ nào việcđó, lên tiết dạy có giáo án vàđồ dùngđầyđủ đồ. - Giáo viên luôn luôn gần gũi ân cần, quan tâm với học sinh, tạo sự an tâm cho phụ huynh. - Làm tốt công tác tuyên truyền, tạo sự chú ý thu hút của phụ huynh trẻ, có ý thứcđưa trẻ đến trường đạt sỉ số cao. - Giáo viên luôn luôn gần gũiâncần với học sinh, sự tận tình chăm sóc của hội đồng sư phạm trong nhà trường, tạo sự an tâm cho phụ huynh 3.2. Nguyên nhân hạn chế – Về giáo viên: Chưa tạo ra được ý thức tích cực, tự giác trong học tập cho học sinh. Chưa phát huy tính sáng tạo cho các em học sinh. Các em còn nhút nhát, thiếu nhiệt tình trong hoạt động chung của trường, lớp. Chất lượng học tập của lớp chưa cao. – Về học sinh: Các em còn hiếu động, chưa nhiệt tình và lắng nghe thầy cô. Một bộ phận học sinh hay nói chuyện riêng, ỉ lại vào người khác. – Về phụ huynh: Một số phụ huynh lo làmăn kinh tế thiếu sự quan tâm đến việc học của các em, giao toàn bộ nhiệm vụ cho nhà trường. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
8. 8 III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. Căncứ thực hiện - Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học 2021 – 2022 của tổ, của lớp, của trường. - Căncứ vào tình hình thực tế của tổ, của lớp, của trường. - Để thực hiện tốt một số giải phápđể nâng cao chất lượng cho học sinh ở lớp 2D+1E Trường PTDTBT TH&THCS Trà Bùi . Tôi dựa trên kế hoạch chuyên môn, chương trình, tài liệu tham khảo,đóng góp ý kiến từ đồng nghiệp, các bài giảng của các cô giáođã từng dạy tôi và các lớp tập huấn chuyên môn, dựa vào thực trạng của học sinh ở các lớp. 2. Nội dung, phương pháp và giải pháp thực hiện a) Nội dung, phương pháp thực hiện * Nội dung - Tuyên truyền, thực hiện phòng, chống dịch COVID-19. - Tổ chức dạy học phân hóađối tượng học sinh. - Tổ chức dạy học tho hướng tích cực lấy học sinh làm trung tâm. - Tạo sự thân mật, gần gũi trong nhà trường. - Nâng cao ý thức tự học, tự rèn luyện cho học sinh. - Hình thành các kĩnăng vàđộng cơhọc tập cho học sinh. - Khuyến khích và tổ chức học sinh tham gia hoạt động trải nghiệm. - Đổi mới các phương pháp trong dạy họcvàtăng cường phối hợp với phụ huynh trong công tác chủ nhiệm lớp. * Phương pháp thực hiện - Phương pháp trực quan. - Phương pháp thực hành. - Nghiên cứu tài liệu. - Phương phápđàm thoại. - Phương phápđánh giá và so sánh. - Phương pháp kiểm tra. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
9. 9 b) Giải pháp thực hiện (một số giải pháp cá nhânđã áp dụng tại đơnvị vàđã mang lại hiệu quả cao) * Giải pháp 1: Thực hiện công tác phòng, chống dịch COVID-19 Dịch COVID-19 bùng phát ở nước tađã gây hậu quả nặng nề ảnh hưởng tới mọi mặt củađời sống xã hội,đặc biệt là lĩnh vực Giáo dục. Giáo viên, phụ huynh, học sinh gặp rất nhiều khó khăn về đời sống và trong hoạt động học tập. Vì vậy,để góp phần vào công tác chung tay phòng, chống dịch COVID- 19 nhằm giúp ổnđịnh tâm lý cho phụ huynh,đảm bảo sức khỏe cho giáo viên, phụ huynh và học sinh để công tác dạy và học diễn ra thuận lợi, với tinh thần “Chống dịch như chống giặc” tôi luôn tuyên truyền, nhắc nhở học sinh, phụ huynh thực hiện tốt Thôngđiệp 5K (khẩu trang, khử khuẩn, khoảng cách, không tụ tập, khai báo Y tế) của Bộ Y tế. Khi trường và lớp tôi được áp dụng hình thức dạy trực tiếp trở lại tôiđã chuẩn bị và thực hiện công tác phòng, chống dịch COVID-19 trong trường học, lớp học một cách linh hoạt, an toàn, phù hợp với tình hình mới nhất. Để chất lượng dạy và học của lớp, của trường không bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 tôiđã tiến hành thực hiện công tác phòng, chống dịch cho lớp tôi như sau: - Vệ sinh trường lớp sạchđep. - Chuẩn bị nước sát khuẩn. - Chuẩn bị khẩu trang và hướng dẫn học sinhđo khẩu trangđúng cách. - Đo thân nhiệt, theo dõi sức khỏe cho học sinh hằng ngày. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
10. 10 (Hình ảnh 1, 2: Vệ sinh trường, lớp sạch sẽ) (Hình ảnh 3, 4: Thực hiện khử khuẩn,đo thân nhiệt trước khi vào lớp) * Giải pháp 2: Phân loại học sinh theo năng lực và nhóm trìnhđộ. Giáo viên phải biết năng lực học tập của mỗi học sinhđể từ đó phân các em thành nhiều nhóm: Phân hoá tho đối tượng học sinh. Giáo viên có kế hoạch phương pháp cụ thể nhằm giúp học sinh học tốt hơn. Chỉ khi nắm được cụ thể và tương đối chính xác trình độ năng lực của từng học sinh trong lớp do mình giảng dạy hoặc giáo dục thì mới có những biện pháp giúp đỡ thích hợp, trước làđối với học sinh khá giỏi và học sinh yếu kém, quađó mà nâng cao chất lượng học tập chung của cả lớp và kiểm tra,đánh giá chính là cách giúp giáo viên phân loại học sinh. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
11. 11 Sau khi phân tích đặcđiểm của từng học sinh trong lớp, tôi tiến hành xếp chỗ ngồi cho học sinh sao cho phù hợp với đối tượng và nhóm trình độ của lớp. Khi 2 nhóm trìnhđộ làm việc theo nội dung khác nhau thì tôi bố trí mỗi nhóm quay về 1 phía bảng. Còn khi 2 nhóm trình độ cùng hoạt động chung một hoạtđộng như: Sinh hoạt lớp, các hoạt động tập thể thì tôi cho tất cả học sinh quay về một hướng tới giáo viên. Từ đó, tôi lập kế hoạch nhóm học tập,đôi bạn cùng tiến, tho tình hình chất lượng lớp, tạođiều kiện cho cácm được học tập, trao đổi, giúpđỡ lẫn nhau. (Hình ảnh 5, 6: Sắp xếp chỗ ngồi hợp lý cho học sinh) (Hình ảnh 7, 8: Xây dựng nhóm học tập, đôi bạn cùng tiến) SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
12. 12 * Giải pháp 3: Xây dựng hộiđồng tự quản của lớp Hội đồng tự quản lớp là nòng cốt, là cánh tay phải giúp cô giáo chủ nhiệm quản lý lớp. Thông thường, giáo viên chủ nhiệm thường chọn những em ngoan ngoãn, học giỏi, có năng khiếuđể làm hộiđồng tự quản nhưng bản thân tôi thì có thêm một chút khác biệt. Thành phần Hội đồng tự quản lớp luôn có mặtđầyđủ những học sinh thường mắc các lỗi trênđể tạođiều kiện cho cácm được tham gia vào các hoạt động, được quản lý các bạn và từ đó tự biết được trách nhiệm của mình trong giờ học. Chủ tịch Hội đồng tự quản là em học sinh gương mẫu, học giỏi nhất lớp, lanh lợi, biếtđiều khiển các bạn. Phó chủ tịch Hội đồng tự quản là 3 học sinh lanh lợi, ngoan ngoãn, chăm học. Vìđây là lực lượng nòng cốt, có khả năng giúpđỡ giáo viên trong các tiết họccũng nhưđiều hành các bạn duy trì nền nếp học tập. Nhóm trưởng là 3 bạn lanh le, phụ trách 3 nhóm: Thường xuyên giao nhiệm vụ cho các nhóm trưởng theo dõi bạn nào hay nói chuyện, hay nghịch trong giờ học cuối buổi học báo cáo cho cô giáo. Ban đồ dùng là những em hay lúng túng khi lấyđồ dùng học tập: để các m thường xuyên đến góc học tập lấy đồ dùng, giáo viên hỗ trợ, hướng dẫn các em cách lấy, dần dần các em sẽ có kĩnăng thao tác cũng nhưlấy và sử dụng đồ dùng học tập của mình và của lớp. Ban văn nghệ là những em thích hát và hay chạy ra ngoài chỗ ngồi: Bởi những em này là những em hiếu động, việc ngồi im một chỗ và tập trung là hết sức khó khăn, giáo viên tạođiều kiện cho cácm được thể hiện năng khiếu và sở thích của mình sauđó khn thưởng trước lớp và thường xuyên nhắc nhở kèm thođó là hôm nay bạn Như, bạn Mít ngồi học nghiêm túc, không còn chạy ra khỏi chỗ ngồi hay nghịch phá nữa, . Hội đồng tự quản lớp học được thayđổi luân phiên hàng tháng. Tháng đầu tiên là do cô giáo bầu chọn nhưngđến những tháng tiếp theo Hội đồng SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
13. 13 tự quản sẽ do các bạn trong lớp bầu chọn. Hàng ngày, hàng tuần, Hội đồng tự quản sẽ tiến hành công việc của mình. * Đầu giờ (giờ truy bài): Nhóm trưởng kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của các bạn: soạn sách vở đầyđủ theo thời khoá biểu, hoàn thành nhiệm vụ về nhà, mang đủ đồ dùng học tập. * Các nhóm trưởng tập hợp kết quả tổ của mình báo cáo với Chủ tịch hội đồng tự quản vàođầu mỗi giờ học, Chủ tịch hộiđồng tự quản sẽ báo cáo cô giáo chủ nhiệm. Thời gian ổn định tổ chức giáo viên trực tiếp nhắc nhở từng học sinh vi phạm hay khen ngợi nếu lớpđầyđủ. Trường hợp vi phạm hai lần trở lên giáo viên sẽ thông báo về cho phụ huynh học sinh biết để kịp thờiđônđốc con em thực hiện tốt nền nếp học tập. Có như thế các em mới nhớ và tạo thói quen có nền nếp tốt trong học tập. Qua một thời gian thực hiện bản thân tôi thấy có sự thayđổi rõ rệt: Những học sinh hay nói chuyện riêng, mất tập trung trong lớp dần tích cực hoạt động học, hăng hái xây dựng bài và trở nên gương mẫu trước các bạn. Mạnh dạn khiđi lấyđồ dùng học tập, sách vở để ngăn nắp. 98% các em luôn chuẩn bị đủ đồ dùng học tập và nhiệm vụ học tập về nhà trước khi đến lớp. * Giải pháp 4: Tạo sự thân mật, gần gũi giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh và học sinh Trong quá trình giảng dạy tôiđã tho dõi thấy một số em giao tiếp với bạn bè còn nhút nhát, rụt rè, nói cộc lốc, không đủ ý, đủ câu. Với thầy cô, người lớn thì lời nói chưa lễ phép, chưa tự tin. Khi tham gia vào các hoạt động, cácm chưa mạnh dạn trình bày ý kiến của mình trướcđámđông. Chính nhữngđiềuđó làmảnh hưởng không ít đến việc học tập của các em cũng nhưcủa lớp. Và một phần là vì học sinh lớp ghép hai nhóm trình độ khác nhau nên cácm cũng chưa thể hòa nhập, cởi mở trong các hoạt động học tập cũng như giao tiếp. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
14. 14 Vậyđể phát huy được tính tích cực, tự tin trong giao tiếp với thầy cô, bè bạn và khi tham gia các hoạt động của trường, của lớp, tôi nghĩrằng mỗi thầy cô giáo chủ nhiệm phải là người thayđổi. Giáo viên chủ nhiệm phải có sự quan tâm đối với học sinh trong lớp. Hằng ngày tôi luôn dành thời gian trò chuyện, gần gũi, luôn quan tâm đến từng học sinh, không chỉ những gì diễn ra ở lớp học mà còn quan tâm những gì liên quanđến đời sống của các em. Từ đó cácm sẽ cảm nhận được tình yêu thương của cô dành cho mình, và tôi luôn dành lời chúc khi các em có niềm vui, hay một lờiđộng viên khi các em có chuyện buồn. (Hình ảnh 9, 10: Cô giáo luôn thể hiện sự ân cần, quan tâm đến học sinh) Tôi luôn cố gắng tạo không khí lớp học thân thiện, gần gũi, nhe nhàng, hấp dẫn để học sinh được thỏa mái cởi mở và trình bày ý kiến cá nhân của mình. Chỉ khi các em xem lớp học là chính ngôi nhà của mình, xem thầy cô, bè bạn là những người thân của mình thì các em mới dễ dàng nói lên suy nghĩ của bản thân hơn. Ngoài giờ học, tôi còn tham gia cùng cácm chơi trò chơi, cùng cácm múa hát, trò chuyện, tâm sự để cô trò gần gũi, yêu thương nhau nhiều hơn. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
15. 15 (Hình ảnh 11, 12: Cô và trò cùng tham gia một số trò chơi) (Hình ảnh 13, 14: Cô giáo trò chuyện, tâm sự, tạo sự gần gũi với các em) * Giải pháp 5: Giáo viên xây dựng nền nếp trong học tập cho học sinh Trong một tiết dạy giáo viên cần bố trí tiến trình dạy học hợp lý, thuận tiện cho việc học sinh lấy, sử dụngđồ dùng học tập. Không nên một đồ dùng mà yêu cầu học sinh sử dụng nhiều lần xen kẻ trong tiết học mà cần sử dụng theo hình thức cuốn chiếuđể tránh tình trạng học sinh lúng túng. Trong tiết học khi cần phát biểu tôi hướng dẫn học sinh nếp giơ tay phát biểu như: chống khuỷu tay phải xuống bàn, giơ thẳng, bàn tay khép lại. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
16. 16 Không nói leo, gây ồn ào trong giờ học. Hoặc trong giờ tập viết: Ngoài việc hướng dẫn các em viếtđúng,đúng kỹ thuật vàđep thì trước khi viết bài cácmđồng thanh nhắc lại tư thế ngồi và cách cầm bút. Thường xuyên nhắc nhở học sinh cách giơ tay, cách trả lời, cách ngồi, cách cầm sách, bút qua từng tiết học. Nêu gương những học sinh thực hiện tốt để các bạn khác noi theo. * Ví dụ: Cô giáo hỏi: Vần /an/ âm gìđã học và âm gì chưa học? Học sinh A trả lời: âm /a/đã học, âm /n/ chưa học. Lúc này giáo viên cần sửa ngay cách trả lời cho học sinh bằng cách gọi học sinh trong lớp nhận xét cách trả lời của bạn để các em phát hiện ra bạn chưa trả lờiđầyđủ mà phải trả lời trọn ven câu là: “Thưa cô, vần /an/ có âm /a/đãhọc, âm /n/ chưa học ạ”. Sauđó mời bạn A nhắc lại câu trả lời. Cứ như thế, trong mỗi tiết học giáo viên uốn nắn dần cho học sinh. Phát âm trong dạy tiếng Việt cho học sinh rất quan trọng, học sinh phát âmđúng thì sẽ nhận diện chữ (đọc)đúng và viếtđúng. Ngược lại, nếu không được giáo viên quan tâm kĩ phần này, không được sửa chữa kịp thời các em sẽ dễ bị đọc sai do thói quen ở địa phương và dẫnđến viết sai do đọc sai. *Ví dụ: Khi dạy Bài 19: Ng ng Ngh ngh giáo viên cần cho học sinh quan sát kĩ hìnhảnh chú nghé trong bàiđể học sinh phát âmđúng âm ngh - Để dạy cho cácm phát âmđúng quả là rất khó, không phải chỉ một vài tiết học là xong. Như chúng tađã biết việc phát âm liên quan tới các cơ quan phát âm. Nếu chúng ta giúp học sinh vừa được nghe, vừa được quan sát sự phối hợp các cơ âm phát âm như hình dạng của môi, vị trí của răng, lưỡi thì các em sẽ dễ dàng phát âmđúng những âm cần họchơn là chỉ được nghe. - Vì vậy, khi dạy học sinh phát âm, giáo viên cần kết hợp sử dụng nhiều phương pháp, vừa nhìn (quan sát) kết hợp với nghe rồi làm theo mẫu và luyện tập thực hành ngay trên lớp. Trong quá trình dạy học giáo viên cần sử dụng đồ SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
17. 17 dùng trực quan để hướng dẫn cácm quan sát, so sánh, Ngoài hìnhảnh trong sách Tiếng Việt ra thì giáo viên cần phát huy tốt môi, miệng, lưỡi, răng của giáo viên khi dạy các em phát âm. *Ví dụ: khi dạy các em phát âm vần uyên,đây là tiếng địa phương nên cácm thường phát âm thành uên. Giáo viên cần cho các em quan sát tranh vẽ hoặc vật thật “con thuyền”để nhận diện vần uyên. Từ quan sát tranh, học sinh nghe giáo viên phát âm kết hợp với nhìnđộng tác từ miệng của giáo viên để nhận ra cách đọc và làm theo mẫu. Nhất là khi phát âm những âm có liên quan nhiều tới môi, đầulưỡi, răng. - Khi đọc những âm, vần như: r/d/gi học sinh còn gặp khó khăn, đọc thường bị vấp, phát âm hay nhầm ... Học sinh lớp 1 cũng thường phát âm sai các âm cơbản như: t, th, kh, ph; âm th (thờ) phát âm sai là (hờ), gi (gi) phát âm sai là (dờ); kh (khờ) phát âm sai là (đờ ); t (tờ) phát âm sai là (cờ); ph (phờ) phát âm sai là (hờ). Vì vậy khi dạy các mẫu này giáo viên cần nhắc lại các âm có các phát âm gần giống, phân tích lại cấu tạo của các âm này, cho học sinh luyện đọc nhiều lần các âm này cùng lúcđể các em dễ phân biệt. - Đối với những âm học sinh khó nhớ, qua việc phát âm mẫu, giáo viên cần chú trọng tới việc so sánh cấu tạo các âmđó với âm khác có cách đọc giống nhau. *Ví dụ: s – x ; tr – ch ; p – ph - Ngoài ra, với những âm không thể dùng phương pháp khẩu hình – so sánh, giáo viên có thể mô tả bằng hình vẽ hoặc bằng động tác cho dễ phân biệt. Chẳng hạn như khi dạy cho HSđọc âm s “sờ”, giáo viên có thể làmđộng tác lấy tay sờ vào một đồ vật nàođóđể giúp các em nhận diệnđúng, phát âm đúng và phân biệt với “x” khi ghép tiếng. Ngoài ra, trong quá trình giao tiếp hằng ngày tôi tiến hành sửa câu, sửa chữ, giúp học sinh thay đổi thói quen sử dụng tiếng dân tộc bằng tiếng phổ thông ở trường mọi lúc mọinơi,để học sinh nắm được vốn từ tiếng Việt, để rèn thói quen trong giao tiếp hằng ngày, khuyến khích học sinh sử dụng tiếng SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
18. 18 phổ thông. * Ví dụ: - Khi học sinh đến lớp nhìn thấy thầy cô giáo, cóm chào: “Chào cô ạ!” ,lúc này tôi liền sửa chom nóiđủ câu: “Em chào côạ !” và giải thích cho mđómới là câu chàođầyđủ thể hiện sự lễ phép của học trò đối với thầy cô giáo. Từ đó cácm hiểu được thế nào là câuđãđủ ý và một câu chào trọn ven để vận dụng vào cuộc sống hàng ngày. - Hay khi giao tiếp với bạn bè, một số m có cách xưng hô không phù hợp như dùng danh xưng “mày – tao”, với nhữngm này, tôi hướng dẫn các m dùng cách xưng hô phù hợp hơn, nhưxưng tên hay “ cậu – tớ”, “ bạn – mình”để tình bạn thêm thân thiện, gắn kết hơn. - Các em học sinh lớp tôi thường gọi ba me, ông bà, bạn bè hoặc người thân bằng cách xưng hô (Nó) tôiđãsửa cho cácm, không nên xưng hô (Nó) mà phải xưng hô là me em, ông em, chị em, bạn Hà, chú, cô, đó mới là cách xưng hôđúng. * Kết quả: - 100% học sinh biết giơ tay và trả lời đủ câu khi phát biểu ý kiến. - 100% học sinh ngồi viếtđúng tư thế khi học tập và viết bài. - Học sinh mạnh dạn, tự tin và sử dụng từ ngữ hợp lý khi giao tiếp. * Giải pháp 6:Đổi mới phương pháp dạy học nhằm rèn kỹ năng giao tiếp cho học sinh Đổi mới phương pháp dạy học là dạy và học tho hướng tích cực chủ động, sáng tạo trongđó học sinh phải tự phát hiện, tự giải quyết vấn đề, tự chiếm lĩnh kiến thức mới theo sự tổ chức và hướng dẫn hợp lý của giáo viên. Trong các tiết học, tôi đã vận dụng các phương pháp, hình thức dạy học phù hợp tạo điều kiện cho học sinh rèn luyện kĩ năng giao tiếp của mình. - Phương pháp thảo luận nhóm: Tổ chức nhóm là nhằm tạo cơhội cho mọi đối tượng được nói, được trình bày miệng trước nhóm, được mạnh dạn trình bày và biết cách trình bày SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
19. 19 một vấn đề trước tập thể. Từ đó, giúp cácm rèn kỹ năng giao tiếp, biểu hiện thái độ cử chỉ khi trình bày, mạnh dạn, tự tin hơn khi nói trướcđông người. Tôi thường cho học sinh xác định yêu cầu của bài tập, thảo luận nhómđôi, nhóm 4, thống nhất kết quả để thực hiện bài tập, sauđó đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình. Trong khi học sinh thảo luận nhóm, giáo viên cần quan sát, theo dõi và hướng dẫn, hỗ trợ khi các em gặp khó khăn trong quá trình thảo luận bằng cáchđặt câu hỏi, hướng dẫn trả lời, cung cấp thêm thông tin cho các em. (Hình ảnh 15, 16: Tổ chức thảo luận nhóm trong giờ học) Khi các nhóm trình bày, giáo viên yêu cầu nhóm khác phải lắng nghe nhóm bạn trình bày, nhận xét, bổ sung và so sánh cách làm, kết quả với nhóm mình. Đồng thời, giáo viên cần động viên, khuyến khích các nhóm và cá nhânđưa ra các câu hỏi có liên quanđến công việc của mỗi nhómđể học sinh trả lời. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”
20. 20 (Hình ảnh 17: Đại diện các nhóm trình bày trước lớp) Tôi luôn sử dụng phương pháp này vào giảng dạy nhằm làm cho tất cả học sinh được hoạt động, tạo không khí lớp học sôi động, hấp dẫn, các em tiếp thu bài cũng dễ dàng hơn,đặc biệt tạođiều kiệnđể các em bổ sung vốn tiếng Việt một cách hiệu quả. - Trò chơi học tập: Trò chơi học tập là hình thức học tập có hiệu quả đối với học sinh,đặc biệt là những em ngại giao tiếp, trò chơi học tập sẽ làm cho các em hứng thú hơn trong học tập. Vì vậy, tôiđãtổ chức thực hiện các trò chơi trong các giờ họcđể giúp học sinh được luyện tập, làm việc cá nhân, làm việc trongđơn vị nhóm, đơn vị lớp theo sự phân công và tinh thần hợp tác. Thông quađó trò chơi học tập tạo cơhội cho học sinh tự hoạt động, tự củng cố kiến thức, tự hoàn thiện kỹ năng giao tiếp của chính mình. Tôiđã linh hoạt, tổ chức trò chơi học tập trong giờ ra chơi hoặc giờ sinh hoạt lớp hay trong phần khởi động của mỗi giờ học. Qua các trò chơi này, học sinh lớp tôi được tăng cường rèn luyện các kiến thức và các em rất thích thú, phấn khởi trong quá trình giao tiếp. SK:“Biện pháp nâng cao chất lượng dạylớp ghép 1, 2 theo Chương trình GDPT 2018”