SKKN Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổi ở trường Mẫu giáo Trà Bùi

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổi ở trường Mẫu giáo Trà Bùi

1. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi MỤC LỤC PHẦN I: MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI..................................................................................2 PHẦN II: NỘI DUNG: 1. Thời gian thực hiện.........................................................................................4 2.Đánh giá thực trạng ........................................................................................4 a) Kết quả đạt được..............................................................................................4 b) Những mặt hạn chế..........................................................................................5 c) Nguyên nhân đạt được và nguyên nhân hạn chế............................................5 PHẦN III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. CƠSỞ LÝ LUẬN: ...........................................................................................7 Biện pháp 1. Trò chuyện với trẻ................................................................8 Biện pháp 2. Sửdụng tranhảnh trong các hoạt động.................................9 Biện pháp 3. Thông qua giờ nhận biết tập nói:...........................................9 Biện pháp 4. Phát triển ngôn ngữ qua giờhọc đọc thơ và kể chuyện:... ..11 Biện pháp 5. Phát triển ngôn ngữ thông qua giờ giáo dục âm nhạc: ......13 Biện pháp 6. Phát triển ngôn ngữ thông qua các trò chơi:.......................15 Biện pháp 7. Phối hợp vơi phụ huynh để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ ...17 2. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ................................................................................18 PHẦN IV: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1 .KẾT LUẬN .....................................................................................21 2. BÀI HỌC KINH NGHIỆM...............................................................21 3. KIẾN NGHỊ .....................................................................................................22 Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 1
2. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi PHẦN I: MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Như chúng ta biết ngôn ngữ xuất hiện từrất sớm trong lịch sử loài người, nó gắn bó mật thiết với con người qua giao tiếp. Ngôn ngữ chính là phương tiện giao tiếp giữa con người với con người, là phương tiện cho việc dạy và học. Ngôn ngữ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc phát triển nhân cách của trẻmầm non nói riêng, của con người và xã hội nói chung. Lứa tuổi mầm non là thời kỳ phát triển ngôn ngữtốt nhất. Là giaiđoạn có nhiềuđiều kiện thuận lợi cho sựlĩnh hội ngôn ngữ nói và các kỹnăng nghe, hiểu, trảlời câu hỏi của trẻ. Phát triển ngôn ngữ và giao tiếp cóảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực phát triển khác của trẻ. Ngôn ngữ chính là công cụ đểtư duy vì thế ngôn ngữ có ý nghĩa quan trọng đến việc phát triển nhận thức. giải quyết vấn đềcủa trẻ. Đối với trẻ 24-36 tháng thì ngôn ngữ, nhận thức của trẻ còn rất nhiều hạn chế. Trong công tác giáo dục mầm non hiện nay, chúng ta cần thấy rõ vai trò của ngôn ngữ đối với việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ: Đức - trí - thể-mỹ. Tục ngữ có câu “ Thỏ thẻ như trẻ lên ba” hay “ Trẻ lên ba cả nhà học nói” thật đúng nhưvậy việc dạy trẻ nói tiếng mẹ đẻ ở độ tuổi còn nhỏ có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ngôn ngữ phát triển tốt sẽ giúp trẻ nhận thức và giao tiếp tốt, hình thành và phát triển nhân cách cho trẻmột cách toàn diện. Muốn cho ngôn ngữcủa trẻ phát triển thuận lợi, một trong nhữngđiều kiện quan trọng là trẻ phải được tích lũy nhiều vốn từ thông qua các giờhọc nhận biết tập nói, nhận biết phân biệt. Trên thực tế chúng ta thấy các cháuđã nói nhưng phát âm chưa rõ ràng, một số cháu còn nói ngọng, nói lắp, nói chưa đủ câu. Trong thời buổi kinh tế thị trường hiện nay, mọi người đều lo làmăn, kiếm sống thời gian cha mẹ dành để trò chuyện với con trẻ để phát triển vốn từ còn ít, do vậy vốn từcủa trẻ em ngày nay phát triển hạn chế, chủ yếu trẻ được tiếp xúc với cô giáo, các bạnở trường và qua ti vi, phimảnh, chưa được sự chỉbảo của người lớn trong giađình. Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 2
3. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi Từ những nhận thức trên bản thân tồi là giáo viênđã đứng lớp được nhiều năm phụ trách nhóm trẻcủa trường mẫu giáo Trà Bùi. Sau nhiều năm đứng lớp tôi luôn học tập, nghiên cứu và giảng dạy, truyền đạt những kiến thức của mình có được cho các cháu, tạođiều kiện cho các chaú tiếp xúc, làm quen với cuộc sống hàng ngày góp phần hình thành nhân cách con người mới.Đó là lý do tôi tìm hiểu và nghiên cứu chọn đề tài “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi” để làm sáng kiến cho mình. Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 3
4. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi PHẦN II: NỘI DUNG 1. Thời gian thực hiện: Từnăm học 2018 – 2019 đến năm học 2019 - 2020. 2.Đánh giá thực trạng: Trường mẫu giáo Trà Bùi là trường mẫu giáoở miền núi của huyện Trà Bồng đa sô dân cư là người dân tộc sống bằng nghề nông, làm rãy, đời sống kinh tế còn khó khăn, mặt bằng dân trí còn thấp không đồng đều. Vì vậy việc nhận thức của một số phụ huynh về giáo dục mầm non chưa được coi trọngđúng mức. Cơsởvật chất của nhà trường chưa đượcđápứng đầy đủ như phòng học còn phải học nhờhọc tạm. Đồ dùng trang thiết bị còn thiếu,đa số giáo viên viên lên lớp phải tự làm đồ dùng dạy học. Trường chỉ có một nhóm trẻ 24 cháu, trong những năm qua nhà trường chỉ đạo thực hiện tốt chương trình nhà trẻ. Việc huy động trẻ trong độ tuổi ra lớp còn nhiều khó khăn vì chưa đủ phòng học cho trẻ ra lớp. Bên cạnhđó sự nhận thức của nhân dân trong việc đưa trẻ đến trường còn hạn chế. a) Kết quả đạt được: Trước khi áp dụng những giải pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 25-36 tháng tuổi thì ở đợn vị đã xây dựng môi trường giáo dục và cũng đạt được kết quả như sau: Môi trường trong lớp phong phú, có rất nhiều học liệu cho trẻsửdụng nhưng phát triển ngôn ngữ cho tất cả trẻ chưa đồngđiều cụ thể là: * Đối với trẻ: - Trẻ được chơi, thực hiện các hoạt động theo sựhướng dẫn và giúp đỡcủa giáo viên. Khi trẻ tham gia chơi được giáo viên hướng dẫn cụ thể. Chưa có môi trường bên ngoài cho trẻ hoạt động. Tất cả đồ dùng của trẻ được giáo viên cấp phát và cất giữ cho trẻ. * Đối với giáo viên: Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 4
5. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi -Nắm vững các phương pháp giáo dục trẻ - Luôn sáng tạo, tìm tòi những cái mới đểtổ chức các hoạt động để phát triển ngôn ngữ cho trẻ. - Giáo viên tích cực hơn trong tất cả các hoạt động. b) Những mặt hạn chế: - Vì các cháu bắt đầuđi học nên còn khóc nhiều chưa thích nghi vớiđiều kiện sinh hoạt của lớp nên còn bỡ ngỡ. -Mỗi cháu lại có những sở thích và cá tính khác nhau. - Trí nhớcủa trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ chưa nhớhết trật tựcủa các âm khi sắp xếp thành câu vì thế trẻ thường xuyên bỏbớt từ, bớt âm khi nói. - 70% trẻ phát âm chưa chính xác hay nói ngọng . - Phòng học còn học tạm phòng hiệu bộcủa nhà trường, diện tích nhỏ. c) Nguyên nhân đạt được và nguyên nhân hạn chế: * Nguyên nhân đạt được: Giáo viên nắm vững các phương pháp, biện phát cũng như cách bố trí trang trí như thế nào là phù hợp để trẻ phát huy tốiđa. Giáo viên luôn gần gũi, yêu thương trẻ, luôn tựbồi dưỡng chuyên môn cho bản thân, tìm tòi những phương pháp dạy học hay hơn, hấp dẫn, gần gũi và mới lạ hơn. Có môi trường trong và ngoài lớp phong phú, trẻtự do lựa cho chơi những gì trẻ thích. Phối kết hợp với phụ huynh cùng tạo nên môi trường học tập cho trẻ và vận động phụ huynh đến trường tham gia các hoạt động cùng trẻ. * Nguyên nhân hạn chế: Các hoạt động tổ chức chưa thật sự phát huy trẻ 100% Các cháu học yếu trong lớp chưa được quan tâmđúng mức. Trẻ còn thụ động, chờ cô đến hướng dẫn cụ thể. Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 5
6. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi Có tạo môi trường trong và ngoài lớp nhưng thật sự chưa phong phú. Từ những nguyên nhân trên tôi thấy trẻ ở điểm trường thôn niên, Mẫu giáo Trà Bùi chưa thật sự phát triển ngôn ngữ cho trẻmột cáchđúng nhất. Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 6
7. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi PHẦN III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. CƠSỞ LÝ LUẬN: Trong những năm gầnđây bậc học mầm nonđang tiến hành đổi mới chương trình giáo dục mầm non trongđó đặc biệt coi trọng việc tổ chức cho phù hợp sự phát triển cá nhân của từng trẻ, khuyến khích trẻ hoạt động một cách chủ động tích cực, hồn nhiên vui tươi, đồng thời tạođiều kiện cho giáo viên phát huy khảnăng sáng tạo trong việc lựa chọn và tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻmột cách linh hoạt, sáng tạo, thực hiện phương châm“Học bằng chơi - chơi mà học”Đápứng mục tiêu phát triển của trẻmột cách toàn diện vềmọi mặt. Trong quá trình phát triển toàn diện nhân cách con người nói chung và trẻ Mầm Non nói riêng thì ngôn ngữ có một vai trò rất quan trọng không thể thiếu được. Ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt đối với trẻ nhỏ,đó là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh hình thành những cảm xúc tích cực. Ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hoà nhập với cộng đồng và trở thành một thành viên của cộng đồng. Nhờ có những lời chỉdẫn của người lớn mà trẻdần dần hiểu được những quy định chung của xã hội mà mọi người đều phải thực hiện theo những quy định chungđó. Ngôn ngữ còn là phương tiện giúp trẻ tìm hiểu khám phá, nhận thức về môi trường xung quanh, thông qua cử chỉlời nói của người lớn trẻsẽ được làm quen với các sựvật, hiện tượng có trong môi trường xung quanh. Nhờ có ngôn ngữ mà trẻsẽ nhận biết ngày càng nhiều màu sắc, hìnhảnh của các sựvật , hiện tượng trong cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt đối với trẻ 24- 36 tháng cần giúp trẻ phát triển mởrộng các loại vốn từ, biết sửdụng nhiều loại câu bằng cách thường xuyên nói chuyện với trẻvề những sựvật, hiện tượng, hìnhảnh . mà trẻ nhìn thấy trong sinh hoạt hành ngày, nói cho trẻ biết đặcđiểm, tính chất, công dụng của chúng từ đó hình thành ngôn ngữ cho trẻ. Qua thời gian công tác và giảng dạy với nhiệt huyết của một giáo viên, tôi luôn nghiên cứu tìm ra những biện pháp tích cực, hữu hiệu nhất để giúp trẻ nhà trẻ phát triển ngôn ngữmột cách tốt nhất. Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 7
8. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi Phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ thông qua các môn học, các hoạt động trong trường mẫu giáo là một việc làm vô cùng quan trọng. Trong những năm qua đội ngũ giáo viên mẫu giáođã từng bước khẳng định về chuyên môn, nghiệp vụcủa mình,đã đầu tư vào bài dạy, các hoạt động một cách tích cực. Bản thân tôi luôn tìm hiểu nghiên cứu để tìm ra các biện pháp để tiến hành giúp trẻ phát triển ngôn ngữ Biện pháp 1: Trò chuyện với trẻ: Trò chuyệnở trẻ để hình thànhở trẻ các từ, các khái niệm, các kí hiệu tượng trưng của sựvật hiện tượng. Ban đầu các biểu tượng này rời rạc sau này có liên hệ với nhau. Người lớn dạy trẻ và phát triển vốn từ cho trẻ, dạy trẻ cách giao tiếp cởi mở, tự tin. Cho trẻ được tiếp xúc và hoạt động với các đồvật, tôi hỏi trẻ:“Đây là cái gì? Ô tô màu gì? từ những hoạt động này giúp trẻmởrộng vốn từ, tôi thường xuyên sửa phát âm cho trẻ, hình thành thói quen tư duy vềmọi việc diễn ra xung quanh trẻmột cách tự nhiên nhất. Ví dụ: Tôi cho trẻ quan sát mô hình nhà bạn Lan có nuôi các con vật Con bò, gà, vịt, chó, mèo: Hỏi trẻ ở nhà bạn Lan có những con gì? Cho trẻgọi tên và giả làm tiếng kê của các con vật. Cho trẻkể những con vật nuôiở nhà mình. - Những lần sau tôiđã tích cực hóa lời nói của trẻ, khi quan sát tôi đưa ra các câu hỏi: Con bò được nuôiởđâu? Con gàăn gì? Con chó giúp chúng ta làm gì? đối với trẻ nhà trẻ biểu tượng của trẻ chưa đầy đủ tôi luôn bổ sung câu trả lời cho trẻ, gợi mở để trẻ trảlời cho chính xác và mạch lạc. ( Hình1: Mô hình động vật nuôi) Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 8
9. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi Biện pháp 2: Sửdụng tranhảnh trong các hoạt động. - Trong các giờhọc tôiđã sửdụng đồ dùng trực quan, tranhảnh có các nhân vật, thể hiện được nội dung chủ đề, tôi hướng dẫn trẻ quan sát một cách chi tiết những nội dung thể hiện trong tranh, hệ thống câu hỏi của cô phải rõ ràng, ngắn gọn, khi trẻ trảlời cô phải hướng dẫn trẻ nóiđúng từ, đủ câu. - Khi đưa tranh “Béđang tưới rau”, tôi hỏi trẻ: (Hình 2: Tranh bé tưới rau cải cho trẻ quan sát) + Các conơi ! rau nhà bé có xanh tốt không ? Béđang làm gì ?ởvườn có rất nhiều loại rau đấy.Đây là rau gì? ( Cô chỉ vào rau cải); Rau cải để làm gì? - Trong giờ trả trẻ tôi thường đọc sách, truyện có tranh minh họa, trẻrất thích thú và luôn miệng hỏi về nhân vật trẻ nhìn thấy trong tranh. Biện pháp 3: Thông qua giờ nhận biết tập nói: Đây là môn học quan trọng nhất đối với sự phát triển ngôn ngữ và cung cấp vốn từ cho trẻ. Trẻ ởlứa tuổi 24-36 thángđang bắt đầu học nói, bộ máy phát âm chưa hoàn chỉnh, vì vậy trẻ thường nói không đủtừ, nói ngọng, nói lắp. Lứa tuổi này trẻ hay bắt chước và học theo cách làm của người lớn, của bạn bè một cách tự phát, kểcảlời nói, việc làm. Trong khi trẻtập nói, nếu trẻbắt chướcđúng và được cung cấp nhiều từmới thì ngôn ngữcủa trẻ phát triển tốt, chính xác. Cho nên trong tiết dạy Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 9
10. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi cô phải chuẩn bị đồ dùng trực quan đẹp, hấp dẫn để gây hứng thú cho trẻ. Bên cạnh đó cô phải chuẩn bịmột hệ thống câu hỏi rõ ràng ngắn gọn trong khi trẻ trảlời cô hướng dẫn trẻ nóiđúng từ, đủ câu không nói cộc lốc. Ví dụ1: Trong bài nhận biết “Hoa hồng” cô muốn cung cấp từ“Hoa hồng màu đỏ ” cho trẻ cô phải chuẩn bịmột bông hoa hồng thật và một cây hoa hồng thật đã cắt bỏ gai (đảm bảo an toàn khi trẻcầm, ngửi, sờ cánh hoa hồng) để cho trẻ quan sát. Trẻsẽsửdụng các giác quan như: nhìn, sờ, ngửi nhằm phát huy tính tích cực của tư duy, rèn khảnăng ghi nhớ có chủ đích. - Để giúp trẻhứng thú tập trung vào đối tượng quan sát cô cần đưa ra hệ thống câu hỏi: +Đây là gì? ( “Dạ thưa cô hoa hồng”) + Các con nhìn hoa hồng có màu gì? ( Hoa hồng màu đỏ ạ) + Các conơi, cây hoa hồng có các bộ phận nào? (thân cây, lá cây, hoa) + hoa hồng có mùi như thế nào? ( mùi thơmạ) + hoa hồng được trồng để làm gì? ( trang tríạ) - Trong khi trẻ trảlời cô phải chú ý đến câu trảlời của trẻ. Trẻ phải nói được cả câu theo yêu cầu câu hỏi của cô. Nếu trẻ nói cộc lốc, thiếu từ cô phải sửa ngay cho trẻ. Ví dụ 2 : Bài nhận biết “ Con Chó” Khi vào bài tôi đặt câu đố: “ Thường nằm đầu hè, giữ nhà cho chủ, người lạ nó sủa, người quen nó mừng. Là con gì?” ( Con chó) - Trẻ trảlờiđó là con chó, tôi đưa tranh con chó cho trẻ xem và hỏi: +Đây là còn gì? ( con chóạ ) + Con chó nuôiởđâu? ( Nuôi trong giađình ) + Con chó có các bộ phận nào? ( Đầu, mình,đuôi và chânạ) + Trên đầu chó có gì? ( Cô hỏi từng bộ phận của con chó yêu cầu trẻ trảlời: mắt, mũi, miệng, tai) + Thứcăn của con chó là gì? (Ăn cơmạ) + Con chó sủa như thế nào? ( gâu gâu..) + Nuôi chó để làm gì? (Canh giữ nhàạ) ; Cứ nhưvậy tôi đặt hệ thống câu hỏi từtổng thể đến chi tiết để trẻ trảlời nhằm kích thích trẻ phát triển tư duy và ngôn ngữ cho trẻ, quađó liên hệ thực tế giáo dục trẻ biết được tên gọi, đặcđiểm của con chó cũng như các con vật nuôi trong giađình. Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 10
11. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi Cũng cố kiến thức, phát âm của trẻ ởmọi lúc, mọi nơi, thông qua các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻhằng ngày: Để giúp trẻ nhận thức các sựvật, hiện tượng xung quanh và phát triển ngôn ngữ, ngoài việc tổ chức hoạt động nhận biết,tôi còn dạy trẻmọi lúc mọi nơi, qua các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻhằng này nhằm ôn luyện, cũng cố kiến thức cho trẻ. + Qua giờ đón trả trẻ và hoạt động vui chơi, tôi cho trẻ xem tranhảnh, vật thật đượng trang trí trên tường, góc chơi theo chủ đề, khích thích trẻ trảlờ câu hỏi của cô, cho trẻ làm quen với các từmới, từ khó, dần dần vốn từcủa trẻ được tích lũy, ngôn ngữcủa trẻ được hoàn thiện. + Qua giờ ăn tôi thường đặt câu hỏi giúp trẻ nhận biết, gọi tên các mónăn. Ví dụ: “ Hôm nay conăn gì?”; “Conăn canh gì?”; “ Con có thíchăn cơm với cá không?” + Qua giờdạo chơi tham quan, tôi cho trẻ quan sát đồvật, đồ chơi khác nhau theo từng chủ đề và tôi đặt ra những câu hỏi phù hợp cho trẻ trảlời. Ví dụ: Chủ đề“ Các cô bác trong trường Mầm Non”, tôi cho trẻ đi tham quan nhà bếp và hỏi trẻ: “Đây làđâu?”; “ Nhà bếp có ai? Cô cấp dưỡng tên gì?”; “ Công việc của cô cấp dưỡng làm gì?”; “ Con có thích mónăn của cô cấp dưỡng không?”; “ Khiăn con phảiăn như thế nào?”. + Trong các giờ hoạt động khác, tôi thường xuyên lồng ghép, giúp trẻ nhận biết sựvật, hiện tượng một cách nhẹ nhàng, phù hợp nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Biện pháp 4: Phát triển ngôn ngữ qua giờhọc đọc thơ và kể chuyện: Trên tiết học khi cho trẻ làm quen với thơ, chuyện là phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ và còn hình thành phát triểnở trẻkỹnăng nói mạch lạc mà muốn làm được nhưvậy trẻ phải có vốn từ phong phú hay nói cách khác là trẻcũng được học thêm được các từmới qua giờhọc thơ, chuyện. Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 11
12. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi Để giờ đọc thơ, kể chuyện đạt kết quả cao cũng như hình thành ngôn ngữ cho trẻ thì đồ dùng phục vụ cho tiết học phải đảm bảo : + Đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp đảm bảo tính an toàn và vệ sinh cho trẻ. + Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu truyện, phía dưới phải có chữ to giúp cho việc phát triển vốn từcủa trẻ được thuận lợi. + Bản thân giáo viên phải thuộc truyện, ngôn ngữcủa cô phải trong sáng, giọng đọc phải diễn cảm, thể hiệnđúng ngữ điệu của các nhân vật. Ví dụ 1: Trẻ nghe câu truyện “ Cây táo” . Tôi cung cấp vốn từ cho trẻ đó là từ“ sưởi nắng”. Cô có thể cho trẻ xem tranh mặt trờiđang chiếu những tia nắng xuống mặt đất và giải thích cho trẻ hiểu từ“sưởi nắng”. ( Các conạ, khi chúng ta trồng cây thì phải biết chăm sóc cho cây như là phải tưới nước cho cây, cây được trồng nơi có ánh nắng mặt trời thì cây sẽ nhanh lớn đấy) . Sau khi giải thích tôi cũng chuẩn bịmột hệ thống câu hỏi giúp trẻ nhớ được nội dung chuyện và từvừa học: + Mùa xuân đến, hoađào nở, Ông là gì? ( Trồng cây táoạ) + Béđã làm gì? (Tưới nước cho câyạ)+ Mặt trời làm gì nào? (Sưởi nắng cho câyạ) + Bạn gà trống và bươm bướmđã nói gì? ( Câyơi! cây lớn mau ) + Ông, bé, gà trống và bươm bướm cung nói như thế nào?( Câyơi! cây lớn mau) + Cây táo xuất hiện những gì? ( Những quả táo chín ngon lành hiện ra). + Nhưvậy khi trồng cây để cây nhanh cho quả các con phải như thế nào? ( Chăm sóc, tưới nước cho cây) - Cô kể 1-2 lần cho trẻ nghe giúp trẻ hiểu thêm vềnội dung câu chuyện và quađó lấy nhân vật để giáo dục trẻ phải biết chăm sóc, bảo vệ cây hoa xung quanh trẻ. (Hình 3: Trẻlắng nghe cô kể chuyện) Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 12
13. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi Ví dụ 2: Qua bài thơ“ Ong và bướm ” tôi chuẩn bị câu hỏi để trẻ trảlời: + Cô vừa đọc cho các con nghe bài thơ gì? (Ong và bướmạ) + Trong bài thơ có con gì? ( Con ong và con bướmạ ) + Con bướm trắngđang làm gì? (Bướm trắng lượn vườn hồng ạ) + Con ongđang làm gì? ( Con ongđang bay vộiạ) + Bướm rủ ongđi chơi thì con ong trảlời như thế nào? ( Tôi con bận, mẹ tôi dặn, việc chưa xong,đi chơi rong, mẹ không thíchạ)+Ở nhà các con giúp gì cho mẹ nào? (Trẻ trảlời: Giúp mẹ quét nhà, gúp mẹ trông em..) - Nhưvậy qua bài thơ ngoài những từ ngữ trẻ đã biết lại cung cấp thêm vốn từmới cho trẻ để ngôn ngữcủa trẻ thêm phong phú. - Ngoài việc cung cấp cho trẻvốn từmới thì việc sửa lỗi nói ngọng, nói lắp cũng vô cùng quan trọng khi trẻ giao tiếp. Khi áp dụng vào bài dạy tôi luôn chú trọng đếnđiều này vàđã kịp thời sửa sai cho trẻ ngay tại chỗ. (Hình 4: Trẻ đọc thơ cùng cô) Biện pháp 5: Phát triển ngôn ngữ thông qua giờ giáo dục âm nhạc: Để thu hút trẻ vào giờhọc và giúp trẻ phát triển ngôn ngữ được tốt hơn thôi thúc tôi phải nghiên cứu , sáng tạo những phương pháp dạy học tốt nhất có hiệu quảvới trẻ. - Đối với tiết học âm nhạc trẻ được tiếp xúc nhiều đồvật ( Trống, lắc, phách tre, mõ, xắc xô và nhiều chất liệu khác ) trẻ được học những giaiđiệu vui tươi kết hợp với các loại vận động theo bài hát một cách nhịp nhàng. Để làm được nhưvậyđó là nhờ Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 13
14. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi sự hiểu biết, nhận thức vốn từ, kỹnăng nhất là sự giao tiếp bằng ngôn ngữcủa trẻ được tích lũy và lĩnh hội, phát triển tính nghệ thuật, giúp trẻ yêu âm nhạc. - Qua những giờhọc hát, vận động theo nhạc, trẻ đã biết sửdụng ngôn ngữ có mục đích, biết dùng ngôn ngữ và động tác cơbản để miêu tả những hìnhảnh đẹp của bài hát. Ví dụ : Hát và vận động bài “Đôi dép” + Câu đầu tiên :Đôi dép xinh,đôi dép xinh xinh. ( Trẻ hai tay chống hông, lần lượt đưa chân trái, chân phải ra phía trước và nhún) + Câu thứ hai : Cháu giữ chođôi chân trắng tinh. ( Hai tay ôm trước ngực, chân xếp lại và lắc mình qua lại) + Câu thứ ba :Đôi dép xinh,đôi dép xinh xinh ( Trẻ hai tay chống hông, lần lượt đưa chân trái, chân phải ra phía trước và nhún) + Câu cuối: Chân cháu trắng tinh,đôi dép xinh xinh ( Hai tay đưa lên cao và lắc cổ tay đồng thời bước chân trái ra phía trước) (Hình 5: Trẻ hát vận động cùng cô) - Thông qua giờ chơiở góc : - Trong góc vận động của lớp tôi làm một quyển sách bằng vải nỉvề chủ đề, trẻ đến góc chơi lật mởtừng tranh sách và gọi tên các hình ảnh trong sách (Chủ đề “Những con vậtđáng yêu” trẻgọi tên các con vật trong sách, giả làm tiếng kêu của các con vậtđó..). Khi trẻ chơi thả bóng tôi có thểhỏi trẻ giúp ngôn ngữcủa trẻ thêm mạch lạc, rõ ràng hơn: + Quả bóng này có màu gì? ( Màu đỏ ạ) + Thế còn quả bóng này có màu gìđây? ( Màu xanhạ) + Quả bóng để Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 14
15. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi làm gì con có biết không? ( đểhọc , để chơi trò chơiạ) + Con sẽ chơi gì với quả bóng ? ( Con thả bóng, lăn bóng, ném bóngạ) Biện pháp 6: Phát triển ngôn ngữ thông qua các trò chơi: Đối với trẻ nhà trẻ, được phát triển ngôn ngữ thông qua trò chơi là một biện pháp tốt nhất. Trò chơiđã trở thành phương tiện để cung cấp, tích luỹ được nhiều vốn từ và trên cơsở hiểu biết đầy đủ ý nghĩa của những từ đó trẻ biết sửdụng sốvốn từ đó một cách thành thạo. Qua trò chơi trẻsẽ được giao tiếp mạnh dạn hơn, ngôn ngữcũng lưu loát hơn, vốn từcủa trẻcũng được tăng lên. Và tôi nhận thấy rằng khi trẻ chơi trò chơi xong sẽ hứng thú lôi cuốn trẻ vào bài học. Nhưvậy trẻsẽ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng và thoải mái Bản thân tôiđã tìm tòi, tham khảo, đọc những tài liệu sách và tôi thấy rằng trò chơi này thực sự có hiệu quả làm tăng thêm vốn từ cho trẻ, từ đó ngôn ngữcủa trẻ ngày càng phong phú. (Hình 6: Trẻ chơi trò chơi ngoài trời cùng cô) Trò chơi 1: “bạn nào hát đấy?” - Mụcđích của trò chơi này là tôi muốn trẻ nhận biết được giọng hát của các bạn và gọi tên các bạn trong lớp, cho trẻ đọc tên bài hát, từ đó ngôn ngữcủa trẻcũng được phát triển. Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 15
16. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi Trò chơi 2: “Bạn nào giỏi” Chuẩn bị: + Các loại quả thật: Quả xoài, quả cam, quả chuối. Tranh lô tô các loại quả. Tiến hành: - Tôi cho trẻ ngồi chiếu xung quanh cô. Cô nhắc tên hoặc đặcđiểm quả nào thì trẻ phải nói nhanh tên quả đó ? - Cô nói: + Quả gì dạng tròn, da sần sùi, bên trong có nhiều múi? ( Quả cam) + Quả gì khi khi chín có màu vàng và bên trong có 1 hạt? (Quả xoài) + Quả gì có dạng dài, da nhẵn, khi chín ruột bên trong mềm và ngọt? ( Quả chuối) + Các loại quả để làm gì? ( Để ăn) + Khiăn quả phải như thế nào? (Rửa sạch, bỏvỏ, bỏhạt) - Sau khi hỏi trẻ xong, tôi vận dụng trò chơi này để rèn sự nhanh nhẹn và tư duy của trẻ. Tôi phát cho mỗi trẻmột lô tô các loại quả khác nhau. Tôi yêu cầu trẻgọi tên các loại quả và xác định nơi nào có các loại quả trong lớp. Sauđó tôi hô: 1,2,3 yêu cầu trẻ chạy nhanh về đúng nơi có các loại quả trẻcần tìm. * Trò chơi 3: “ Cuộcđua của những chúếch” Cách chơi: - Cô vẽmột vạch thẳng trên sàn nhà làm vạch xuất phát. Cách vạch xuất phát 2m tôi vẽmột vòng tròn làm đầm lầy, trẻsẽ làm những chúếch Trẻ đứng trước vạch xuất phát , theo hiệu lệnh của cô tôi trẻ thi nhau bật nhảy xem ai ai đến đầm lầy trước. Trẻvừa chơi vừa đọc đồng dao “Câuếch” Ếchởdưới ao Vừa ngớt mưa rào Nhảy ra bì bõm Ếch kêu “ộpộp” Ếch kêu “ặpặp” Thấy bácđi câu Rủ nhau trốn mau Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 16
17. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi Ếch kêu “ộpộp” Ếch kêu “ặpặp” - Tuỳ theo sựhứng thú của trẻ mà cho trẻ chơi 3- 4 lần. Khi trẻ chơi tôi nhận thấy tất cả các trẻ đều tham gia đọc cùng cô, có trẻ đọc được cả câu, có trẻbập bẹbớt một hai từ. Nhưng quađó cũng giúp ngôn ngữcủa trẻdần dần được hình thành trọn vẹn hơn . Ví dụ: Trò chuyện về các loại hoa quả ngày tết. Cứ như thế các trò chơi khác nhau tùy theo từng chủ đề mà tôi tổ chức trẻ chơi. Trong khi cô hướng cho trẻ nói nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ và chú ý sửa sai khi trẻ nói ngọng, nói lắp. Ngôn ngữcủa trẻ đã phong phú hơn và trẻ đã biết vận dụng vốn từ vào cuộc sống hàng ngày, khi giao tiếp biết nói đủ câu hoàn chỉnh, mạnh dạn , tự tin hơn trong khi giao tiếp. Biện pháp7 : Phối hợp vơi phụ huynh để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ Ngay từ đầu năm học, khi tổ chức họp phụ huynh, tôiđã xây dựng kế hoạch, cùng bàn bạc, thảo luận với phụ huynh thống nhất biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ. Trong giờ đón - trả trẻ, tôi thường gặp gỡ, trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ ởlớp để phụ huynh cùng phối hợp với giáo viên cùng có biện pháp rèn ngôn ngữ cho trẻ, đặt biệt là phải thường xuyên đặt câu hỏi, kích thích trẻ trảlời đúng, đầy đủ câu. Câu hỏi của trẻ đặt ra không nên trảlời qua quýt cho xong, đặt biết chú ý đến những trẻ nói ngọng, nói lắp, nói ngược câu, nói câu thiếu thành phần. Tôi đề nghị phụ huynh về nhà rèn, sửa, quan tâm đến các cháu nhiều hơn và giải thích cho phụ huynh hiểu chính lời nói của người thân trong giađình là môi trường giáo dục tốt nhất, giúp trẻtập nóiđúng, nói rõ ràng, mạch lạc, đủ câu, đủ ý. Ngoài ra tôi còn kết hợp với phụ huynh sưu tầm những tập thơ, tập chuyện có chữ, hìnhảnh to, rõ nét, nội dung phù hợp với lứa tuổi nhà trẻ để trẻ làm quen và để xây dựng góc thư viện sách truyện của lớp. Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 17
18. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi 2. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Sau khi áp dụng những biện phápở trên tôi thấy kết quả đạt được như sau: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ độ tuổi 24- 36 thángở trường Mẫu giáo Trà Bùi trong những năm học tôi thấy có những chuyển biến rõ rệt, phần lớn số trẻ trong lớpđã có một sốvốn từrất khá, các cháu nói năng mạch lạc, rõ ràng được thể hiện như sau: a. Đối với trẻ: -Đa số trẻ nói rõ ràng, mạch lạc hơnở cuối độ tuổi nhà trẻ. - Trẻtự tin trong giao tiếp, mạnh dạn tham gia các hoạt động của lớp. -Sốvốn từ được tăng lên, trảlời tốt các câuđàm thoại trong giờhọc. b. Đối với giáo viên: -Nắm vững phương pháp lên lớp của người giáo viên nhà trẻ. - Luôn gần gũi thương yêu trẻ như con mình. - Sáng tạo tích cực trong giờdạy,thay đổi các hình thức dạy học tạo sựhứng thú cho trẻ. -Sửdụng trò chơi, tranhảnh có màu sắc đẹp gây sựtập trung chú ý của trẻ. *Điểm mới trong kết quả nghiên cứu: Giúp cho giáo viên nắm vững nội dung yêu cầu và phương pháp phù hợp với chương trình chăm sóc giáo dục mầm non mới hiện nay. -Mỗi giáo viên luôn gần gũi yêu thương trẻ, có ý thức rèn luyện, thường xuyên tham khảo tài liệu tập san, các tài liệu về giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. Sửdụng nhiều tranhảnh, hìnhảnh, câu hỏi có hệ thống để trẻ trảlời một cách mạch lạc, tự tin, phù hợp với nội dung câu chuyện, bài thơ và các môn học khác. - Giáo viên phải luôn sáng tạo trong giờdạy của mình, gây được sức hấp dẫn để trẻ phát triển ngôn ngữtốt hơn. - Thông qua các giờhọc: Nhận biết tập nói, nhận biết phân biệt, thơ chuyện, giáo dục âm nhạc để phát triển ngôn ngữ cho trẻ. - Ngoài ra còn phải kết hợp với phụ huynh để trò chuyện với trẻ khiở nhà. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC TRƯỚC KHI ÁP DỤNG ĐỀ TÀI Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 18
19. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi BẢNG KHẢO SÁT KẾT QUẢ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG ĐỀ TÀI NỘI DUNG T S XẾP LOẠI TRẺ Tốt Khá TB Yếu Kém Khảnăng nghe, hiểu 24 6 7 5 4 2 Khảnăng nói 24 7 7 3 5 2 Khảnăng giao tiếp 24 4 6 6 4 4 Vốn từ 24 4 5 5 6 4 Phát âm chuẩn 24 4 6 6 5 3 * Nguyên nhân: - Giáo viên chưa tạo được môi trường,điều kiện để trẻ phát triển ngôn ngữ. - Chưa tận dụng các đồ dùng, đồ chơi, tranhảnh cho trẻ chơi, học, được nói để trẻ tham gia. - Hình thức tổ chức cho trẻ hoạt động, chưa có sự sáng tạo không phát huy được tính tích cực trong giờhọc của trẻ. - Phụ huynh chưa quan tâm đến con em trong việc trò chuyện với trẻ khiở nhà Do những nguyên nhân như trênđã cho trẻ 24-36 tháng tuổiở nhóm tôi chưa bổ sung thêm vốn từ. KẾT QUẢ SAU KHI ÁP DỤNG ĐỀ TÀI -Kết quảcụ thể trước và sau đạt được: - 19/24 phát triển trí tuệ, khảnăng tư duy 79,2 % - 18/24 khảnăng ý diễn đạt trong giao tiếp 75% . - 18/24 khảnăng nói rõ ràng mạch lạc 75% . - 3/24 trẻ chưa thể hiện được khảnăng nói mạch lạc rõ ràng 12,5 % Với kết quả trên cho thấy khảnăng phát triển ngôn ngữ nói rõ ràng, mạch lạc, tự tin hơn trong giao tiếp, biết tự chào hỏi khi có khách cũng như khi ra về. BẢNG THỐNG KÊ SAU KHI ÁP DỤNG ĐỀ TÀI Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 19
20. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổiở trường mẫu giáo Trà Bùi NỘI DUNG T S XẾP LOẠI TRẺ Tốt Khá TB Yếu Kém Khảnăng nghe, hiểu 24 9 8 5 2 0 Khảnăng nói 24 9 9 6 0 0 Khảnăng giao tiếp 24 8 9 6 1 0 Vốn từ 24 10 8 6 0 0 Phát âm chuẩn 24 10 8 6 0 0 Nhưvậy kết quả được nâng nên rõ rệt so với sốlượng khảo sát trướcđây. PHẦN IV: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1: KẾT LUẬN: Người thực hiện: Huỳnh ThịCẩm Vân GV: Trường Mầm non Trà Bùi Trang 20