SKKN Một số biện pháp rèn kỹ năng viết đúng chính tả cho học sinh Lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số 1 Hương Trà

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp rèn kỹ năng viết đúng chính tả cho học sinh Lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số 1 Hương Trà

1. Trang - 1- CHƯƠNG 1 PHẦN MỞ ĐẦU Trong mọi thời đại, việc giáo dục là mục tiêu đặt lên hàng đầu. Giáo dục ở đây không chỉ rèn cho học sinh về kiến thức, kỹnăng đạo đức sống mà còn rèn cho học sinh về chữ viết và đặc biệt là viếtđúng chính tả. Viếtđúng chính tả giúp học sinh Tiểu học hình thành năng lực và thói quen viếtđúng chính tả. Vì vậy kỹnăng viết chính tả có vị trí quan trọng trong nội dung chương trình môn Tiếng Việtở phổ thông, nhất là bậc Tiểu học. Kỹnăng viếtđúng chính tả mang tính thực hành. Bởi lẽ chỉ có rèn luyện các kĩxảo viết chính tả cho học sinh thông qua việc thực hành luyện tập, các đơn vị kiến thức hỗ trợ cho kỹnăng viết chính tả mang tính chất lý thuyết không được bố trí trong tiết dạy riêng mà dạy lồng ghép trong hệ thống bài tập chính tả. Đặc biệt, hình thành cho học sinh một sốkỹnăng và thao tác cần thiết như: + Giúp học sinh rèn được kỹnăng nghe, nói đọc, viết, . + Kết hợp luyện tập chính tảvới rèn luyện cách phát âm, củng cố nghĩa từ, trau dồi về ngữ pháp Tiếng Việt, góp phần phát triển một số thao tác tư duy ( Nhận xét, so sánh, liên tưởng, ghi nhớ ) + Bồi dưỡng một số đức tính và thái độcần thiết trong công việc như: cẩn thận, chính xác, có óc thẩm mĩ, lòng tự trọng và tinh thần trách nhiệm. Chính vì thế mà bản thân tôi hết sức coi trọng việc rèn luyện kỹnăngviết đúng chính tả cho học sinh bởi vì: Các em cònđang thiếu hụt những kiến thức vềkỹnăng viết chính tảrất nhiều. Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
2. Trang - 2- Là một giáo viên công tác nhiều nămở vùng miền núi, qua thực tế giảng dạy, bản thân nhận thấy vốn hiểu biết của các em còn rất nhiều hạn chế, việc nói và viết của các em còn gặp rất nhiều khó khăn. Để các em có kỹnăng viết đúng chính tả, theo bản thân tôi phải bắt nguồn ngay từ việc giúp các em nói đúng và viếtđúng tiếng Việt. Năm học 2020 – 2021 tôi được phân công giảng dạy lớp 2A. Qua thực tế giảng dạy, kiểm tra vởcủa học sinh, dự giờ tôi thấy sốlượng học sinh viết sai lỗi chính tả quá nhiều. Là một giáo viên đứng lớp tôi thấyđây là một vấn đề nan giải và cần khắc phục. Chính vì mong muốn các em khắc phục được lỗi chính tả cho học sinh các khối, đặc biệt là học sinh lớp 2. Tôiđã áp dụng một số biện pháp để rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho các em. Qua một năm học 2020 – 2021,đánh giá cuối năm, chất lượng vềkỹnăng viết của học sinh có sự tiến bộ rõ rệt. Vì vậy tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến:“Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà.”Hướng tới mục tiêu hằng năm không còn học sinh không biết viết trong lớp, khối cũng như trong trường của tôi nói riêng và của ngành giáo dục huyện nhà nói chung. Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
3. Trang - 3- CHƯƠNG 2 NỘI DUNG 2.1.THỜI GIAN THỰC HIỆN Thời gian nghiên cứu: Từnăm 2020 đến năm 2021. 2.2.ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG: * Đặcđiểm tình hình Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà – huyện Trà Bồng: Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà nằm trên địa bàn huyện Trà Bồng. Thuộc khu vực phía Tây của huyện. Ngôi trường nằm trong địa bàn xã Hương Trà, huyện Trà Bồng, trường học cách xa dân cư. Để đến trường học các em học sinh phảiđi lại xa xôi, rất khó khăn, hiểm trở.Học sinh của trường chủyếu là người dân tộc thiểu sốvớiđiều kiện kinh tếrất khó khăn, thiếu thốn vềmọi mặt. Dù khó khăn vậy nhưng việc học của các em rất được sự quan tâm của các các ban ngành, đặc biệt ngành Giáo dục vàĐào tạo huyện Trà Bồngđã đầu tưcơsởvật chất khá đầy đủvề phòng học, thiết bị giảng dạy mô hình trường lớp khang trang sạch đẹp, địa hình sân chơi rộng rãi, bằng phẳng. Trường có đầy đủ cán bộ quản lý, số giáo viên giảng dạy và đứng lớp đảm bảo. Phần lớn là giáo viên trẻ, nhiệt tình có nhiều kinh nghiệm, nỗlực hết mình trong giảng dạy. Nhiều giáo viên đạt giáo viên dạy giỏi cấp huyện, cấp tỉnh trong nhiều năm liền. Sốhọc sinh tham gia các cuộc thi như “Viết chữ đúng, rèn chữ đẹp” cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh đạt nhiều giải cao. Tỉ lệhọc sinh hoàn thành xuất sắc, hoàn thànhở cuối năm học cao hơn rất nhiều so với những năm học trước. Việc học sinhănở bán trú cũng phần nào giúp cho các em nâng cao kết quảhọc tập cũng như rèn luyện các kĩnăng. Nhưng Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
4. Trang - 4- bên cạnhđó vẫn còn rải rác một sốhọc sinhở các khối lớp chậm tiến bộdẫn đến kết quả cuối năm học của các em chưa hoàn thành. * Đặcđiểm tình hình của lớp 2A Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1 Hương Trà – huyện Trà Bồng: - Tình hình chung: + Tổng sốhọc sinh của lớp có 20 học sinh . + Trong lớp 100% học sinh là người dân tộc thiểu số. + Trên 90 % học sinh cóđiều kiện kinh tế khó khăn. - Thuận lợi: + Được sự quan tâm của các ban ngành, chính quyền địa phương, các em được học trong một ngôi trường khang trang, lớp học sạch đẹp, thoáng mát, đầy đủ ánh sáng, cơsởvật chất... +Đa sốhọc sinh trong lớp đều ngoan ngoãn, hiền lành, biết lễ phép vâng lời thầy cô. - Khó khăn + Tất cảhọc sinh của lớp đều là con người đồng bào thiểu số, sống rải rác trên một số địa bàn của xã Hương Trà. Nhiều em nhà xa trường, việcđi lại gặp nhiều khó khăn nên các em phảiănởtại trường vào buổi trưa. + Khảnăng nhận thức cũng như nói tiếng Việt của các em chưa thành thạo. Học sinh trong lớp các em đều có hoàn cảnh khó khăn, khảnăng nhận thức còn nhiều hạn chế, nhiều giađình còn mang nặng phong tục tập quán của địa phương, cha mẹ các em chưa có ý thức về việc phát triển toàn diện cho các em. Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
5. Trang - 5- + Một số em nhà không có góc học tập nênđi học về là vứt sách vở lung tung, các em chưa có ý thức tự giác học khiở nhà nênảnh hưởng không nhỏ đến quá trình học tập của các em. Hình 1: Học sinh chưa có góc học tậpở nhà 2.2.1. Kết quả đạt được. Qua thời gian giảng dạy được gần một tháng, nắm được thực tế, bản thân đã tìm hiểu và nhận thấy được rằng: *Vềmặt nhận thức:Đa số các em còn rất chậm, nhiều em đọc, viết ít chính xác, còn mắc lỗi nhiều trong khi viết như: Viết thiếu dấu thanh, sai phụ âm đầu, sai vần, thiếu chữ, không viết hoa tên riêng Hình 2: Bài viết của học sinh. Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
6. Trang - 6- * Tính cách: Một số em ngoan, biết lễ phép với thầy cô giáo. Ngoài ra trong lớp vẫn còn một số em còn ham chơi, chưa có sựnỗlực trong học tập. Nắm được tình hìnhđó tôiđã sửdụng ngay bài khảo sát với tất cảhọc sinh của lớp 2A (khi chưa áp dụng đề tài). Kết quả như sau: (Lớp có 20 em) Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành SL % SL % SL % 2 10 % 11 55 % 7 35 % 2.2.2. Những mặt còn hạn chế: + Bài viết chính tảcủa các em còn mắc nhiều lỗi như: Đặt dấu phụ, dấu ghi thanh chưađúng vị trí, viết thiếu nét, ... Tốc độ viết chưa đảm bảo, một số em phải nhìn chép. + Các em chưa nắm được các quy tắc chính tả và nội dung ngữ nghĩa của từ nên bài viết chính tả ít chính xác. + Trong giờhọc ít tập trung, chưa có sựnỗlực trong học tập. + Việc phát âm của giáo viên còn mang tính vùng miền nên phần nào cũngảnh hưởng đến viết chính tảcủa học sinh. Mặt khác, một số giáo viên còn chưa thực sự quan tâm giúp đỡ các em trong việc rèn kỹnăng viếtđúng chính tả. + Khảnăng nhận thức của một số phụ huynh còn nhiều hạn chế, ít quan tâm đến việc học của con dẫn đến các em chưa có ý thức tựhọcở nhà. 2.2.3. Nguyên nhân đạt được và nguyên nhân hạn chế: 2.2.3.1. Nguyên nhân đạt được: *Về phía học sinh: Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
7. Trang - 7- + Nhiều emđã có ý thức tựhọc trên lớp, học sôi nổi trong tiết học viết chính tả. + Nhiều emđã rất cốgắng có kỹnăng nghe viết tốt. + Hầu hết học sinh được tổ chứcănở bán trú buổi trưa tại trường nên việcđi học của các em rất thường xuyên, được chăm sóc đầy đủvềmọi mặt. *Về phía giáo viên: + Là giáo viên có trình độ đào tạo chuẩn, nhiều năm công tác và giảng dạyở vùng miền núi, am hiểu và có kinh nghiệm trong việc giảng dạy. + Bản thân là một giáo viên trẻ,nhiệt tình yêu nghề, không ngừng cố gắng học hỏi, tiếp thu nhữngđóng góp từ đồng nghiệp đặc biệt được sự quan tâm, giúp đỡcủa Ban giám hiệu nhà trường và đồng nghiệp. + Nhận được sự yêu mến từhọc sinh và sự tín nhiệm của phụ huynh. *Về phía phụ huynh: + Phụ huynhđã có sự quan tâm hơn về việc học của con. Một số phụ huynhđã biết liên lạc quađiện thoại bằng nhiều hình thức để trao đổi với giáo viên. 2.2.3.2. Nguyên nhân hạn chế: *Về phía học sinh: + Hầu hết các em là người dân tộc Co nên khảnăng giao tiếp bằng tiếng Việt còn hạn chế, chưa phong phú. + Khảnăng nghe, viết của các em ít chính xác, còn mập mờ chưa nghe rõ giữa các chữ. Tốc độ viết chưa đảm bảo. Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
8. Trang - 8- + Kỹnăng đọc chưa thành thạo, nhiều em còn nặng về phương ngữ tiếng địa phương. + Học sinh chưa nắm được các quy tắc trong viết chính tả. + Nhiều em còn rụt rè, chưa mạnh dạn khi tham gia góp ý, ý kiến. *Về phía giáo viên: + Giáo viên sửdụng phương pháp và kỹ thuật dạy học chưa tích cực, ít sáng tạo, chưa gây được sựhứng thú của học sinh. + Một số giáo viên chưa chú trọng đến việc giáo dục kĩnăng viết chính tả cho học sinh. + Giáo viên phát âm chưa chuẩn trong khi đọc. Chưa theo sát và giúp đỡ nhiệt tình học sinh. Khuyến khích động viên khen thưởng học sinh chưa nhiều. *Về phía phụ huynh: + Một số phụ huynh suy nghĩ chưa sâu sắc dođó chưa thật sự quan tâm đến việc học tập của học sinh. + Phụ huynh chỉ khuyến khích các em tìm kiến thức nhưng chưa có kỹ năng hướng dẫn các em viếtđúng chính tả khiở nhà. + Chưa có sự phối hợp chặt chẽvới nhà trường, giáo viên trong việc học tập của các emởlớp cũng như ở nhà. Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
9. Trang - 9- CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 3.1. CĂN CỨ THỰC HIỆN: + Căn cứ vào thông tư 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của Bộ Giáo dục –Đào tạo về việc ban hành Quy địnhđánh giá học sinh Tiểu học. + Căn cứ thông tư 22/2016/TT-BDGĐT ngày 22 tháng 9 năm 2016 của Bộ Giáo dục –Đào tạo về việc sửa đổi bổ sung một số điều của Quy định đánh giá học sinh Tiểu học. + Căn cứ vào chuẩn kiến thức kĩnăng của môn Tiếng Việt lớp 2. Việc rèn kỹnăng viết chính tả cho học sinh trong trường Tiểu học nói chung và học sinh lớp 2 nói riêng là một việc làm hết sức cần thiết. Lên lớp 2 việc viết chính tảcủa các em mới thực sự là một kỹnăng vì khiđó tư duy của các emđã phát triển.Đây là thời gian mà các em được cung cấp được những vốn từ ban đầu và tích lũy được một sốvốn trong quá trình học tập và sửdụng ngôn ngữ trong đời sống. Kỹnăng viếtđúng chính tả không chỉ thể hiệnở trong môn Tiếng Việt mà nó còn giúp các em học tốtởtất cả các môn học khác. Không chỉdừng lạiởlớp 2, lên lớp 3,4,5 khi tư duy các emđã phát triển, thì từ những khái niệm ban đầu giúp các em sẽ hình dung và liên tưởng đến những khái niệm trừu tượng hơn và chắc chắn các em sẽ thuần thục và có kỹnăng tốt trong khi viết. Là một người giáo viên tôi rất mong muốn học trò của mình có thể nhận thức nhanh, thực hành tốt các kỹnăng trong viết chính tả đểhỗ trợ cho việc học tập, ngoài ra giúp các em cảm nhận được cái hay, cái đẹp của ngôn ngữ dân tộc, từ đó nâng cao tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, giúp ích cho xã hội. Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
10. Trang - 10- Vềbản thân, tôi rất mong muốn được đồng nghiệp, học sinh tin tưởng yêu thương, được phụ huynh tin tưởng gửi gắm con em mình đến để giáo dục, dạy dỗ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà nói riêng và của huyện Trà Bồng nói chung. Do vậy sauđây tôi xin chia sẻmột số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2. 3.2. NỘI DUNG, GIẢI PHÁP VÀ CÁCH THỨC THỰC HIỆN: 3.2.1. Nội dung, phương pháp: *Nội dung: Kỹnăng viếtđúng chính tả là một trong những yêu cầu cơbản trong môn Tiếng Việtởbậc Tiểu học nói chung,ởlớp 2 nói riêng. Do kỹnăng của mỗi học sinh khác nhau, do tính vùng miền nên trong quá trình tổ chức kỹ năng viếtđúng chính tả cho học sinh, giáo viên cần cẩn trọng và chuẩn bịtốt vềmục tiêu, nội dung cũng như các phương tiện cho phần rèn kỹnăng viết chính tả. Bản thân tôi xin đưa ra một sốnội dung chủyếu như sau: 1. Giúp học sinh rèn luyện kỹnăng nghe. 2. Rèn luyện kỹnăng nghe rõ khi viết, tốc độ viết đảm bảo. 3. Rèn kỹnăng luyện đọc, luyện phát âm, kỹnăng viết. 4. Giúp học sinh khắc phục lỗi phát âm theo tiếng địa phương . 5. Giúp học sinh khắc phục lỗi về quy tắc chính tả (luật chính tả). 6. Phối kết hợp với phụ huynh. * Phương pháp: Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
11. Trang - 11- - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tìm đọc các tài liệu có liên quan về kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2. - Phương phápđiều tra: Dự giờ, trao đổi với các đồng nghiệp về những khó khăn vềkỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh. - Phương pháp thực nghiệm: Tổ chức cho học sinh thực hiện các yêu cầu của phương pháp đề ra, kiểm tra kết quả và tác dụng của biện pháp khi tiến hành. - Phương pháp so sánh đối chiếu: Tổ chức so sánh đối chiếu kết quả trước và sau khi thực hiện biện pháp để thấy rõ kết quảcũng nhưhạn chế nhằm tìm ra biện pháp khắc phục. 3.2.2. Giải pháp thực hiện: Qua thời gian giảng dạy trên lớp cùng với tìm hiểu thực tếnắm bắt tình hình. Tôiđã quyết tâm tìm tòi, nghiên cứu để tìm ra một số giải pháp giúp học sinh có các kỹnăng viếtđúng chính tả. Và dướiđây là một số giải pháp tôi đã thực hiện: 3.2.2.1. Giúp học sinh rèn luyện kỹnăng nghe. Vềcơbản, chính tả tiếng Việt là chính tả ngữ âm, nghĩa là mỗi âm vị được ghi lại bằng một con chữ. Nói rõ hơn là giữa đọc và viết phải được thống nhất với nhau. Đọc như thế nào viết như thế ấy, học sinh nghe giáo viên đọc là tiếp nhận chính xác âm thanh của lời nói. Bởi vậy, khi dạy viết chính tả (nghe -viết), việc chú ý lắng nghe của học sinh không kém phần quan trọng. Nếu như giáo viên đọc mà học sinh không lắng nghe thì việc rèn luyện kĩ năng viết tốt cho học sinh cũng bằng thừa. Các em không chú ý, không nghe rõ làm sao viếtđúng được. Vì vậy, giáo viên và học sinh phải phối hợp chặt chẽ trong việc rèn kỹnăng nghe như: Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
12. Trang - 12- - Giáo viên phải chuẩn mực, đọc mẫu thong thả, rõ ràng, chuẩn xác và diễn cảm. - Khi đọc thì đọc với tốc độvừa phải, phù hợp với khảnăng của học sinh lớp 2. - Đọc rõ từng từ, cụm từ, câu. -Học sinh phải chú ý lắng nghe giáo viên đọc. + Đọc (lần 1): Học sinh lắng nghe rõ bài đọc: tiếng, từ, câu cần viết. Hình 3: Học sinh nghe giáo viên đọc để viết chính tả. + Đọc (lần 2): Nghe, nhớ, nhẩm (đánh vần, đọc thầm), viết lại từng tiếng, từ và câu mới nghe. + Đọc (lần 3): Nghe và rà soát lại từng tiếng, từcả câu vừa viết. Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
13. Trang - 13- Hình 4: Giáo viên đọc lại bài, Hình 5: Học sinh soát lỗi. học sinh lắng nghe. Kĩnăng nghe và kĩnăng viết phảiđiđôi với nhau, một trong những kĩ năng này thiếu hụt thì kết quả bài viết không thành công. 3.2.2.2. Rèn luyện kỹnăng nghe rõ khi viết, tốc độ viết đảm bảo: Trong thực tế chúng ta thấy rằng, để các em viếtđúng chính tả thì mỗi giáo viên phải rèn cho các em kỹnăng nghe rõ khi viết, bởi vì khi học sinh nghe rõ, hiểu rõ thì các em mới viết nhanh, đảm bảo vềtốc độ viết. Trong thời gian đầu thì giáo viên có thể giúp đỡ các em bằng nhiều hình thức như đi nhẹ nhàng đến từng dãy, từng bàn lướt mắt xem có em nào nghe chưa rõ, viết chưa kịp, Đến tận nơi, kiểm nghiệm xem em nàyđã nghe rõ, đủsố tiếng trong cụm từ hay câu của giáo viên vừa đọc không. Nếu những em nghe chưa rõ, viết chưa được thì lại gần và bảo nhỏ: “Em nhắc lại câu cô vừa Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
14. Trang - 14- đọc. Nếu em nhắcđúng thì kĩnăng nghe của em tốt.” Với phương pháp này, giáo viên có thểsửa lỗi chính tả cho các em kịp thời khi các emđang viết. Nếu học sinh đọc thiếu tiếng thì giáo viên nhắc lại để em bổ sung ngay, còn học sinhđó đọc đủ tiếng, từ nhưng phát âm sai, thì giáo viên giúp em bằng cách phát âm lại thể hiện qua miệng, môi, lưỡi (đúng, chuẩn), em nghe rõ và xác định cách viết theo quy định (đúng chính tả), những học sinh khác có thể kiểm tra, bổ sung và sửa chữa (nếu sai sót), các em viết chưa kịp nhanh chóng viết tiếp cho đủ câu mà giáo viên vừa đọc. Tôi sẽ thực hiện hình thức trên chỉ trong một thời gian đến khi các emđã thành thạo rồi thì tôi hạn chế việc xuống chỉ, bày hay gọi nhắc lại, để tránh mất thời gian trong tiết dạy. Với cách tiến hành nhịp nhàng và thường xuyên, học sinh sẽ trật tựlắng nghe cô giảng bài, cô đọc bài, không những trong giờ viết màở trong tất cả các giờhọc khác. Với kinh nghiệm nhiều năm giảng dayở miền núi, bản thân tôi nhận thấy rằng mỗi giáo viên chúng ta cần phải biết bao dung và độlượng. Biết rằngđôi khi các em làm không theođúng ý mình nhưng cũng đừng nên áp đặt các em phải làm theo quy luật này kia, phải viết nhanh, thao tác nhanh, ...vì với trình độ và khảnăng của các em thì chúng ta phải tìm hiểu, thông cảm và cốgắng giúp đỡ các em hết mình, chắc chắn dần dần các em sẽ làm được. Nếu chúng ta yêu cầu cao quá thì sẽ khó tìm được hiệu quả. 3.2.2.3. Rèn kỹnăng luyện đọc, luyện phát âm, kỹnăng viết. Đối với học sinh vùng miền núi khảnăng nói tiếng việc của các em chưa thành thạo. Đối với học sinh lớp 2 các em còn quá nhỏ, nhiều em đến lớp vẫn còn sửdụng tiếng mẹ đẻ. Dođó khảnăng nhận thức cũng như tiếp thu tiếng việt của các em chưa thành thạo. Vì vậy muốn học sinh viết chính xác, viết đúng chính tả thì giáo viên phải chú trọng đến khâu luyện đọc, luyện phát âm Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
15. Trang - 15- đúngởhọc sinh. Trước khi viết cần tổ chức cho học sinh đọc nhiều lần. Giáo viên phải lắng nghe rõ cách phát âm, chú ý cách sửa lỗi cho từng em. Bởi vì các em đọc thông thì các em mới viết thạo, nếu các em đọc chậm, mắc lỗi thì chắc chắn các em viết chính tảsẽ sai nhiều. Để giúp các em đọcđúng, đọc hay, đọc tốt có thểtổ chức cho các em đọc cùng nhau, hình thành cho các em thói quen giúp đỡ, sửa chữa lỗi cho nhau trong khi đọc. Hình 6: Học sinh đọc cùng nhau, sửa lỗi cho nhau trong khi đọc Sau khi hình thành cho các em cách luyện đọc, phát âmđúng đến hình thành kĩnăng nghe và viết. Có thể nói 2 kỹnăng này phảiđi song song với nhau trong viết chính tả (nghe - viết). Ngoài việc rèn kĩnăng nghe cho học sinh, tôi dành nhiều thời gian và công sức rèn luyện kĩnăng viết cho các em. Đểhọc sinh đạt được kĩnăng này, trước hết giáo viên phải: Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
16. Trang - 16- - Đọc bài phải rõ ràng, phát âmđúng, giọng đọc thong thả, ngắt nghỉhơi hợp lí. - Khi đọc mẫu toàn bài viết phải làm cho các em cóấn tượng vềnội dung bài viết, mong muốn được giáo viên đọc bài để viết. Đối với những học sinh còn chậm vềkỹnăng đọc, viết hay chữ viết chưađúng, giáo viên cần hỗ trợtừng đối tượng học sinh bằng nhiều hình thức: gọi đọc nhiều lần, viết bảng những từ khó để các em đọc, viết chính xác, đảm bảo tốc độ. Hình 7: Giáo viên hướng dẫn học sinh viết 3.2.2.4. Giúp học sinh khắc phục lỗi do phát âm theo tiếng địa phương: Xuất phát từ tình hình thực tế địa phương xã Hương Trà, hầu hết các em đều là người đồng bào thiểu số. Hằng ngày thì các em thường sửdụng tiếng địa phương của mình để giao tiếp. Dođó khi đến trường việc đọc, viết bằng tiếng Việt với các em tương đối khó, nhiều em phát âm chưa chuẩn, còn mắc nhiều lỗi. Mà trên thực tế chúng ta thấy khi các em phát âm sai thì việc viết Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
17. Trang - 17- lại sẽ sai (mặc dù giáo viên đọc phát âmđúng). Qua quá trình giảng dạy và chấm chữa bài tôi tìm hiểu, liệt kê ra một sốlỗi của học sinh qua các cơsở sau: * Các em viết mắc lỗi do phát âm chưađúng phụ âm đầu: x /s, qu / v, ch / tr... Ví dụ: + x /s: xinh xắn viết thành sinh sắn sạch sẽ viết thành xạch xẽ... + qu / v: quần quật viết thành vần vật * Do phát âm chưađúng phần vần: iu / iêu /ưu /ưi/ ong /ông, oc / ôc,... Ví dụ: + iu / iêu /ưu /ưi: dịu dàng viết thành diệu dàng vật liệu viết thành vật lịu cửu chương viết thành cửi chương lưu niệm viết thành lưi niệm + ong /ông: chong chóng viết thành chông chống trông thấy viết thành trong thấy + oc / ôc: trí óc viết thành tríốc con sóc viết thành con sốc *Mắc lỗi do phát âm chưađúng về chữ cái của phụ âm cuối hoặc lẫn lộn giữa chữ cái của nguyên âm giữa mà viết chưađúng: t /c, n /ng, ui /uôi... Ví dụ: + t /c:đan lát viết thànhđan lác Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
18. Trang - 18- thắc mắc viết thành thắt mắt... + n /ng: san sát viết thành sang sáng vầng trán viết thành vần tráng... + ui /uôi: vui vẻ viết thành vuôi vẻ ngược xuôi viết thành ngược xui.... *Mắc lỗi về thanhđiệu:hỏi / ngã Ví dụ: vui vẻ viết thành vui vẽ mĩ mãn viết thành mỉmản nỗlực viết thành nổlực hỗ trợ viết thành hổ trợ sẵn sàng viết thành sẳn sàng.... Giúp học sinh nhận biết được những lỗi trên và khắc phục, tôi thường xuyên nghiên cứu bài, chọn nội dung giảng dạy cho phù hợp với học sinh lớp 2 và phù hợp với từng em mắc lỗi. Bản thân luôn cốgắng trong các giờdạy, phát âm chuẩn, thường xuyên luyện phát âm cho học sinh không chỉ trong giờ viết chính tả mà tất cả các giờhọc khác, kểcả khi trao đổi, giao tiếp với thầy cô, bạn bè.Vì vậy, khi dạy chính tả (nghe - viết), giáo viên đọc chuẩn xác bài viết, nhất là các tiếng, từ mà học sinh thường mắc phải Có thể yêu cầu học sinh đọc lại các tiếng, từ đó theo hướng dẫn (có thể đánh vần tiếng, vần hoặc cho các em so sánh với các tiếng, từ khác ...). Sau khi cho các em đọc và phân tích tiếng thì tổ chức cho các em viết bảng con nhiều lần, đối với những em thường hay mắc lỗi thì giáo viên nên cho emđó phát âm lại nhiều lần sau khi viết để các em khắc sâu và không bịmắc lỗiở những lần sau nữa. Ví dụ: Khi viết chính tả bài Cây xoài của ông em (Tiếng Việt 2, tập 1- trang 93) Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
19. Trang - 19- Khi giáo viên đọc cho học sinh viết đến câu: “Trông từng chùm quả to, đu đưa theo gió, em càng nhớ ông” Để các em viếtđúng tiếng “trông” thì giáo viên phải đọc chính xác thông qua giọng đọc hayđiệu bộ để minh họa cho học sinh, hoặc có thể giải thích cho các em hiểu “trông”ởđây có nghĩa là “nhìn, ngắm” chứ không phải “trong” trong từ “trong sáng”, “trong ngoài”, Học sinh quan sát giáo viên thể hiện cách phát âm qua môi, lưỡi...và nghe giáo viên giải thích, các em sẽ hiểu trông trong câu vừa đọc và viết lạiđúng chính tả. (Hoặc giáo viên so sánh thấy sự khác nhau: trong khác với trông: tr chứa vần ong khác tr chứa vần ông (vần ong âmo khác vần ông âm ô) giáo viên phát âm. Ngoài ra, nếu những học sinh không nhớ, hay còn lúng túng chưa hiểu rõ về nghĩa của từ, giáo viên nói giải thích bằng lời mà các em không hiểu thì tôi sẽ đưa hìnhảnh minh họa hoặc video để giúp các em hiểu rõ hơn. 3.2.2.5. Giúp học sinh khắc phục lỗi về quy tắc chính tả (luật chính tả) Để giúp học sinh viếtđúng chính tả, tôiđã tìm hiểu và hình thành cho học sinh thuộc một số quy tắc. Dướiđây là một số quy tắc học sinh cần nắm vững: * Quy tắc kết hợp của âm đầu, phần vần. Quy tắc kết hợp của âm đầu: + gh vàg - Âm “gh” chỉ đứng trước 3 nguyên âm i, e, ê. Ví dụ:gồ ghề, ghi nhớ, ghen tuông, gập ghềnh , . - Âm “g” đứng trước các nguyên âm còn lại như: o, ô,ơ, a,ă Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà
20. Trang - 20- Ví dụ:gọn gàng, nhà gỗ, gần gũi, gặp gỡ, . + ngh và ng - Âm “ngh” chỉ đứng trước 3 nguyên âm e, ê, i. Ví dụ: nghi ngờ, nghéọ, ngô nghê, nghĩ ngợi, - Âm “ng” kết hợp với các nguyên âm còn lại như: o, ô,ơ, a,ă, â, u,ư... Ví dụ: ngỡ ngàng, ngơ ngẩn, ngủ ngon, ngăn nắp + k, c vàq - Âm k đứng trước 3 âm i, e, ê đểtạo tiếng. Ví dụ: ê ke, kìm hãm, kiếmăn, cung kính, ... - Riêng âm c đứng trước những âm còn lại như: a,ă, â, o, ô,ơ, u,ư Ví dụ: co giãn, cơhội, cấy cày, cuốc xẻng, - Âm q chỉ đứng trước âm đệm u mà thôi. Ví dụ: quê hương, quảcảm, quanh co, kiên quyết . Để giúp các em ghi nhớ các quy tắc và khắc phục lỗi chính tả, tôi đưa ra các biện pháp sau: Ví dụ:Dạy viết (nghe-viết) bài Trên chiếc bè (Tiếng Việt 2, tập 1- trang 37) “Tôi và Dế Trũi rủ nhauđi ngao du thiên hạ. Chúng tôi ngàyđiđêm nghỉ, cùng nhau say ngắm dọc đường. Ngày kia, đến một bờ sông, chúng tôi ghép ba bốn lá bèo sen lại, làm một chiếc bè ” Để xem các em nắm được quy tắc chính tả không, tôi yêu cầu học sinh viết bảng con: Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹnăng viếtđúng chính tả cho học sinh lớp 2 tại Trường PTDT Bán trú Tiểu học số1Hương Trà