SKKN Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi tại lớp Lớn B trường Mầm non Hoa Sen - Thị trấn Trà Xuân - Huyện Trà Bồng

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi tại lớp Lớn B trường Mầm non Hoa Sen - Thị trấn Trà Xuân - Huyện Trà Bồng

1. 1 I. PHẦN MỞ ĐẦU Hiện nay với sự phát triển không ngừng của khoa học - công nghệ, văn hóa - nghệ thuật; trong giaiđoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước,đòi hỏi con người phảiđa năng, có khảnăng xử lý các vấn đề phát sinh trong cuộc sống một cách hiệu quả. Và để đápứng được nhu cầuđó thìđòi hỏi chúng ta phải có những kỹnăng sống cần thiết , kỹnăng sống không chỉ là nhận thức, màđó là cách vận dụng kiến thứcđã tích lũy được vào việc xử lý các tình huống xãy ra trong thực tiễn nhằm đạt hiệu quả cao nhất, quađó mà cuộc sống của con người trở nên ý nghĩa, vui vẻhơn. Kĩnăng sống có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ trong cuộc sốngở giađình, nhà trường và cộng đồng xã hội, cũng như đối với sự thành công của trẻ sau này. Kĩnăng sống của trẻmẫu giáo 5- 6 tuổi là một tập hợp/nhóm những kĩ năng cần thiết và quan trọng để trẻ thíchứng, tồn tại và phát triển trong xã hội. Giáo dục kĩnăng sống là một trong những nội dung quan trọng cần hướng đến để giáo dục cho trẻ em hiện nay. Mục tiêu của giáo dục kĩnăng sống cho trẻmẫu giáo 5- 6 tuổi nhằm giúp trẻtự tin, mạnh dạn, tựlực, linh hoạt, dễ hòa nhập, dễ chia sẻtạođiều kiện thuận lợi cho trẻ tham gia vào cuộc sống, chuẩn bịtốt cho việc trẻ chuẩn bị vào lớp Một. Thực tế, muốn nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục các cháu, phục vụ cho mục tiêu giáo dục mầm non,đòi hỏi giáo viên mầm non phải có sự đầu tư cao trong đổi mới hình thức các hoạt động giáo dục trẻ.Một trong các nội dung đổi mới hình thức giáo dục trẻ đó là việc: Tạo nhiều cơhội cho trẻ được tương tác với bạn, với cô. Tạo cơhội cho trẻ được trải nghiệm một cách hứng thú, sáng tạo và tích cực trong các hoạt động hằng ngày. Tạo cơhội để trẻ luyện tập, thúc đẩy trẻ thay đổi các giá trị, thái độ và hành vi trướcđó của mình nhằm lựa chọn những giá trị, thái độ và hành vi mới phù hợp.
2. 2 Thực hành vận dụng kiến thức và kĩnăng mới vào các tình huống cuộc sống thực tế. Những nội dung này đều nằm trong chương trình giáo dục kĩ năng sống rất cần thiết để trẻbước sang một giaiđoạn mới – giaiđoạn chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp Một. Thấy được tầm quan trọngđó, là một giáo viên đứng lớp 5- 6 tuổi tôiđã mạnh dạn đưa ra đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹnăng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi tại lớp Lớn B trường Mầm non Hoa Sen - thị trấn Trà Xuân - huyện Trà Bồng”
3. 3 II. PHẦN NỘI DUNG 1. Thời gian thực hiện Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹnăng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi tại lớp Lớn B trường Mầm non Hoa Sen - thị trấn Trà Xuân - huyện Trà Bồng” được thực hiện từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 3 năm 2023 tại lớp mẫu giáo lớn B trường mầm non Hoa Sen. 2.Đánh giá thực trạng Trong năm học 2022 - 2023 được sự phân công của nhà trường tôi được trực tiếp giảng dạy tại lớp mẫu giáo Lớn B với tổng số cháu là 45. Trong đó có 19 nữ và 26 nam. Đa số trẻ tiếp thu tốt nhưngđâuđó vẫn còn một số trẻ chưa có các kĩ năng sống cần thiết, còn phụ thuộc vào bốmẹ và cô giáo. Đa số giáo viên có trình độ chuyên môn vững vàng, lên các tiết dạy rất hay, gây hứng thú cho trẻhọc tập. Tuy nhiên, giáo viên chưa chú ý nhiều đến việc giáo dục kĩnăng sống cho trẻ hoặc nếu có chỉ là qua loa, mang tính hình thức, chưa thật sự chú tâm đến vấn đề này, vì vậy một số trẻkĩnăng sống đạt chưa cao. Bảng khảo sát vào thờiđiểm tháng 9 năm học 2023
4. 4 -Kỹnăng tự phục vụ đơn giản 27/45 trẻ đạt - Trẻ biết hợp tác, chia sẻ, phối hợp với bạn 25/45 trẻ đạt - Trẻ biết tựbảo vệbản thân và mọi người xung quanh 20/45 trẻ đạt - Trẻ nhận biết tình huống nguy hiểm và xử lý 26/45 trẻ đạt 2.1. Kết quả đạt được: *Về phía giáo viên -Tạo cơhội giúp cho giáo viên hiểu rõ hơn vềnội dung và phương pháp giáo dục để hình thành kĩnăng sống cho trẻ ,tích cực chủ động hơn trong việc giáo dục các kỹnăng cần thiết để giúp trẻ có nhiều kinh nghiệm và thích nghi tốt trong các hoạt độngở trường cũng như giađình và xã hội, tạo sựhứng thú hơn trong hoạt động giảng dạy tại lớp học của mình. - Giúp cho chất lượng giảng dạy được nâng cao rõ rệt hơn, giáo viên có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức lồng ghép các hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho trẻ. *Về phía học sinh: -Một ngày của trẻ ở trường mầm non trẻ được học hành và vui chơi thông qua các hoạt động “Học mà chơi – Chơi mà học” .Ởđây, trẻ tham gia vào các “hoạt động học” được tổ chức thông qua các trò chơi và trong quá trình chơi trẻsẽ phản ánh thể hiện những chuẩn mực đạo đức một cách nhẹ nhàng, tình cảm giúp trẻcảm thấy tự tin thể hiện. - Trong quá trình hoạt động trẻ được nói ra, chia sẻ những hiểu biết của mình với cô giáo, bạn bè với những người xung quanh đồng thời trẻ nêu lên thắc mắc, đặt câu hỏi để nghe thông tin từ người khác,đây chính là kĩnăng điều kiện về nhận thức của trẻ. - Phương pháp giảng dạy theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm” trong chương trình giáo dục mầm non hiện nay giúp trẻ hình thành kĩnăng sống cho trẻ được thông qua nhiều hoạt động khác nhau. Tuy nhiên, để giúp trẻ thể hiện được khảnăng của mình có hiệu quả thì rất cần thiết sựlồng ghép nội dung kĩ năng sống này vào các hoạt động giáo dục hằng ngày cho trẻ ở trường mầm
5. 5 non. Để làm đượcđiềuđó không ai khác ngoài cô giáo mầm non. Vì cô giáo mầm non luônđóng vai trò quan trọng đối với việc hình thành nhân cách cũng như cô thể hiện những tình cảm yêu thương, khơi gợi cho trẻ lòng nhân ái biết quan tâm giúp đỡ chăm sóc cho mọi người xung quanh. Chính vì vậy, tôiđã đặt mình vào những suy nghĩcủa trẻ để tìm hiểu nhu cầu, cảm xúc mong muốn đểtạo cho trẻcảm giác được tin tưởng. Từ đó, trẻtự tin mạnh dạn trong quá trình tham gia với bạn thông qua hoạt động học và chơiở trường. *Về phụ huynh: - Phụ huynhđã có ý thức trong việc giáo dục kỹnăng sống cho trẻ. - Phụ huynh cảm thấy hài lòng với những biểu hiện của con khi tham gia các hoạt độngở trường và giađình. 2.2 Những mặt còn hạn chế. -Sốlượng học sinh tại lớp quáđông so với quy định nên việc rèn luyện cho trẻkỹnăng sống cho trẻcủa giáo viên còn gặp một số khó khăn. -Một số trẻ chưa tự giác, hayỉlại vào bốmẹ. -Một số trẻ còn nhút nhá rụt rè, chưa mạnh dạn thực hiện một sốkĩ năng trong học tập, chưa phối hợp với bạn trong học tập vui chơi. - Khảnăng tiếp thu của trẻ trong một lớp không có sự đồng đều, có những trẻ chỉcần cô giải thích hướng dẫn làđã nhớ, nhưng cũng có những trẻ cô phải kiên trì hướng dẫn và giải thích lâu hơn. - Bên cạnhđó một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến vấn đề rèn luyện cho trẻkỹnăng sống mà chỉ quan tâm tới việc học số và chữ cái. 2.3 Nguyên nhân đạt được và nguyên nhân còn hạn chế * Nguyên nhân đạt được: - Được sự quan tâm, giúp đỡ, tạođiều kiện của Ban giám hiệu nhà trường như: + Tổ chức các buổi họp chuyên môn, trang bị tài liệu về giáo dục kĩ năng sống cho trẻ, đặc biệt là trẻ 5- 6 tuổi.
6. 6 + Lớp được trang bị đầy đủcơsởvật chất: thiết bị nghe nhìn, đồ dùng dạy học giúp cho trẻlĩnh hội kiến thức trong hoạt động học tập và vui chơi. -Bản thân thường xuyên trau dồi kiến thức, mởrộng vốn hiểu biết nhằm truyền đạt kiến thức đến cháu một cách hiệu quả nhất. -Đa số phụ huynh quan tâm phối hợp chặt chẽvới nhà trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. - Được sự quan tâm của phụ huynh trong việc cung cấp một số sách, báo, truyện giúp trẻmạnh dạn tự tin trong các mối quan hệvới các bạn và mọi người xung quanh. * Nguyên nhân còn hạn chế: -Một số trẻ trong lớp còn thụ động, chưa tự tin mạnh dạn khi hòa nhập và thích nghi với mọi người xung quanh. - Nhận thức của các cháu không có sự đồng đều, có những cháu khi cô truyền đạt kiến thức trẻnắm bắt rất nhanh nhưng có những trẻ phải nhắcđi nhắc lại nhiều lần các cháu mới để ý và tiếp thu. -Một số trẻ có bốmẹ đi làmăn xa,ởvới ông bà nên kĩnăng sống của trẻ khi tương tác với các bạn và mọi người xung quanh còn hạn chế. -Một số phụ huynh chưa thấy được tầm quan trọng trong việc giúp trẻ thể hiện trong giao tiếp, tương tác, thích nghi với trường lớp, chỉ chú trọng đến việc cho con học “chữ”, con phải biết đọc, biết viết trong những năm học ở trường mầm non. - Công tác tuyền truyền của giáo viên đến các bậc cha mẹcủa trẻvề các kĩ năng sống chưa thường xuyên. -Một số giáo viên chưa quan tâm nhiều đến việc giáo dục kĩnăng sống cho các cháu. Chính vì những vấn đề nhưvậy, trong những năm vừa qua tôiđã tìm ra các giải pháp có hiệu quả nhất nhằm giúp trẻ có kiến thức và tự tin thể hiện những hiểu biết của mình thông qua hoạt động học, hoạt động vui chơi... hình thành cho trẻkĩnăng sống để trẻ thíchứng và tựlập tốt hơn.
7. 7 III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. Căn cứ thực hiện Căn cứ theo Chương trình giáo dục mầm non hiện hành. Thông tư 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25/7/2009 của Bộ Trưởng Bộ Giáo dục vàĐào tạo, được sửa đổi, bổ sung một sốnội dung bởi Thông tưsố 51/2020/TT- BGDĐT ngày 31/12/2020 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục vàĐào tạo sửa đổi bổ sung một sốnội dung của Chương trình giáo dục mầm non ban hàng kèm theo Thông tưsố 12/2009/TT - BGDĐTđã được sửa đổi bổ sung bởi Thông tưsố 28/2016/TT-BGDĐT ngày 30/12/2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục vàĐào tạo. Căn cứ vào kế hoạch số 02/KH-MNHS ngày 29/9/2022 của Trường Mầm non Hoa Sen ban hành kế hoạch thực hiện nhiệm vụnăm học 2022- 2023; Căn cứ vào kế hoạch số 05/KH-MNHS ngày 04/10/2022 của Trường Mầm non Hoa Sen ban hành kế hoạch Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm năm học 2022-2023; Căn cứ vào kế hoạch của tổ chuyên môn. Căn cứ vào kế hoạch, đặcđiểm tình hình của lớp. Căn cứ vào tình hình lớp mẫu giáo lớn B trong năm học 2022 - 2023. 2. Nội dung, phương pháp và cách thức thực hiện 2.1 Nội dung, phương pháp *Nội dung: - Tích hợp giáo dục kỹnăng sống thông qua hoạt động học. - Tích hợp giáo dục kỹnăng sống thông qua các hoạt động vui chơi. - Tích hợp giáo dục kĩnăng sống cho trẻ ởmọi lúc mọi nơi - Tích hợp giáo dục kỹnăng sống thông qua các dịp lễhội, các hội thi và hoạt động tham quan.
8. 8 - Giáo dục kỹnăng sống cho trẻ thông qua phối hợp với các bậc phụ huynh. * Phương pháp: - Các phương pháp giáo dục kĩnăng sống cho trẻmẫu giáo 5- 6 tuổi. + Phương pháp trải nghiệm luyện tập. + Phương pháp làm mẫu, nêu gương. + Phương pháp trò chuyện. + Phương pháp thảo luận nhóm. + Phương pháp dùng tình cảm. + Phương pháp sửdụng truyền thông. 2.2. Giải pháp thực hiện 2.2.1. Tích hợp giáo dục kỹnăng sống thông qua hoạt động học. - Việc giáo dục kỹnăng sống được tích hợp trong tất cả các lĩnh vực không riêng một lĩnh vực nào và hiện nay cuộc sống hiện đại với muôn vàn tình huống xảy ra xung quanh trẻ, nếu không được chỉdạy và có những định hướng rõ ràng về những kỹnăng sống cần thiết thì trẻdễbị thụ động trong mọi hoạt động. -Với phương pháp giảng dạy “Lấy trẻ làm trung tâm” cô giáo chỉ là người gợi mở và bổ sung nhữngđiều trẻ chưa biết, chưa rõ, chưa hiểuđúng. Cô là người nêu ra vấn đề và cùng trẻ thảo luận cho đến khi trẻ hiểu thấuđáo vấn đề đó. Việc thảo luận theo nhóm giúp trẻ hiểu sâu hơn, sáng tạo hơn, từ đó trẻ biết chia sẻ, giúp đỡ các bạn. Cụ thể: - Cô chuẩn bịnội dung cần thảo luận với trẻ, không gian giao tiếp hấp dẫn, gây hứng thú. - Cô tạo môi trường vui vẻ, thoải mái, đầy cảm xúc giúp trẻcảm thấy được yêu thương, được chú ý, được âu yếm vỗvề và được tôn trọng, tự tin. - Cùng trò chuyện với trẻvề những gì diễn ra trong cuộc sống, và giải đáp những thắc mắc những gì trẻ chưa biết bằng hệ thống câu hỏi mở. Việc làm nàyđòi hỏi giáo viên cần nắm chắc đặcđiểm tâm sinh lý từng trẻ để đưa
9. 9 ra hệ thống câu hỏi phù hợp, tạo ra những tình huống cơhội giúp trẻ tham gia vào các hoạt động để trẻ thể hiện những hành động và tập cho trẻ các kỹnăng giao tiếp cởi mởvới bạn, nói lên ý kiến của mình và lắng nghe ý kiến của bạn trong quá trình hoạt động nhóm, trẻcũng có kỹnăngứng xử phù hợp nhẹ nhàng nhưsự quan tâm, chia sẻcủa mình với bạn và những người xung quanh. - Cuối cùng là cho trẻtự rút ra bài học giáo dục của mình, tự tích lũy kiến thức. Cụ thể: Hoạt động “Khám phá khoa học” - Ví dụ: Trong chủ đềbản thân hoạt động học khám phá khoa học đề tài “Khám phá về các bộ phận cơ thể bé” thì tôi cho trẻ làm việc nhóm để cùng nhau quan sát đưa ra nhận xét về các bộ phận cơ thể bé thì trẻ có được kỹ năng giao tiếp, thảo luận và lắng nghe ý kiến người khác. Ngoài ra tôi đặt thêm các tình huống như “Cách vệ sinh răng miệng như thế nào?”. Trẻ có thể lên trực tiếp thực hiện thao tác vệ sinh răng miệng, rửa mặt lau mặt, từ đó giúp trẻ tích lũy kinh nghiệm cho bản thân để có thêm những kỹnăng vệ sinh cơ thể đúng cách. Hìnhảnh 1: Trẻ hoạt động theo nhóm cùng các bạn Hoạt động làm quen văn học:
10. 10 - Đối với hoạt động văn học tôi lồng ghép giáo dục những giá trị nhân văn về tình cảm xã hội cho trẻ, giúp trẻ có những thói quen tốt như yêu thương, kính trọng và biếtơn mọi người. Ví dụ: Qua câu chuyện “Hai anh em” - Trẻ hiểu được ý nghĩa sâu sắc về tình cảm giađình anh chị em trong một nhà phải luôn yêu thương nhau, biết lo cho nhau, biết nhường nhịn nhau, - Ngoài ra tôi thường cho trẻ chơiđóng kịch, kể chuyện sáng tạo, trẻ được nhập vai các nhân vật để mô phỏng mối quan hệ giữa con người với nhau và với môi trường xung quanh, dựa trên các cốt truyện trong tác phẩm văn học. Quađó trẻ có cơhội được thể hiện cảm xúc và sự sáng tạo của mình khi nhập vai. Từ đó, kĩnăng sống của trẻ được cũng cố và phát triển. Đồng thời trẻsẽ được đứng trướcđámđông, được thể hiện bản thân, được bộc lộ khảnăng diễn xuất của mình từ đó giúp trẻ có thêm kỹnăng tự tin đứng trước đámđông và trẻsẽ hiểu được ý nghĩa của các câu chuyện, bài thơ sâu sắc hơn. Hìnhảnh 2: Trẻ chơiđóng kịch câu chuyện “Hai anh em” Hoạt động “giáo dục thể chất”
11. 11 - Đối với trẻ lứa tuổi mầm non, nhiều trẻvẫn có tâm lý rụt rè nhút nhát, không tự tin thậm chí ngại tham gia các bài tập vận động, hoạt động tập thể. Việc này dần sẽ hình thành tâm lý thụ độngở trẻ và rất khó để trẻbộc lộ tiềm năng của bản thân. Thông qua các bài tập giáo dục thể chất trên lớp từ đơn giản đến phực tạp tôi muốn hướng đến việc giúp trẻ biết chấp nhận khó khăn vượt qua thử thách, rèn kỹnăng định hướng trong không gian, ngoài ra có các trò chơi mang tính chất tập thể thì sẽ giúp trẻ biết hợp tác, kiên trì cùng bạn hoàn thành nhiệm vụ. Ví dụ: Hoạt động giáo dục thể chất “Bật liên tục vào vòng” - Giúp trẻ thực hiện được vận động cơbản bật liên tục vào vòng, từ đó giúp trẻ có ý chí luyện tập thểdục, biết chấp nhận những bài tập mà cô giáo đưa ra và cốgắn để thực hiện tốt bài tậpđó. Hìnhảnh 3: Trẻ tham gia hoạt động giáo dục thể chất “Bật liên tục vào vòng”
12. 12 Hìnhảnh 4: Trẻ tham chơi trò chơi “ chuyền bóng qua đầu” -Mỗi hoạt động học tôiđiều cốgắn lồng ghép để giáo dục cho trẻ các kỹnăng sống cần thiết, để trẻ tích lũy và dần trở thành thói quen hàng ngày cho trẻ, có như thế thì những kỹnăng mà trẻhọc được sẻ đạt hiệu quả cao nhất. 2.2.2. Tích hợp giáo dục kỹnăng sống thông qua các hoạt động vui chơi. “Những gì chúng ta nói trẻsẽ quên, những gì chúng ta cho trẻ xem trẻ sẽ nhớ, nhưng những gì chúng ta cho trẻ thực hành trải nghiệm thì trẻsẽ hiểu”. - Để hình thành kỹnăng sống cho trẻ ta sửdụng cả ba phương pháp: Phương pháp dùng lời, phương pháp trực quan và phương pháp thực hành trải nghiệmđan xen với nhau. Có nhưvậy, những kỹnăng sống mà trẻ có được mới bền vững. - Trong các hoạt động của trẻmẫu giáoở trường mầm non hoạt động vui chơiđóng vai trò chủ đạo, thông qua vui chơi trẻ có nhiều cơhội thể hiện khảnăng của trẻ, đặc biệt là hoạt động góc. Khi vào vai chơi có những công
13. 13 việc và tình huống mà trẻsẽ phải tự mình xử lý. Khi tự mình xử lý các tình huống trẻsẽ rút ra kinh nghiệm và sẽvận dụng được trong cuộc sống thực tiễn sau này. - Trong hoạt động vui chơi trẻ được thực hành trải nghiệm với nhiều vai chơi khác nhau phảnảnh trong cuộc sống của người lớn, tôi tiến hành lồng ghép kĩnăng sống vào các hoạt động vui chơi. Trên thực tế, trò chơi đóng vai giúp trẻ có cơhội để mô phỏng hiện thực cuộc sống xã hội, là cơhội để thể hiện một cáchđa dạng các tình huống. Trẻhọc cách cưxử, hợp tác với bạn, dọn dẹp đồ chơi, học các qui tắc trong cuộc sống, trò chuyệnđóng các vai trò xã hội khác nhau như: bố, mẹ, đầu bếp, bác sĩ, y tá - Phát triển kĩnăng sống cho trẻ ởlứa tuổi mầm non không cần quá cao siêu chỉ đơn giản là giao tiếp tốt, biết vui chơi với bạn, biết xin lỗi hoặc cảm ơnđúng lúc, dễ thích nghi với môi trường khác nhau. Vì vậy, tôiđã nhẹ nhàng phân tích hướng dẫn thực hành cho trẻ xem, chứ không mắng phạt trẻ, tạo cho trẻcảm giác tự tin, không xấu hổ trướcđámđông. Những buổi đầu trẻ có thểbỡ ngỡ và tỏ ra thiếu tự tin. Tôi chú ý đến những hành động của trẻ khi chơi với bạn. Khi tham gia các hoạt động, trẻ được giao tiếp với nhau bằng những lời nói nhỏ nhẹ, ân cần, lễ phép, những lời cảmơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay....tôi theo dõi lắng nghe đểkịp thời uốn nắn trẻ khi có biểu hiện chưa chuẩn mực. Quađó, giúp trẻ hình thành thói quen hành vi văn minh trong giao tiếpứng xử. Ví dụ: Góc chơi phân vai Qua trò chơi Bán hàng: - Người bán hàng chào hỏi khách hàng, giới thiệu về các sản phẩm mìnhđang bán : Cô, chú mua gìạ? Hôm nay trái cây tươi lắmạ? Cô mua bao nhiêuạ? - Ngườiđi mua hàng trật tự khi mua, nói tên hàng cần mua: Trái cây này bao nhiêu tiền 1 cân vậy cô? Bán cho tôi 2 cân Xoài. - Trẻ biết cách giao tiếp khi mua hàng và bán hàng
14. 14 Hìnhảnh 5: Trẻ chơiở nhóm bán hàng. - Trò chơiđóng vai Y tá – Bác sĩ: - Bác sĩ biết hỏi thăm bệnh nhân ân cần, “Cháuđau chỗ nào? Cháu có mệt lắm không? ...” - Y tá phát thuốc dặn dò bệnh nhân uống thuốc. -Bệnh nhân nhận thuốc bằng hai tay và nói lời cảmơn với bác sĩ, y tá - Nhóm chơi giađình: Trẻ nhập vai mẹ làm công việc nội trợ, bố quan tâm chia sẽ công việc nội trợvới mẹ, từ đó trẻhọc được kỹnăng biết quan tâm chia sẽ giúp đỡ những người thân trong giađình. Hìnhảnh 6: Trẻ chơiở góc giađình. - Góc xây dựng: Khi trẻ chơi góc xây dựng trẻ nhập vai vào các chú công nhân xây dựng các công trình cùng thảo luận và phân chia công việc.
15. 15 Trong quá trình chơi trẻsẽ phát triển kỹnăng giao tiếp, xử lý tình huống khi chơi, đặc biệt là kỹnăng hợp tác hoàn thành công việc. Ngoài ra trẻ còn biết cách lao động an toàn, không đểbị thương khi tham gia thực hiện công trình. Qua trò chơi này giúp tình bạn của trẻgắn kết hơn và hiểu nhau hơn. Quá trình chơi sẽ giáo dục kỹnăng sống hướng tới làm thay đổi hành vi của trẻ theo hướng tích cực, Hìnhảnh 7: Trẻ chơiở góc xây dựng - Góc nghệ thuật: Khi trẻ thực hành cầm kéo, chơi với đất nặn, làm tranh với các loại hột hạt thì tôi luôn bên cạnh nhắc nhỡ trẻ cách sửdụng kéo sao cho an toàn và hột hạt thì không cho vào mũi, miệng, tai. Dần dần trẻsẽ hình thành thói quen và có được kỹnăng đảm bảo an toàn khi sửdụng các đồ vật có thể gây nguy hiểm. Hìnhảnh 8: Trẻ chơiở góc nghệ thuật
16. 16 - Qua hoạt động vui chơi trẻ có thể bày tỏ tình cảm của mình thông qua các mối quan hệvới bạn chơi, học được kĩnăng cần thiết để giao tiếp một cách có hiệu quảvới người lớn và trẻ khác, trải nghiệm các kĩnăng sống như chia sẻ, nhường nhịn, chờ đến lượt giúp trẻ trở nên đồng cảm với người khác. Đây chính là những kĩnăng cần thiết để trẻ hòa nhập vào cuộc sống xã hội. 2.2.3. Tích hợp giáo dục kĩnăng sống cho trẻ ởmọi lúc mọi nơi. - Trong các hoạt động hằng ngày của trẻ ở trường, trẻdễ được tiếp cận những gì mà cô giáo, người lớn, bạn bèđã làm. Cụ thể: - Giờ đón trẻ và trả trẻ tôi ân cần và chuẩn mực trong cách xưng hô với bốmẹ trẻ, tôi tập cho trẻ chào thưa lễ phép với cô và bốmẹ trẻ. - Đến lớp tôi cho trẻtựcất đồ dùng cá nhân và viết ký hiệu vào sữa của mình. Hìnhảnh 9: Trẻtựcất dép và ghi kí hiệu vào sữa - Ngoài ra, tôi còn dạy trẻ nghi thức văn hóa trongăn uống, quađó dạy trẻkỹnăng lao động tự phục vụ, tự chăm sóc bản thân, rèn tính tựlập như: Vào giờ ăn biết tự kê bàn ghế, biết tựrửa tay sạch sẽbằng xà phòng trước và sau khiăn , biết cách sửdụng những đồ dùng, vật dụng trongăn uống một cáchđúng đắn,ăn uống gọn gàng, không rơi vãi, ngồi ngay ngắn,ăn hết suất, không làmảnh hưởng đến người xung quanh. Vào giờ ngủ, trẻ biết tựlấy gối
17. 17 xếp ngay ngắn và nằm ngủ ngoan không gâyồn cho bạn khác Quađó, trẻ hình thành kĩnăng biết phối hợp với bạn, quan tâm, giúp đỡbạn và cốgắng hoàn thành nhiệm vụ được giao. - Giờ hoạt động ngoài trời, dạo chơi tham quan...tôi đều quan tâm nhắc nhở trẻ luôn có những ý thức và hành động tốt như biếtđoàn kết vui chơi cùng bạn, khi làm việc gì sai với bạn với cô thì phải biết xin lỗi, ai cho gì thì nhận bằng hai tay và cảmơn, biết giữvệ sinh môi trường, thân thểsạch sẽ... - Vào giờ chơi theo ý thích buổi chiều tôi lồng ghép những nội dung giáo dục kĩnăng sống để cùng trẻ trò chuyện, thảo luận và thực hành cùng trẻ giúp trẻ có thêm nhiều kĩnăng về thực hành cuộc sống, về những tình huống bất ngờ có thểxảy ra xung quanh trẻ, về cáchứng xửvăn hóa trong cuộc sống xã hội như“Kĩnăng cứuđuối”,“Làm gì khi có bạn bị điện giật?”; “Văn hóa khiđi xe buýt” “ Nếu người lạ cho quà bé sẽ làm gì? Để trẻ có được kỹ năngứng xử, nhận biết được các tình huống nguy hiểm cũng như cách giải quyết những tình huốngđó, từ đó hình thành được kỹnăng sống để trẻ áp dụng vào thực tiễn nếu nhưgặp những tình huốngđó ngoài đời. Hìnhảnh 10: Hoạt động thực hành “Bé làm gì khi có người bị điện giật”
18. 18 Hìnhảnh 11: Trẻ thực hành “Văn hóa khiđi xe buýt” nhường ghế cho người già và cho phụnữ mang thai. Hìnhảnh 12: Trẻ thực hành“Nếu người lạ cho quà bé sẽ làm gì?” Bé không nhận quà của người lạnếu chưa được bốmẹ đồng ý. 2.2.4. Tích hợp giáo dục kỹnăng sống thông qua các dịp lễhội, các hội thi và hoạt động tham quan. -Đây là một trong những hoạt động giúp trẻ có nhiều kinh nghiệm trong việc trau dồi kỹnăng sống cho bản thân trẻ. Thông qua các ngày hội,
19. 19 ngày lễ như: Ngày tết Trung Thu, ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12, ngày Quốc tế phụnữ 8/3, ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6, ... thì nhà trường tổ chức các hoạt động văn nghệ, các trò chơi dân gian, hoạt động tham quan nhằm giúp trẻ hiểu rõ hơn về ý nghĩa của những ngày lễ đồng thời ôn lại truyền thống của dân tộc để giáo dục trẻ lòng tự hào dân tộc, biết nhớ ơn những ngườiđã hy sinh cho lợi ích dân tộc, lợi ích trồng người. Thông quađó trẻ được học hỏi và có thêm những kiến thức xã hội, các kỹnăng sống của trẻ được hình thành nhiều hơn. Ví dụ ở các hội thi - Để khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của trẻ thì nhà trường tổ chức các hội thi như: Hội thi bé khéo tay - bé nhanh trí, bé với an toàn giao thông, ... Giúp hình thànhở trẻkỹnăng sáng tạo, kiên trì, hợp tác tự tin thể hiện trướcđámđông. Các hội thi này trẻrất hứng thú, tích cực tham gia và đạt được nhiều giải thưởng cao. Hìnhảnh 13: Trẻ tham gia hội thi “Giáo dục an toàn giao thông”
20. 20 Hìnhảnh 14: Trẻ tham gia hội thi “Bé khéo tay , nhanh trí” Thông qua hoạt động tham quan - Qua hoạt động tham quan trẻrất háo hức và mong chờ, việc cho trẻ tham quan trường tiểu học, Doanh trại bộ đội, Viện bảo tàng, Quảng Trường 28/8 ... nhằm chuẩn bịsẵn sàng tâm lý cho trẻ vào lớp một và hình thànhở trẻ tình yêu quê hương đất nước. Từ đó rèn trẻ biết sắp xếp hàng khi vào các điểm tham quan và giữ trật tự trong thời gian dài. Đặc biệt giáo dục trẻ biết giữ an toàn cho bản thân khôngđi theo người lạ ở cácđiểm du lịch, ngồi trên xe thắt dây an toàn, ... Với những hoạt động trải nghiệm nhưvậyđã rèn luyện được cho trẻ tính kiên nhẫn, phát triển kỹnăng giao tiếp, kỹnăng sống tự tin, phát triển tình cảm, nhận thức, kĩnăng tựbảo vệ ở trẻ.