SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số 1 Hương Trà

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số 1 Hương Trà

1. MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG CHƯƠNG 1. PHẦN MỞ ĐẦU 2 CHƯƠNG 2. NỘI DUNG 4 1. THỜI GIAN THỰC HIỆN 4 2.ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG 4 2.1. Kết quả đạt được 6 2.2. Những mặc còn hạn chế 7 2.3. Nguyên nhân đạt được và nguyên nhân hạn chế9 2.3.1. Nguyên nhân đạt được 9 2.3.2. Nguyên nhân hạn chế 9 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 11 1. CĂN CỨ THỰC HIỆN 11 2. NỘI DUNG, GIẢI PHÁP VÀ CÁCH THỨC THỰC HIỆN 12 2.1. Nội dung và phương pháp 12 2.1.1. Nội dung 12 2.1.2. Phương pháp 13 2.2. Giải pháp thực hiện 13 2.2.1. Giải pháp đối với giáo viên 13 2.2.2. Giải pháp đối với học sinh 23 CHƯƠNG 4. KẾT LUẬN 25 1. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC 25 2. PHẠM VI ÁP DỤNG 28 TÀI LIỆU THAM KHẢO 29
2. Trang2 CHƯƠNG I PHẦN MỞ ĐẦU Giáo dục,đào tạo luôn đượcưu tiên đầu tư trong các chương trình, kế hoạch phát triền kinh tế – xã hội. Trong những năm qua sự nghiệp giáo dục và đào tạo luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm và đầu tư, coi giáo dục vàđào tạo là quốc sách hàng đầu. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013đã được Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) thông qua đề ra quanđiểm chỉ đạo về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục vàđào tạo trongđiều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Để nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường nhằm phát triển các năng lực, phẩm chất tốt cho học sinh theođúng tinh thần Nghị quyếtđã nêu thì quá trình thực hiện nhiệm vụ giảng dạyở trường học là hết sức quan trọng. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụhọc tập, tổ chuyên môn có chức năng, nhiệm vụrất quan trọng. Tổ chuyên môn tổ chức thực hiện, kiểm trađánh giá vềkết quả giảng dạy và học tập, về phương pháp, về đổi mới nội dung chương trình,... một cách sát thực nhất. Tổ chuyên môn luôn theo sát giáo viên trong tổ đểnắm bắt tình hình giảng dạy, phát huy nhữngưuđiểm đồng thời khắc phục những yếu kém về khảnăng chuyên môn, phương pháp giảng dạy, tinh thần học tập của từng thành viên nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong hoạt động giáo dục của nhà trường. Trong những năm qua, sinh hoạt chuyên môn tại trường phổ thông được thực hiện và duy trì khá thường xuyên. Sinh hoạt chuyên môn không chỉ giúp mỗi giáo viên nâng cao năng lự môn cho bản thân mà còn là môi trường để tình đồng nghiệp trở nênđoàn kết, yêu thương giữa tất cả giáo viên, giúp họ hỗ trợlẫn nhau trên các lĩnh vực; hình thành môi trường học tập tốt đẹp cũng như truyền thống, bản sắc văn hóa riêng của nhà trường. Tuy nhiên, hoạt động của tổ chuyên môn trong việc sinh hoạt hiện nay bộc lộ nhiều vấn đềbất cập cần phải thay đổi về chất lượng trong các buổi sinh hoạt của các tổ chuyên môn dẫn đến chất lượng dạy và học tại đơn vị không phát triển, thậm chíđi xuống, Đứng trước nhữngđòi hỏi của đổi mới giáo dục hiện nay, tôi thấy chất lượng sinh hoạt chuyên môn của trường mình chưa thật sự hiệu quả. Vì thế, để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn của nhà trường, đồng thời phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới 2018 được xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh; tạo môi trường học tập và rèn luyện giúp học sinh phát triển hài hoà về thể chất và tinh thần,đáp ứng nhu cầu phát triển của cá nhân và phát huy năng lực của tổ chuyên môn trong nhà trường, tôiđã mạnh dạn chọn sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
3. Trang3 Trường PTDTBT TH số1Hương Trà”. Chính vì thế tôi muốn chia sẻ những giải pháp này đến các tổ chuyên môn để cùng nhau trao đổi, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm và hơn nữa nhằm nâng cao hiểu quả trong các buổi sinh hoạt chuyên môn. CHƯƠNG 2 NỘI DUNG 1. THỜI GIAN THỰC HIỆN Bắt đầu nghiên cứu và viết sáng kiến kinh nghiệm từnăm 2021 đến năm 2022. 2.ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG *Về Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học số1Hương Trà: Xã Hương Trà là xã nằmở vùng đặc biệt khó khăn của huyện Trà Bồng, được sáp nhập từ 2 xã Trà Nham và Trà Lãnh (thuộc Tây Trà cũ). Trường có 4điểm trường gồmĐiểm Trường chính (Trà Linh),điểm Trà Lương,điểm Trà Liên 1,điểm Trà Liên 2. Trường có diện tích rộng 1920m2, Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
4. Trang4 sân chơi được lót gạch và bê tông, có cây xanh bóng mát. Đủ phòng học, phòng bộ môn và được trang trí sạch, đẹp. Cơsởvật chấtđápứng được nhu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy hiện nay theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Được sự quan tâm đầu tư hỗ trợcảvề tinh thần lẫn vật chất của Đảngủy, chính quyền địa phương, sự phối hợp nhiệt tình của các ban ngànhđoàn thể. Hầu hết học sinh là người dân tộc thiểu số, đời sống khó khăn, thiếu thốn, nhà cách xa trường, đường sáđi lại gặp nhiều khó khăn.Đa số các em là hộ nghèo và cận nghèo xã. Banđại diện ban phụ huynh của trườngủng hộ và phối kết hợp chặt chẽ, tích cực với các hoạtđộng của nhà trường. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều giađình phụ huynh thiếu quan tâm chăm lo cho con em mình, khoán trắng việc giáo dục, dạy dỗ cho nhà trường, gây khó khăn rất nhiều cho việc nâng cao chất lượng học tập. Nhà trường luôn tạo dựng môi trường giáo dục thân thiện, sáng tạo, năng động đểmỗi học sinh phát triển tốiđa khảnăng của bản thânđápứng yêu cầu đổi mới của đất nước. Xây dựng được: tinh thầnđoàn kết dân chủ, kỷcương, tình thương, trách nhiệm và sựhợp tác trong hội đồng sư phạm nhà trường. * Trường lớp và học sinh: Trường có 15 phòng học, 04 phòng bộ môn (Tin, Anh, Âm nhạc, Nghệ thuật); 03 phòng dùng cho thư viện, 01 phòng Hiệu trưởng, 01 phòng Phó hiệu trưởng, 01 phòng hội đồng, 01 phòng kế toán, 01 phòng y tế, 01 phòng đội. Trường có 13 lớp (12 lớp đơn, 01 lóp ghép) với 269 học sinh (trongđó 144 nữ), tỉlệ HS trên lớp đảm bảo theo quy định. Hầu hết các em đều ngoan, vâng lời thầy cô giáo, có ý thức trong học tập, biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh trường lớp; biếtđoàn kết, giúp đỡbạn bè để cùng nhau tiến bộ. Có 13 lớp học 9 buổi/ngày đạt tỉlệ 100%. Lớp học được thiết kế khoa học, đủ đồ dùng phương tiện, có hệ thống đèn chiếu sáng, quạtđiện, thuận lợi cho thầy và trò học tập trong mọiđiều kiện thời tiết. Về đồ dùng, thiết bịdạy học cơbảnđápứng được hoạt động dạy và học. Học sinh có đủ sách giáo khoa và dụng cụhọc tập. *Về công tác tổ chức đội ngũtổ chuyên môn trong nhà trường: Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
5. Trang5 Trường có ba tổ chuyên môn: Tổ1gồm các khối lớp 1, Tổ2gồm các khối lớp 2, 3 và Tổ3gồm các khối lớp 4, 5. Sốlượng thành viên các tổ được phân công đồng đều và thực hiện đảm bảo theo quy định vàđúng theo năng lực chuyên môn của mình. Đa số giáo viên đảm bảo về chuẩn trình độ chuyên môn. Nhiều giáo viên có thời gian công tác lâu năm và có kinh nghiệm trong giảng dạy. 2.1. Kết quả đạt được Triển khai các văn bản của các cấp đến toàn thể cán bộ giáo viên trong toàn trường. Công tác tổ chức cho tổ chuyên môn vào đầu mỗi năm học, bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó, biên chế giáo viên vào tổ; quy định chức năng nhiệm vụ cho tổ chuyên môn. Công tác xây dựng, triển khai kế hoạch năm học của nhà trường tới tổ chuyên môn. Công tác kiểm tra, giám sát,đánh giá hoạt động của tổ chuyên môn và các thành viên của tổ. Hiệu trưởng tạo mối liên kết giữa tổ chuyên môn với các tổ chứcđoàn thể trong nhà trường và trao đổi học tập kinh nghiệm với các tổ chuyên môn của những trường khác. Công tác xây dựng kế hoạch thực hiện công tác bồi dưỡng, phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, tổ chuyên môn luôn được đề cao. Chỉ đạo Tổ trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch của tổ nhằm triển khai cụ thể theo kế hoạch giáo dục của nhà trường. Chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn quản lý đội ngũ giáo viên trong tổ thực hiện nghiêm túc nội quy, quy chế chuyên môn theo quy định. Chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn thực hiện sinh hoạt tổ và bồi dưỡng, chuyên môn cho giáo viên, hướng dẫn giáo viên thực hiện soạn bài, dự giờ thăm lớp, xây dựng các nội dung sinh hoạt cho phù hợp với học sinh và tình hình địa phương. Chỉ đạo tổ chuyên môn quản lý việc kiểm trađánh giá xếp loại học sinh của giáo viên theo quy định. Sự phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh học sinh trong việc giáo dục các em luôn được chú trọng. Hướng dẫn tổ trưởng chuyên môn triển khai áp dụng sáng kiến kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu khoa học vào hoạt động giảng dạy, giáo dục. Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
6. Trang6 2.2. Những mặt còn hạn chế: Tổ chuyên môn sinh hoạt định kì hai tuần một lần và các sinh hoạt khác khi có nhu cầu công việc. Các bước và nội dung sinh hoạt còn sơ sài chưa thu hút được giáo viên. Vấn đề đưa ra trao đổi chưađi sâu vào trọng tâm, chưa phong phú và chưa phù hợp với đối tượng học sinh, những vấn đềmới và khó ít được đưa ra bàn bạc, thảo luận và tháo gỡ. Chính vì vậy không khí buổi sinh hoạt thường im lặng, đơnđiệu. Thời gian sinh hoạt tổ thường rất ngắn khoảng 30- 40 phút,đôi lúc còn lợi dụng vào buổi trưa hoặc vào giờ ra chơi, nội dung đưa ra chủyếu là đối phó, qua loa. Các bước trong Sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học chưa được thực hiện một cách rõ ràng. Chưa tổ chức cho giáo viên thảo luận những vấn đềmới, chưa tìm hiểu kĩnội dung chương trình để sinh hoạt, chưa dự kiến được những vấn đề có thểnảy sinh trong quá trình thực hiện chương trình và dự kiến các biện pháp giải quyết khả thi theo khảnăng của giáo viên. Một số giáo viên chưa nắm chương trình toàn cấp, chưa thấy được vị trí và yêu cầu về trình độ kiến thức mà khối mình cần đạt. Dẫn đến không xác định những vấn đềcốt lõi, trọng tâm đểcần tập trung rút kinh nghiệm cho bản thân hoặc cần thảo luậnởtổ chuyên môn. Tổ chuyên môn chưa mạnh dạn trong việc xây dựng những nội dung và chuyên đềmới trong sinh hoạt, thườngđi theo lối mòn; ít đầu tư và thường khôngđào sâu khối kiến thức và những chuyên đềmới. Có tổ chức thảo luận nội dung chương trình để phát hiện những vấn đề khó khi dạy, phân tích các phương pháp có thểvận dụng nhưng chưa nêu rõ những chỗmạnh, chỗyếu của mỗi phương pháp. Cách sửdụng đồ dùng dạy học sẵn có và tự làm, nhưng phong trào chưa mạnh, giáo viên chủyếu chỉ làm lại những đồ dùngđã cũ, thiếu sự sáng tạo, thiếu đầu tư nghiên cứu. Tổ chức việc dự giờ và phân tích sư phạm giờdạy của giáo viên trong phạm vi tổ còn hạn chế. Tổ chức thao giảng về đổi mới phương pháp và hình thức dạy học: cóđánh giá, rút kinh nghiệm nhưng chưa thật tốt, chỉ nhận xét ưu khuyếtđiểm của tiết dạy chưa làm tốt công tác tưvấn, thúc đẩy. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa: Tổ trưởng chuyên môn căn cứ vào kế hoạch giáo dục tổ, phân công giáo viên phụ trách từng hoạt động. Nhưng giáo viên chưa tích cực tham gia do xem nhẹ các hoạt động này, chủyếu giao phó cho tổng phụ trách nên phong trào chưa mạnh, chất lượng chưa cao. Việc chuẩn bịkế hoạch cho buổi sinh hoạt chuyên môn chưa khoa học, nội dung sinh hoạt còn sơ sài. Tổ trưởngđánh giá tình hình hoạt động tháng qua và đưa ra kế hoạch hoạt động tháng tới. Các thành viên trong tổ chưa Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
7. Trang7 mạnh dạn trao đổi về chuyên môn, nặng vềhỏiđáp ít tranh luận và ítđóng góp ý kiến của mình về hoạt động chuyên môn. Xác định mục tiêu, nội dung, cách thức tiến hành một buổi sinh hoạt chuyên môn chưa rõ ràng còn theo vụ việc, chưa sáng tạo, đổi mới phương pháp hoạt động của tổ chuyên môn nên tạo sự nhàm chán cho các thành viên trong tổ. Giao khoán cho giáo viên trong tổ khi lên tiết dạy và báo cáo chuyên đề, nhiệm vụdạy và báo cáo thường giao cho giáo viên mới công tác. Sự chuẩn bịvềnội dung của các thành viên trước buổi họp còn hạn chế. Minh chứng cho buổi họp chỉ được cô đọng bằng biên bản của tổ nên những giải pháp tốt, những ý kiến hay của các thành viên chưa được nhân rộng hoặc áp dụng thíđiểm. Trong buổi sinh hoạt ít tuyên truyền, phổ biến những vấn đềvề chủ trương, đường lối về giáo dục, 2.3. Nguyên nhân đạt được và nguyên nhân hạn chế: 2.3.1. Nguyên nhân đạt được: Nhờsự quan tâm của các cấp lãnh đạo trong việc phát triển giáo dục, cơ sởvật chất, chế độ chính sách, đối với dơn vị trường. Nhà trường triển khai cụ thể các văn bản chỉ đạo của các cấp trong việc xậy dựng và phát triển giáo dục trong toàn trường. Kế hoạch giáo dục nhà trường được xây dựng một các cụ thể, rõ ràng, chi tiết cho các hoạt động giáo dục. Phân công nhiệm vụ cho các tổ, bộ phận một cách công bằng, minh bạch vàđúng với chuyên môn nghiệp vụ. Đội ngũ cán bộ, giáo viên trong toàn trường luônđoàn kết, yêu nghề và có trình độ chuyên mônđào tạo. Học sinh ngoan, hiền, lễ phép và biết chăm học. Nhờsự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và phụ huynh thông qua ban đại diện cha mẹhọc sinh trong việc quản lí, giáo dục các em trong học tập tại trường cungc như ở nhà. 2.3.2. Nguyên nhân hạn chế: Những nguyên nhân dẫn đến việc sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học chưa đạt hiệu quả, cụ thể: Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
8. Trang8 Thứ nhất:Nội dung các chuyên đề chưa được chú trọng nghiên cứu về chương trình. Nội dung tiết dạy, báo cáo chuyên đề chỉ mang tính đối phó, qua loa, hình thức, chưa phù hợp với đối tượng học sinh nơi công tác, còn sơ sài và chưa trọng tâm. Thứ hai: Các báo cáo chuyên đề đượcđánh giá cao cũng chưa được nhân rộng và áp dụng rộng rãi trong nhà trường. Thứ ba: Chưađiđúng theo các bước sinh hoạt của một chuyên đề, các thành viên trong tổ ngại va chạm, ít trao đổi nêu ý kiếnđóng góp của mình, đùn đẩy trách nhiệm khi được giao. Thứtư: Công tác dự giờ và đặc biệt trao đổi rút kinh nghiệm tiết học giáo viên cũng không mấy hứng thú trong buổi thảo luận thường trầm lắng, ít ý kiến phát biểu. Giáo viên trong tổ chưa phát huy hết năng lực của mình trong việc xây dựng nội dung cũng như góp ý kiến, không muốn cầu thị. Thứnăm: Việc sinh hoạt chuyên môn còn mang tính hình thức, chưađi vào khai thác chuyên môn, còn nặng về hành chính, ít bàn về chuyên môn, về biện pháp giảng dạy, sửdụng phương pháp nào phù hợp cho nội dung giảng dạy sắp tới, ; các tổ trưởng chuyên môn chưa nhận thức hết được vai trò, trách nhiệm của mình, họ không biết bắt đầu từ đâu để xây dựng các hoạt động của tổ có hiệu quả và duy trì nó thành nềnếp. CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. CĂN CỨ THỰC HIỆN Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
9. Trang9 Căn cứ Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục vàđào tạođápứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trongđiều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nhĩa và hội nhập quốc tế; Căn cứ Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội quy định “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, góp phần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục vàđào tạo”; Căn cứ Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ Giáo dục vàĐào tạo ban hành Chương trình giáo dục phổ thông; Căn cứ Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28/8/2014; Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT ngày 22/9/2016; Thông tư 27/2019/TT-BGDĐT ngày 04/09/2020 về đánh giá học sinh Tiểu hoc; Thông tưsố 28/2020/TT-BGDĐT ngày 04 tháng 9 năm 2020 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục vàĐào tạo ban hànhĐiều lệ trường Tiểu học; Căn cứ vàođiều kiện thực tếvề đội ngũ giáo viên, cơsởvật chất của nhà trường và địa phương. Cụ thể: - Tham gia xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường. -Căn cứ vào kế hoạch giáo dục của nhà trường, xây dựng và giải trình kế hoạch dạy học các môn học theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học của tổ theo tuần, tháng, học kỳ và năm học. - Thực hiện kế hoạch hoạt động chuyên môn của trường, của tổ chủ động và linh hoạt. Đề xuất hiệu trưởng phân công giáo viên dạy và giáo viên chủ nhiệm lớp theo năm học. - Tham giađánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông; tham giađánh giá hiệu trưởng, phó hiệu trưởng theo Chuẩn hiệu trưởng. - Thông qua công tác xây dựng kế hoạch đầu năm học của nhà trường, kế hoạch của tổ chuyên môn, kế hoạch chuyên môn của từng giáo viên. - Thông qua việc giao chỉ tiêu thiđua hàng năm của tổ chuyên môn qua đó tổ chuyên môn phát động thiđua trong từng giáo viên. - Thông qua các hoạt động chuyên môn khác nhà trường. Chính vì vậy, cần có nội dung, phương pháp và biện pháp cụ thể cho việc nâng cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn,đi vào nềnếp, có hiệu quảcả Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
10. Trang10 về hình thức lẫn nội dung nhằm nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường trong giaiđoạn hiện nay. 2. NỘI DUNG, GIẢI PHÁP VÀ CÁCH THỨC THỰC HIỆN 2.1. Nội dung và phương pháp: 2.1.1. Nội dung: Sáng kiến xây dựng hệ thống các giải pháp và cách thức tổ chức được thực hiện việc bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viênở Trường Phổ thông dân tộc Bán trú Tiểu học Số1Hương Trà. Hoạt động của tổ chuyên môn trong nhà trường có nềnếp theo định kì sinh hoạt của tổ chuyên môn được quy định tạiĐiều lệ trường tiểu học. Tổ chuyên môn đặc biệt là tổ trưởng tổ chuyên môn có kỹnăng tổ chức các hoạt động vừa phong phú, vừa hiệu quả và thực sựbổ ích đối với tất cả giáo viên. Giáo viên có động lực mới trong việc tham gia các hoạt động của tổ chuyên môn, giúp họhứng thú hơn với các buổi sinh hoạt chuyên môn, biết phát huy hết khảnăng sáng tạo của bản thân, tạo ra những sản phẩm lao động sư phạm có giá trị. Chất lượng dạy học có sự chuyển biến hơn so với các năm học trước, nhằm phát triển các phẩm chất, năng lực cho học sinh. Gồm các nội dung: - Xây dựng tổ chuyên môn thành tổ chức học tập. - Đổi mới nội dung sinh hoạt của tổ chuyên môn. -Tạo động lực làm việc cho giáo viên trong tổ. -Tăng cường khảnăng làm việc nhóm trong tổ chuyên môn. - Khuyến khích quá trình tựhọc, tựbồi dưỡng, nhân rộng các tiết và chuyên đề đạt hiệu quả trong toàn trường. 2.1.2. Phương pháp: - Phương pháp thống kê, sàng lọc. - Phương pháp khảo sát thực tế, thực nghiệm. - Phương pháp so sánh, đối chiếu kết quả. Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
11. Trang11 2.2. Giải pháp thực hiện: 2.2.1. Giải pháp đối với giáo viên: Giải pháp1: Xây dựng tổ chuyên môn thành tổ chức học tập. Xây dựng và hình thànhở nhà trường, tổ chuyên môn thành một nềnếp văn hóa học tập và học tập suốt đời. Giúp mỗi giáo viên nắm rõ các hoạt động của nhà trường, đề án và tầm nhìn chiến lược của trường cũng như hình dung được, hiểu được công việc của bản thân, của tổ chuyên môn để hoạt động một cách có hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng giáo dục cho trường nói riêng và cho huyện nhà nói chung. Thực hiện tốt việc chia sẻ, truyền thông, cung cấp, trao đổi thông tin giữa các giáo viên đểmọi người có cơhội lựa chọn những thông tin cần thiết cho công việc của mình. Tổ chức học tập, sửdụng công nghệ truyền thông, thông tin đểmọi giáo viên được trao đổi trực tiếp và biết lắng nghe. Phải xây dựng văn hoá của tổ, của nhà trường với các định hướng giá trị cụ thể đểmọi người cùng hướng tới. Tổ trưởng phải là tấm gương vềsựtựhọc, tựbồi dưỡng. Là người yêu nghề, có phẩm chất đạo đức tốt, luôn biết lắng nghe và làm việc một cách có kế hoạch, phải công bằng, rõ ràng, minh bạch. Chia sẻtầm nhìn, sứmạng, những mục tiêu và cam kết của nhà trường cũng nhưkế hoạch phát triển nhà trường với giáo viên đểhọ hiểu và cộng đồng trách nhiệm thực hiện. Phát triển các mối quan hệ theo chiều ngang để đảm bảo sựcộng tác, hợp tác giữa các giáo viên trong tổ và giữa tổ này với tổ khác trong thực hiện các nhiệm vụdạy học, giáo dục. Tham gia, trao đổi, học hỏi cùng các đơn vị bạn về hoạt động của tổ chuyên môn, nội dung sinh hoạt, phương pháp, để nâng cao chất lượng trong các buổi sinh hoạt của tổ chuyên môn. Hội đồng sư phạm họp thành lập và phân công các tổ chuyên môn nhà trường. Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
12. Trang12 Hình 1. Xây dựng các tổ chuyên môn nhà trường Giải pháp 2: Đổi mới nội dung sinh hoạt của tổ chuyên môn Tổ chức họp các tổ trưởng ngay sau khi được đềbạt nhằm triển khai các nhiệm vụcần thực hiện ngay từ đầu năm học, trongđó nội dung quan trọng là xây dựng chương trình giáo dục phổ thông và kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn trong năm học. Tập huấn, hướng dẫn cho tổ trưởng hình thức và nội dung cần xây dựng trong chương trình và kế hoạch hoạt động. Vềnội dung, chương trình và kế hoạch hoạt động cần phải tuân theo các yêu cầu cơbản sau: Tính thực tếcủa đơn vị trong thờiđiểm hiện tại và tính chung theo tinh thần chỉ đạo chung của ngành trong năm học hoặc trong giai đoạn, chủ đềnăm học. Đặc biệt nội dung của chương trình hoạt động cầnđi sâu vào thực tếvề tình hình học sinh, giáo viên của tổ mà mìnhđang phụ trách. Nội dung kế hoạch cần nêu tình hình, thực trạng về chất lượng học sinh và giáo viên thờiđiểm hiện tại (đầu năm), nêu được những mặt mạnh, yếu, nguyên nhân và tìm ra giải pháp thực hiện, khắc phục nhằm đạt được kết quả tốtở cuối học kỳ, cuối năm học. Ngoài ra cần đưa ra những chỉ tiêu cụ thể nhằm có định hướng để hoạt động tốt hơn. Về hình thức: Các nội dung trong kế hoạch cần được thực hiện theo mảng, theo chủ đề, theo thời gian, theo đối tượng (giáo viên và học sinh) một cách riêng lẻ và khoa học. Không nên gộp lại nhiều chủ đềtạo nên sựlộn xộn, thiếu thẩm mỹ, gây khó khăn trong quá trình theo dõi, thực hiện của bản thân cũng như cho các cấp khi kiểm tra. Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
13. Trang13 Tìm hiểu Chương trình giáo dục phổ thông 2018, xây dựng kế hoạch dạy học các môn học và hoạt động giáo dục: - Vào đầu năm học, tổ trưởng chuyên môn phân công, giao nhiệm vụ cho giáo viên trong tổ nghiên cứu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 để tìm ra vấn đềcần chia sẻ, thảo luận trong năm học 2021 - 2022. - Thành viên trong tổ chuyên môn tìm hiểu, nghiên cứu các nội dung theo kế hoạch; chia sẻ, trao đổi, thảo luận trong các buổi sinh hoạt chuyên môn. -Căn cứ vào chương trình môn học/hoạt động giáo dục, kế hoạch giáo dục của nhà trường, sách giáo khoa và tài liệu dạy học có liên quan, tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch thực hiện nội dung chương trình môn học/hoạt động giáo dục theo tuần, học kì trong năm học. Tổ trưởng chuyên môn trình Hiệu trưởng nhà trường phê duyệt thực hiện. Thực hiện xây dựng Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học theo các bước: Bước 1. Xây dựng bài học minh họa. Tổ chuyên môn tiến hành họp tổ thảo luận, lựa chọn bài dạy sao cho phù hợp với mụcđích của buổi sinh hoạt chuyên môn. Căn cứ vào yêu cầu cần đạt của bài học, giáo viên có thể chủ động, linh hoạtđiều chỉnh nội dung, thời lượng, đồ dùng dạy học, phương pháp và kĩ thuật dạy học,đánh giá quá trình học tập của học sinh, Bước 2.Tổ chức dạy học minh họa và dự giờ. Trên cơsở bài học minh họađã được xây dựng, giáo viên thực hiện dạy học đểtổ chuyên môn dự giờ, phân tích bài học. Khi dự giờ, cần tập trung quan sát hoạt động học của học sinh kết hợp với việc quan sát hoạt động tổ chức, hướng dẫn học của giáo viên theo các yêu cầu sau: Chuyển giao nhiệm vụhọc tập, thực hiện nhiệm vụhọc tập, trình bày kết quả và thảo luận, nhận xét,đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụhọc tập. Trong quá trình tổ chức dạy học và dự giờ, khuyến khích giáo viên dự giờ quan sát, ghi chép kết hợp với ghi hình hoạt động học của học sinh đểsử dụng khi phân tích bài học, nhưng không làmảnh hưởng đến hoạt động dạy học của giáo viên và học sinh. Tổ chuyên môn khối 4, 5 tổ chức sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học và lấy học sinh làm trung tâm. Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
14. Trang14 (Học sinh lớp 4A thảo luận trong buổi sinh hoạt chuyên môn) (Hình học sinh trình bày kết quả thảo luận) Với việc sửdụng linh hoạt và hợp lý các phương pháp tổ chức các hoạt động học tập, giao nhiệm vụ cho học sinh phù hợp vì thế các emđã rất hứng thú với tiết học và tham gia thảo luận tích cực. Học sinhđã mạnh dạn đọc to, rõ ràng, biết hợp tác, giúp đỡ nhau khi thực hiện nhiệm vụhọc tập; giáo viên Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
15. Trang15 phát hiện những khó khăn của học sinh và có biện pháp hỗ trợkịp thời, phù hợp, hiệu quả; không có học sinh bị "bỏ quên". Tổ 2, 3 tổ chức sinh hoạt chuyên môn thông qua tiết hoạt động trải nghiệm, nhằm giúp học sinh phát triển phẩm và năng lực của mình. (Học sinh khối 3đang tham gia tiết trải nghiệm) (Học sinh khối 3đang tham gia tiết trải nghiệm) Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
16. Trang16 (Thầy HồVăn Viên hướng dẫn học sinh thực hiện) Bước 3. Phân tích bài học Toàn trường hoặc tổ chuyên môn tổ chức trao đổi, chia sẻ, tập trung vào các nội dung: Hoạt động học của học sinh, tổ chức hoạt động học cho học sinh, một số nguyên nhân tác động đến hoạt động học của học sinh. Ngay sau tiết dạy minh họa trên lớp các thành viên trong tổ trao đổi cởi mở, thân thiện, chân tình, có minh chứng cụ thể.Bắt đầu từ việc quan sát được gìởhọc sinh (học sinh tham gia học như thế nào, học được cái gì, khó khăn, thuận lợi, tương tác, ). Những ý kiếnđóng góp bổ sung, những bài học kinh nghiệm chân thành, tích cực và chủ động của các thầy cô giáo. Trongđó các ý kiến tập trung thảo luận cách thiết kế và triển khai hoạt động dạy - học , vận dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực phù hợp và hiệu quả. Những khó khăn, vướng mắc trong dạy học cũng được chia sẻ và phần nào được tháo gỡ. Những ý kiến quý báuấy có ý nghĩa thiết thực trong Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
17. Trang17 việc đổi mới phương pháp dạy học cho giáo viên của Tổ chuyên môn và giáo viên toàn trường. Qua tiết dạy chuyên đề theo hướng nghiên cứu bài họcđã giúp các giáo viên nắm vững hơn về phương pháp cách thức tổ chức dạy học các môn học. Bước 4.Vận dụng kết quả sinh hoạt chuyên môn vào bài học hàng ngày. Dựa trên kết quả phân tích bài học và nhữngđiềuđã quan sát, học tập được qua dự giờ, các giáo viên chủ động, sáng tạo áp dụng vào các bài học hàng ngày. Với mục tiêu nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại nhà trường; tạođiều kiện để giáo viên giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, từ đó đẩy mạnh hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học, đẩy mạnh sửdụng các kĩ thuật dạy học tích cực vào giảng dạy. Qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, Ban giám hiệu nhà trường cũng dành thời gian để đánh giá lại thực trạng việc thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông mới đối với lớp 1, 2 trong thời gian qua; tưvấn, hỗ trợ việc thực hiện dạy học môn Tiếng Việt lớp 1; đồng thời, đề ra những giải pháp cụ thể, hữu hiệu để triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình trong thời gian tới. Các tiết dạy và các chuyên đềtốt được ban giám hiệu nhân rộng trong phạm vi toàn trường và trong các buổi sinh hoạt chuyên môn của cụm chuyên môn huyện về phương pháp, hình thức dạy. Giải pháp 3:Tạo động lực làm việc cho giáo viên trong tổ. Về nguyên tắc muốn tạo được động lực cho đội ngũ giáo viên của nhà trường, cần xác định và hiểu rõ các yếu tốcơbản tạo được động lực làm việc cho các thành viên để có thểtạo ra cách yếu tố đó phù hợp vớiđiều kiện của Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
18. Trang18 nhà trường.Ởđây đềcập đến một sốgợi ý về cách thức tạo ra động lực làm việc cho đội ngũ giáo viên, đểtổ trưởng lựa chọn và thực hiện: * Đối với ban giám hiệu: -Tạo sựgần gũi,đoàn kết trong tất cả giáo viên, không gây áp lực, luôn luôn chia sẻ và lắng nghe ý kiếnđóng góp của giáo viên. - Làm việc một cách minh bạch, rõ ràng, công bằng đối với tất cả giáo viên. Tạođiều kiển để giáo viên phát triển chuyên môn nghiệp vụ. * Đối với tổ trưởng chuyên môn: -Tạo cơhội cho giáo viên tham gia các hoạt động của tổ nói chung và hoạt động sinh hoạt chuyên đề nói riêng, phát huy vai trò tự chủcủa giáo viên trong chuyên môn. -Tạo cơhội đểhọcống hiến, thể hiện tài năng và sự sáng tạo. Giao trách nhiệm rõ ràng khi thực hiện chuyên đề. Khẳng định thành tích của mỗi giáo viên trong việc thực hiện chuyên đề. Giải pháp 4:Tăng cường khảnăng làm việc nhóm trong tổ chuyên môn. Thành công trong việc sinh hoạt chuyên đề ởtổbộ môn chỉ có được khi các thành viên có khảnăng làm việc cùng nhau và hướng đến mục tiêuđã định. Để hoạt động sinh hoạt chuyên đề ởtổbộ môn hiệu quả hãy bắt đầu từ việc xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ/nhóm. Ngoài ra, tổ/nhóm chuyên môn cần thống nhất với nhau về việc sẽ ra quyết định thế nào khi giải quyết vấn đề và xác định các nguyên tắc làm việc của tổ. Những buổi họp là cách thức hiệu quả đểbổi đắp năng lực chuyên môn và thói quen làm việc theo nhóm của tổ chuyên môn. Đểtạo sự đồng thuận Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
19. Trang19 mọi giáo viên của tổcần thống nhất về việc phải nhắm tới các mục tiêu nào và xác định các biện pháp thực hiện. Phân công nhiệm vụ phù hợp, phát huy tốiđa năng lực tiềm tàng và vai trò của mỗi giáo viên trong tổ: Mỗi giáo viên sẽcống hiến hết mình nếu họ đượcđánh giáđúng năng lực, sửdụngđúng và được tin tưởng. Sự phân công rõ ràng trách nhiệm của từng giáo viên sẽ là yếu tố quan trọng tạo nên thành công của tổ chuyên môn. Phát huy tốt vai trò của nhóm trưởng, nhóm trưởng giữ vai trò là nguồn sinh lực, người liên hệ chính giữa tổ và các bộ phận khác trong trường, là người phát ngôn cho nhóm. Xây dựng môi trường khuyến khích mọi người làm việc: Trong tổ chuyên môn luôn tuân thủkế hoạchđã vạch ra; làm việcđúng giờ, tôn trọng, nêu cao tinh thần hợp tác và chia sẻ, dân chủ, công bằng,đánh giáđúng năng lực và sựcống hiến của mỗi giáo viên trong tổ, thừa nhận sự khác biệt cá nhân, cùng theođuổi mục tiêu chung. Trong hoạt động của một tổ chức, các cá nhân có thể là nguồn phát sinh những ý tưởng sáng tạo nhất, nhưng nhóm làm việc vẫn là công cụtốt nhất của tổ chức để biến các ý tưởng thành hiện thực. Giải pháp 5: Khuyến khích quá trình tựhọc, tựbồi dưỡng, nhân rộng các tiết và chuyên đề đạt hiệu quả trong toàn trường. Nâng cao trình độ đội ngũ phải lấy tựhọc làm chủyếu. Yêu cầu mỗi giáo viên lựa chọn chủ đề mà họ muốn được học một cách độc lập. Khuyến khích từng giáo viên lập kế hoạch học tập một cách kỹlưỡng gồm các nội dung: Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà
20. Trang20 - Phát động phong trào tựhọc, tựbồi dưỡng trong đội ngũ giáo viên, động viên, tạođiều kiện thuận lợi để giáo viên tựhọc, tự nghiên cứu nhằm biến quá trình bồi dưỡng,đào tạo thành quá trình tựbồi dưỡng, tự đào tạo. -Tựhọc, tự nghiên cứu của giáo viên vừa là quá trình đểtự hoàn thiện mình vừa để nêu gương cho người học. Chính vì vậy, tổ trưởng có nghiên cứu đề ra những biện pháp để phát động phong trào tựhọc, tự nghiên cứu, sáng tạo trong tổ nhằm tạo động lực để giáo viên phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụcủa mình bằng con đường tựhọc, tự nghiên cứu góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. - Các chuyên đề và tiết dạy được tổ đánh giá cao trong các buổi sinh hoạt của tổ được nhân rồng trong toàn trường vào các buổi sinh hoạt chuyên môn trường. Những chuyên đề, tiết dạy được tooeđánh giá cao sẽ được nhân rộng trong toàn trường vào các buổi sinh hoạt chuyên môn trường, để có thể áp dụng một số phương pháp, hình thức tổ chức vào các môn họcở các lớp học kacs nhau trong đơn vị trường. 2.2.2. Giải pháp đối với học sinh: Làm tốt công tác hướng dẫn và triển khai tới học sinh, đặc biệt trong các tiết dạy thể nghiệm. Học sinh phải hiểu được bài học và cách thầy cô giáo tham gia giờdựvới các em, giúp các em chủ động và hoàn toàn không bất ngờ. Thực hiện các hình thức hoạt động cho học sinh nhiều hơn.Đó là việc tổ chức các hình thức dạy họcđa dạng giúp cho học sinh trong quá trình tìm hiểu bài học cần có sự chủ động và tích cực hơn. Dành nhiều thời gian hơn cho việc học sinh tìm hiểu nội dung bài học. Mỗi hình thức dạy học giáo viên áp dụng sẽ có khoảng thời gian nhất định, Sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả Sinh hoạt chuyên môn dựa theo nghiên cứu bài học tại trường PTDTBT TH số1Hương Trà